کاربست سبک جریان سیال ذهن در رمان "وتکلمت الحیاة" (و زندگی به سخن درآمد)

جریان سیال ذهن سبک نوینی در داستان‌نویسی است که نقش نویسنده در آن به حداقل ممکن می‌رسد و نویسندگانی مانند جیمز جویس، ویلیام فاکنر و ویرجینیا وولف در آثار خود از آن بهره گرفته‌اند. در داستان‌هایی که به این سبک نوشته می‌شوند نویسنده به جای توصیف وقایع، احساسات و افکار شخصیت‌ها را درست در لحظۀ وقوع به چنگ می‌آورد و با نمایش آن‌ها خواننده را در تجربیات ذهنی شخصیت‌ها سهیم می‌کند. علیاء انصاری نویسندۀ مسلمان عراقی در رمان خود با عنوان وتکلمت الحیاة برای به تصویر کشیدن روحیات پیچیده و گاهی ترسناک و غم-انگیز شخصیت‌های داستان و برای نفوذ به اعماق روان آن‌ها از این تکنیک کمک گرفته است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی شاخصه‌های تکنیک سیال ذهن در رمان وتکلمت الحیاة پرداخته است. یافته‌های پژوهش به این موضوع اشاره دارد که علیاء الأنصاری با بکارگیری این سبک وظیفۀ انتقال داستان را به عهدۀ تک‌گویی درونی شخصیت‌ها گذاشته و با این شیوه به خواننده اجازه داده تا مستقیم و بدون دخالت راوی در جریان افکار و احساسات قهرمان داستان قرار گیرد. همچنین با کمک تک‌گویی درونی و شخصیت‌پردازی و راهیابی به ذهن قهرمان و پدیدۀ همزمانی و دیدگاه دانای کل محدود، توانسته شخصیت‌ها را به مخاطب معرفی کند. نویسنده در طرح داستان مرزهای زمان و مکان معمولی و منطقی را درنوردیده و خواننده تنها از طریق واگویه‌های شخصیت‌ها، می‌تواند به درک آن نائل آید.