کالیبراسیون منگنز تحت شرایط‌ مزرعه‌ای و نقش آن در عملکرد سویا

آزمایش مزرعه‌ای در 20 مزرعه از مزارع مختلف سویا کاری شرق استان مازندران در سال‌های 1379 و 1380 اجراء گردید. مزارع مورد مطالعه دارای کربنات کلسیم معادل از 5 تا 39 درصد و منگنز قابل جذب از 56/1 تا 10/9 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. آزمایش در هر مزرعه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد و تیمارهای این تحقیق شامل 20 خاک ( مزرعه ) و دو سطح منگنز (صفر و 40 کیلوگرم سولفات منگنز در هکتار) بود که مجموعا در 120 کرت آزمایشی انجام شد. پس از انجام آزمون خاک کلیه کودها قبل از کاشت به خاک اضافه و با دیسک زیر خاک گردید. حد بحرانی منگنز عصاره گیری شده با DTPA در خاک از طریق روش تصویری کیت-نلسون ومیچرلیخ-بری تعیین گردید. نتایج آزمایش مزرعه‌ای نشان داد مصرف سولفات منگنز عملکرد دانه، غلظت و جذب کل منگنز در کاه و دانه سویا را افزایش داد. بطوریکه مصرف سولفات منگنز در یکی از مزارع سویاکاری شده موجب افزایش 46 درصدی عملکرد دانه سویا (عملکرد دانه سویا در قطعه شاهد 2067 بود و با مصرف سولفات منگنز در یکی از مزارع سویاکاری شده که غلظت منگنز قابل استفاده آن بسیار پایین بود به 3024 کیلوگرم در در هکتار افزایش یافت) گردید. در همه مزارع سویاکاری شده مصرف سولفات منگنز بطور متوسط عملکرد دانه سویا را 24 درصد نسبت به شاهد افزایش دادکه این افزایش از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار گردید. مصرف سولفات منگنز وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته و درصد پروتئین دانه را 5/6، 10 و 1/5 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد. با توجه به داده‌های حاصل از تحقیقات مزرعه‌ای، حد بحرانی منگنز در خاک برای دست‌یابی به 85 درصد حداکثر عملکرد نسبی دانه با استفاده از روش‌های میچرلیخ-بری و کیت-نلسون به ترتیب 54/3 و 40/4 و با 90 درصد عملکرد نسبی به ترتیب 20/6 و 10/5 میلی گرم در کیلوگرم تعیین گردید.