کارکردهای قرینه سوال راوی در فهم احادیث فقهی
نویسندگان
چکیده مقاله:
سخن گفتن با تکیه بر قیود و قرائن، امری رایج در محاورات عقلایی است؛ قرینه، جانشین دلالت وضعی برای لفظ بوده و در جهت فهم مراد متکلم اصلی‌ترین نقش را ایفا می‌کند. یکی از قرائن لفظی متّصل که در شناخت مقصد اصلی کلام متکلّم به صورت عام و کلام معصوم (ع) به صورت خاص مورد بررسی علمای فقهالحدیث قرار گرفته است، قرینه سؤال راوی است. این قرینه که در زمره‌ی قرائن تعیین‌کننده‌ی مراد در این علم شناخته می‌شود، دارای ثمرات متعدّدی برای فقیه، از جمله کنار گذاشتن فهم پیشین از مضمون گزاره‌های معصوم (ع)، تخصیص عمومیت کلام وی، تقیید اطلاق و یا جمع بین این مُدرَکات می‌شود. به جهت صدور بخش کثیری از روایات معصوم (ع) در جواب و سیاق سؤال راوی و پاسخ بدان، بررسی و تبیین این قرینه‌ی مهم، معرفی نقش و تاثیر آن در برداشت مختلف از روایت و اختلاف فهم فقها از حدیث اهمیت می‌یابد. این پژوهش با رویکردی توصیفی - تحلیلی می‌کوشد تا به این قرینه مهم توجه کرده و تعامل فقها با آن را واکاوی نماید.
منابع مشابه
کارکردهای تطبیق در احادیث تفسیری
کلمات اهل بیت - که ریشه در آگاهیهای وحیانی دارد - از ویژگیهایی چون اشارات، معاریض، و محاسن برخوردار است. در این مقاله تلاش شده است تا نشان داده شود که یکی از موثرترین راهها برای شناسایی و شناساندن این ویژگیها، ملاحظه روایات تفسیری آن بزرگواران در مقایسه با منقولات تفسیری صحابه و تابعان است؛ چه این که در نگاه مقایسهای، علاوه بر آشکار شدن وجوه تمایز بین سخنان معصوم و غیر معصوم،...
متن کاملنقد قرینه بودن سنت برای فهم قرآن
رابطه قرآن و سنت از مباحث مهم علوم قرآن است. بعضی در عین باطل دانستن نظریه قرآن‌بسندگی، معتقدند قرآن در بیان مراد خود کاستی ندارد و نیازمند غیر، ازجمله سنت نیست. در مقابل، گروهی سنت را قرینه‌ای برای فهم قرآن و درک مراد آن دانسته‌اند. اینان راه نشاندادن، بیان جزئیات و مصادیق، جری و تطبیق و تأویلات معصومان را که شأن تعیین شده برای آنان از سوی خداوند است، تفسیر خوانده‌اند. ناقدان این نظر پرسیده‌ا...
متن کاملقرینه زمان نزول و خطای راهبردی در فهم مفسر
از نظرگاه مشهور مفسران، یکی از قراین پیوستة غیر لفظی و شناخته شده علم تفسیر، قرینة زمان نزول است. بیشتر مفسران- بهویژه مفسران معاصر- به این قرینه توجه نشان داده و از آن در تفسیر برای نقد و بررسی روایات تفسیری، شأن نزول، تحدید و تعیین معانی واژگان، ترجیح آرای تفسیری، و... استفاده کرده و می‌کنند، لیکن برخی پژوهشگران- خودآگاه یا ناخودآگاه- با گسترش در کارکرد این قرینه، ارزشی مبنایی برای آن...
متن کاملاحادیث نبوی و کارکردهای آن در نهج‌البلاغه
Every literary text, arise from the previous text and outcome of the interaction and dependencies between structural and semantic aspects and collection of quotes. Nahj al-Balagheh as a text, contains Quranic intertextuality, the Prophetic hadiths and Arab poetry. Since intertextuality divided to three types; quotation, plagiarism, allusion. in this paper, for answering the ques...
متن کاملکارکردهای تطبیق در احادیث تفسیری
کلمات اهل بیت - که ریشه در آگاهیهای وحیانی دارد - از ویژگیهایی چون اشارات، معاریض، و محاسن برخوردار است. در این مقاله تلاش شده است تا نشان داده شود که یکی از موثرترین راهها برای شناسایی و شناساندن این ویژگیها، ملاحظه روایات تفسیری آن بزرگواران در مقایسه با منقولات تفسیری صحابه و تابعان است؛ چه این که در نگاه مقایسهای، علاوه بر آشکار شدن وجوه تمایز بین سخنان معصوم و غیر معصوم،...
متن کاملمعیارهای مشترک شیخ طوسی و بیهقی در فهم احادیث فقهی با تأکید بر تهذیبین و السنن الکبری
مهم‌ترین منبع شناخت آموزه‌های دین اسلام پس از قرآن کریم، روایات معصومان (ع) است؛ که در مجموعه‌های روایی گردآوری شده است. البته عواملی باعث شده تا این میراث گرانبها در مسیر واقعی خود قرار نگیرد. از این رو عالمان اسلامی درجهت بررسی روایات، قواعد و ضوابطی مبتنی بر آموزه‌های معصومان استخراج کرده و به کار بسته‌اند و این امر زمینه شکلگیری فقهالحدیث را فراهم نموده است. اما وجود این مسأله که آیا نسبت...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 1
صفحات 137- 159
تاریخ انتشار 2018-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023