کانی‌شناسی، بافت و ساخت و ژنز کانسار آهن- آپاتیت ذاکر (شمال خاور زنجان)

کانسارآهن ذاکر(شمال خاور زنجان) در نوار ولکانوپلوتونیک طارم در زون ساختاری البرز باختری- آذربایجان واقع شده است. واحدهای سنگ‌شناسی در محدوده کانسار، سنگ‌های آتشفشانی -  آذرآواری با ترکیب توف برشی-  لاپیلی توف و گدازه‌های آندزیتی- بازالتی بخش آمند تشکیلات کرج هستند که طاقدیسی را تشکیل داده‌اند و توده‌های نفوذی با ترکیب کوارتزمونزودیوریت، کوارتز مونزونیت و کوارتز سینیت(با سن الیگوسن) در امتداد محور طاقدیس موجود در این واحدها جایگیری کرده‌اند. کانه‌زایی آهن در حدفاصل توده نفوذی و سنگ‌های آتشفشانی روی داده  است. کانه اصلی کانسنگ، مگنتیت- آپاتیت همراه با مقادیرکمی کوارتز و کلسیت است. افزون بر کانی‌سازی آهن- آپاتیت، کانی‌های سولفیدی پیریت همراه با مقادیرکمی کالکوپیریت به صورت رگچه‌ای  پس از کانسنگ اصلی در منطقه تشکیل شده‌اند. کانی‌سازی در 5 شکل رگچه‌های استوک‌ورک مگنتیت، مگنتیت- آپاتیت توده‌ای، مگنتیت - آپاتیت نواری (باندی)، مگنتیت-آپاتیت رگه‌ای و رگچه‌های سولفیدی در محدوده دیده می‌شود. نفوذ توده معدنی در سنگ‌های آتشفشانی میزبان موجب متاسوماتیسم  اسکارنی و تشکیل کانی‌های اکتینولیت، تالک، کلریت، فلوگوپیت، کوارتز، کلسیت و اپیدوت شده است. بر اساس بررسی‌های ژئوترموبارومتری بخش اسکارنی، واکنش‌های دگرگونی در حضور سیالی با ترکیب XCO2=0.9، دمای500- 400 درجه سانتی‌گراد و فشار حدود 2 کیلو بار انجام گرفته است. بررسی‌های بافتی و ساختی در ناحیه نشان  می‌دهد که ماده معدنی از توده گرانیتوییدی ذاکر منشأ گرفته و در سنگ‌های آتشفشانی میزبان نفوذ کرده است. شواهد کانه‌نگاری از منشأ ماگمایی نوع کایرونای این کانسار حمایت می‌کند.