کاربرد بایوچار حاصل از لجن فاضلاب بر جزء‌بندی مس و روی در حضور کرم خاکی در خاک آلوده آهکی

نویسندگان

  • فاطره کریمی دانشجوی دکتری علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
  • قاسم رحیمی دانشیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
چکیده مقاله:

سابقه و هدف: فعالیت‌های انسانی از جمله استفاده از لجن فاضلاب بعنوان کود باعث تجمع بیش از حد فلزات سنگین در خاک می‌شود. تبدیل لجن فاضلاب به بایوچار یک روش بالقوه برای دفع آن و یک تکنولوژی مقرون به صرفه برای اصلاح خاک‌های آلوده بدلیل کاهش دسترسی زیستی فلزات سنگین شناخته شده است. همچنین بهره‌گیری از روش‌های زیستی مانند استفاده از موجودات خاک‌زی از جمله کرم‌های خاکی، روشی نو و امید‌بخش برای به‌سازی خاک‌های آلوده می‌باشد. مطالعات مختلفی در مورد اثر بایوچار و کرم‌ خاکی بر جزءبندی فلزات سنگین انجام شده است ولی تاکنون در مورد کاربرد توأم بایوچار و کرم‌ خاکی بر جزءبندی مس و روی گزارشی ارایه نشده است. بنابراین پژوهش حاضر با بررسی تاثیر تغییر دمای گرماکافت و میزان کاربرد بایوچار بر جزءبندی فلز مس و روی و جذب این فلزات توسط کرم ‌خاکی دریک خاک آهکی آلوده طبیعی از زمین‌های اطراف معدن سرب و روی آهنگران انجام شد. مواد و روش ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کـاملاً تـصادفی با سه تکرار در شـرایط آزمایشگاه گروه علـوم خـاک دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام شد. تیمار کرم ‌خاکی گونه‌ی ایزینیا فتیدا (Eisenia fetida) در دو سطح (با و بدون کرم ‌خاکی) و بایوچار تولید شده از لجن فاضلاب در دو دمای 300 و 600 درجه سلسیوس در سطح (0 و دو، چهار و هشت درصد وزنی) به خاک آهکی آلوده اضافه گردید. در ظرف‌های مربوط به تیمار کرم خاکی 12 عدد کرم خاکی به هر ظرف وارد شد و ظرف‌ها در یک محفظه اقلیمی با 16 ساعت نور و هشت ساعت تاریکی در دمای 25 درجه سلسیوس به مدت 42 روز نگه‌داری شدند. اندازه گیری اجزاء فلزات مس و روی خاک از روش عصاره‌گیری پی‌‌در‌پی استفاده شد. تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS وMSTATC و مقایسه میانگین‌ها با آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. یافته‌ها: مطابق با نتایج تجزیه واریانس، فعالیت کرم‌ خاکی در خاک تیمار شده با بایوچار تولید شده در دمای 300 درجه سلسیوس تاثیر معنی‌داری بر میزان فلز مس و روی در بخش تبادلی نداشت. درحالیکه در خاک تیمار شده با بایوچار تولید شده در دمای 600 درجه سلسیوس موجب کاهش میزان مس و روی بخش تبادلی و افزایش میزان مس و روی در بخش باقیمانده گردید. افزایش میزان کاربرد بایوچار موجب کاهش معنی‌دار میزان مس و روی در بخش تبادلی گردید؛ بطوریکه این کاهش در بایوچار تولید شده در دمای 600 درجه سلسیوس بیشتر مشهود بود. بنابراین فعالیت کرم‌ خاکی در سطح هشت درصد بایوچار تولید شده در دمای 600 درجه سلسیوس موجب کاهش میزان مس بخش تبادلی از 331/0 به 256/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم نسبت به تیمار عدم حضور کرم‌ خاکی گردید. میزان روی تبادلی از 24/1 میلی‌گرم بر کیلوگرم در تیمار شاهد به 579/0 و 283/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم به ترتیب در تیمار هشت درصد بایوچار تولید شده در دماهای 300 و 600 درجه سلسیوس کاهش یافت. بدلیل تحرک کم فلزات در خاک‌های تیمار شده با بایوچار، غلظت فلزات مس و روی در بدن کرم خاکی کاهش یافته و این روند در بایوچار تولید شده در دمای 600 درجه سلسیوس نسبت به بایوچار تولید شده در دمای 300 درجه سلسیوس در بخش تبادلی بیشتر بود. بنابراین فعالیت کرم‌های خاکی در خاک‌های تیمار شده با بایوچار می‌تواند موجب تغییر جزءبندی فلزات سنگین و درنتیجه تغییرشکل آنها از بخش‌هایی با تحرک بیشتر به بخش‌هایی با کم‌تحرک تر گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر کرم های خاکی و لجن فاضلاب بر قابلیت استفاده و جزءبندی روی، مس و سرب در یک خاک آهکی

