کاربرد سلنیوم در کاهش خسارات ناشی از تنش همزمان کادمیوم، نیکل و سرب بر جوانه‌زنی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاهچه خیار (Cucumis sativus L.)

نویسندگان

  • امین میرشکاری 3استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، ایران
  • حسین آروئی استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
  • حسین نعمتی استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد،
  • لیلا شکاری دانشجوی دکتری باغبانی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
چکیده مقاله:

سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی­اکسیدانی و آنتی­ویروسی که باعث تقویت سیستم دفاعی و افزایش سازگاری گیاهان در شرایط تنش­های محیطی می­شود. در این پژوهش تأثیر کاربرد سلنیوم در شرایط تنش ناشی از حضور همزمان سه عنصر ­سنگین کادمیوم، نیکل و سرب در محیط کشت گیاه خیار (Cucumis sativus L. cv Super Dominus) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور پژوهشی در دو مرحله آزمایش جوانه­زنی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. آزمایش اول با هدف تعیین سطح بهینه تأثیر سلنیوم و سطوح آستانه سمیت فلزات ­سنگین در گیاهچه خیار با سطوح تیمار سلنیوم (صفر، 4، 6، 8، 10 میلی­گرم بر لیتر از منبع سلنات سدیم) کادمیوم (صفر، 10، 15، 20، 25 میکرومولار از منبع کلرید­کادمیوم) نیکل (صفر، 50، 100، 150، 200 میکرومولار از منبع کلرید­نیکل) و سرب (صفر، 20، 40، 60، 100 میکرومولار از منبع کلرید­سرب) صورت پذیرفت. تیمارها در آزمایش دوم شامل سلنیوم (صفر و 8 میلی­گرم بر لیتر)، کادمیوم (صفر و 25 میکرومولار)، نیکل ( صفر و 200 میکرومولار) و سرب (صفر و 100 میکرومولار) بودند. نتایج نشان داد که حضور عناصر­سنگین در محیط­ کشت باعث کاهش معنی­دار شاخص­های جوانه­زنی بذر خیار گردید و با افزایش تعداد عناصر سنگین در محیط کشت، کاهش در این شاخص­ها مشهودتر بود ولی کاربرد سلنیوم باعث بهبود در سرعت و در صد جوانه­زنی، افزایش طول ساقه­چه و ریشه­چه و وزن­ تر و خشک گیاهچه در تمامی تیمار­های آزمایشی شد. حضور عناصر سنگین (به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر) باعث کاهش معنی­دار پایداری غشاء سلولی (EL) و افزایش میزان شاخص مالون‌دی­آلدئید (MDA) گردید و سلنیوم در کاهش آسیب­های غشاء سلولی در شرایط تنش تأثیر قابل­توجهی داشت. همچنین تیمار با سلنیوم در شرایط سمیت فلزات­سنگین باعث بهبود چشمگیر فعالیت آنتی­اکسیدانی و افزایش میزان فعالیت آنزیم­های کاتالاز (CAT)، گایاکول پراکسیداز (GPX) و آسکوربات پراکسیداز (APX) در برگ گردید ولی بیشترین تاثیر این عنصر در تیمار عناصر سنگین به تنهایی و بدون ترکیب با یکدیگر مشاهده شد. در کل نتایج نشان داد که سلنیوم از طریق بهبود شاخص­های جوانه­زنی و فعالیت آنتی­اکسیدانی باعث کاهش خسارات ناشی حضور همزمان عناصر سنگین (Cd، Ni، Pb به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر) در گیاهچه خیار می­گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأثیر افزودن سیلیسیم بر کاهش خسارت ناشی از سمیت کادمیم در خیار (.Cucumis sativus L) در مرحله رویشی

Silicon (Si) is a beneficial nutrient for growth of crops such as cucumber. It seems that Si improves antioxidant capacity of plants and reduces damages induced by environmental stresses and metal toxicity. This research aimed to investigate the interaction of Si and cadmium (Cd) on growth, dry matter yield and catalase (CAT) activity, as an antioxidant enzyme, in cucumber. This hydroponic expe...

متن کامل

تأثیر کاربرد ورمی‌کمپوست و پوترسین بر شاخص‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی خیار (Cucumis sativus L.)

 این تحقیق به‌منظور ارزیابی استفاده از ورمی‌کمپوست و پوترسین بر خصوصیات مورفولوژیکی، رنگدانه‌های فتوسنتزی و عملکرد گیاه خیار گلخانه‌ای رقم یلدا انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل ورمی‌کمپوست (صفر، 20، 40 و 60 درصد حجمی) و محلول‌پاشی پوترسین (صفر، 5/0، 1 و 5/1 میلی‌مولار) بود. نتایج نشان د...

متن کامل

تأثیر افزودن سیلیسیم بر کاهش خسارت ناشی از سمیت کادمیم در خیار (.cucumis sativus l) در مرحله رویشی

سیلیسیم یکی از عناصر مفید برای رشد برخی گیاهان از جمله خیار می باشد. به نظر می رسد سیلیسیم ظرفیت آنتی اکسیداتیو گیاه را افزایش داده و باعث کاهش خسارت های ناشی از تنش های محیطی و سمیت فلزات می شود. این پژوهش با هدف بررسی برهمکنش سیلیسیم و کادمیم بر رشد، میزان ماده خشک و فعالیت آنزیم کاتالاز به عنوان یک آنزیم آنتی اکسیدان، روی خیار اجرا شد. این آزمایش هیدروپونیک در گلخانه مرکز کشت بدون خاک دانشگا...

متن کامل

بررسی تاثیر غلظت‌های کاهش یافته گلایفوسیت و سولفوسولفورون بر کنترل گل‌جالیز مصری (Phelipanche aegyptiaca Pers.) در خیار (Cucumis sativus L.)

سابقه و هدف: گل‌جالیز گیاهی فاقد کلروفیل و انگل مطلق ریشه گیاهان دولپه‌ای است که دامنه پراکندگی آن بیشتر در نواحی گرم و خشک و همچنین نواحی معتدل و نیمه خشک کشورهای مدیترانه‌ای، اروپای شرقی و جنوبی و خاورمیانه از جمله ایران آلودگی ایجاد می‌کند. علف‌های هرز انگلی به ویژه گل‌جالیز به دلیل کاهش عملکرد و افزایش هزینه در تولید خیار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف از انجام این مطالعه کنترل شیمیایی...

متن کامل

اثر تنش اکسیداتیو ناشی از سرب بر عملکرد، وضعیت آنتیاکسیدانی و پاسخهای رفتاری جوجه های گوشتی

زمینه مطالعه: تا به امروز، نمونه‌های بی‌شماری از اختلالات بیوشیمیایی، فیزیولوژیک و رفتاری ناشی از رویارویی با سرب در حیوانات گزارش شده است. از سوی دیگر، مکانیسمی که طی آن سرب موجب کاهش عملکرد پرندگان می‌گردد، آشکار نشده است. از اینرو، جهت بررسی این فرضیه که سرب با القای تنش اکسیداتیو و تغییر در وضعیت آنتی‌اکسیدانی و رفتار، بر عملکرد پرنده اثر می‌گذارد، این آزمایش طراحی شد. هدف: این آزمایش برای ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 27

صفحات  55- 73

تاریخ انتشار 2018-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023