کاربرد سلول‌های زنده قارچ Phanerocate chrysosporium در حذف بیولوژیکی کروم از فاضلاب صنایع چرم‌سازی در مقیاس آزمایشگاهی

سابقه و هدف: دفع فاضلاب صنایع چرم‌سازی به محیط به دلیل غلظت‌های بالای کروم 3 ظرفیتی و تبدیل آن به کروم 6 ظرفیتی اثرات زیست محیطی خطرناکی را بر جای می‌گذارد. امروزه در مطالعات آزمایشگاهی از قارچ‌ها در بیوتکنولوژی محیط زیست استفاده شده است. هدف از این پژوهش که از نوع بنیادی کاربردی می‌باشد، تعیین حد تحمل قارچ فانروکیت کرایزوسپوریوم در پساب چرم‌سازی و پتانسیل آن در حذف کروم در مقیاس آزمایشگاهی است. مواد و روش‌ها: ابتدا نمونه‌برداری از پساب واحد کروم زنی یک کارخانه چرم‌سازی منتخب، به منظور تعیین مقدار pH ، کل کربن آلی، کل ازت کجلدال، کروم (3+) و فسفر انجام شد؛ سپس نسبت کربن به ازت در محدوده 10 تا 12 تنظیم گردید. سوش قارچ P. chrysosporium تهیه و در مقادیر 1/2% - 35/0% (وزن خشک قارچ) به پساب کروم‌دار استریل شده در غلظت‌های mg/l 1080 – 120 تلقیح شد. نمونه‌ها در انکوباتور شیکر قرار داده شدند. میزان رشد قارچ و حذف کروم در این مرحله تعیین و نمونه‌ای از پساب که کم‌ترین کروم باقی‌مانده را داشتند، به نمونه بهینه برای تعیین شرایط محیطی مانندpH ، دما، دور شیکر، نوع و غلظت مواد مغذی ازت‌دار و زمان ماند، انتخاب گردید. در این مرحله نیز میزان رشد قارچ و حذف کروم تعیین شد. یافته‌ها: بیش‌ترین میزان رشد قارچ و حذف کروم در نمونه پساب با غلظت کرومmg/l 240 و میزان تلقیح قارچ 07/0% (وزن خشک) اتفاق می‌افتد و به ترتیب معادل 4832/0% (وزن خشک) و 7/76% است. در شرایط بهینه و پس از26 ساعت، رشد قارچ به تعادل رسیده و میزان توده سلولی رشد یافته 2934/0% (وزن خشک) و میزان حذف کروم 8/95% شد. مطالعات آماری نشان داد با 95% اطمینان می‌توان گفت، رقت پساب و میزان تلقیح قارچ و هر یک از عوامل محیطی به تنهایی و در کنار هم بر میزان رشد قارچ و حذف کروم تأثیر معنی‌دار داشته‌اند (P< 0.001) نتیجه‌گیری: بیش‌ترین میزان رشد قارچ و حذف کروم در غلظت کرومmg/l 240 است، که به‌ترتیب معادل 48/0% (وزن خشک) و 7/76% بوده است. بررسی‌ها نشان داد با بهینه کردن شرایط محیطی میزان رشد و حذف کروم پس از 26 ساعت معادل 29/0% و 8/95% می‌شود.