کرم های خاکی پتانسیل تغییر قابلیت استفاده فلزات سنگین در خاک ها را به وسیله تغییر ویژگی های خاک یا تغییر توزیع اجزاء فلزات سنگین را داشت. هدف این پژوهش مطالعه تأثیر کرم های خاکی بر قابلیت استفاده و جزءبندی روی، مس و سرب در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب در کشت ذرت تحت شرایط گلخانه ای بود. لجن فاضلاب به میزان 0 و 5/1 درصد وزنی و کرم خاکی در چهار سطح (بدون کرم خاکی- آیزنیا فتیدا- آللوبوفرا ک...

فراهمی و جزءبندی فسفر در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب

چکیده اطلاعات در ارتباط با اجزاء فسفر در خاک های تیمار شده با لجن فاضلاب برای مدیریت بهتر کاربرد اصلاح کننده های آلی در خاک های کشاورزی مورد نیاز است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر لجن فاضلاب بر شکل ها و توزیع فسفر در یک خاک آهکی تیمار شده با استفاده از روش عصاره-گیری دنباله ای بود. آزمایش به صورت گلخانه‎ای با شش سطح لجن (0، 5/22، 45 ، 90، 180 و 360 تن در هکتار) بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکر...

15 صفحه اول

شکل های شیمیایی و زیست فراهمی روی در یک خاک آهکی تحت تأثیر لجن فاضلاب

توزیع، تحرک و زیست­فراهمی عناصر در محیط تنها وابسته به غلظت کل آنها نیست بلکه به فاز جامدی که با آن­ها پیوند یافته نیز مرتبط است. هدف از این تحقیق، تعیین شکل­ها و ارزیابی زیست فراهمی روی در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب با استفاده از روش عصاره‌گیری دنباله‌ای بود. بدین منظور، آزمایشی گلخانه‌ای با شش سطح لجن (0، 5/22، 45، 90، 180، 360 تن در هکتار) بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار به مدت ...

متن کامل

بررسی اثر کاربرد زغال زیستی و زئولیت طبیعی بر تثبیت مس در یک خاک آهکی آلوده به مس

سابقه و هدف: روش غیر‌متحرک کردن درجا، به‌بررسی کاهش زیست‌فراهمی فلزات در خاک‌های آلوده با استفاده از مواد بهسازی که با محیط‌زیست سازگار باشند، می‌پردازد. زغال‌زیستی، در سال‌های اخیر به‌طور مؤثر درجهت به‌حداقل رساندن مقدار جذب فلزات سنگین توسط محصولات‌ زراعی در محل‌های آلوده، با استفاده از فرایند غیرمتحرک‌سازی، مورد استفاده قرار گرفته‌است. زئولیت نیز یک کانی آلومینوسیلیکات قلیایی متخلخل است که ا...

متن کامل

پایداری خاکدانه‌ها در حضور کرم خاکی (Lumbricus terrestris L.) و مواد آلی مختلف در یک خاک آهکی

Although the crucial function of earthworms in improvement of soil physical properties is well -know, but very little is known of the interactive influence of earthworms and organic materials on soil properties such as soil aggregate stability, particularly in arid and semi-arid soils. The low organic matter content and the significant role of earthworms in improving physical properties of arid...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 2

صفحات  1- 21

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023