کانی‌شناسی و بررسی شرایط پخت آجرهای تاریخی چغازنبیل

نویسنده

چکیده مقاله:

آجرهای بکار رفته در بنای تاریخی چغازنبیل شامل آجرهای ساده، کتیبه‌دار و لعاب‌دار و همگی متعلق به دوره عیلامی می‌باشند (قرن 13 پیش از میلاد). این مجموعه تاریخی در استان خوزستان واقع شده است. طیف رنگی بدنه آجرها زرد، قهوه ای،  قرمز و سبز- آبی با ابعاد 10×35×35 و 8×5/37×5/37 سانتیمتر هستند. بعضی از آن‌ها نیز دارای چندلایه رنگی قرمز و قهوه‌ای بامغز سیاه می‌باشند. برخی از این آجرها علیرغم گذشت زمان و فرسایش محیطی همچنان از استحکام و سختی نسبتاً خوبی برخوردار هستند. دما و شرایط پخت این آجرها یکی از سوالات مطرح در زمینه باستان‌سنجی بوده است. از طرف دیگر ساخت آجرهای جدید برای عملیات مرمتی این مجموعه به اطلاعات فنی مربوط به آجرهای تاریخی نیاز دارد. به همین دلیل پس از نمونه‌برداری از آجرهای مختلف تاریخی، مطالعات شیمیایی و کانی‌شناسی آن‌ها با استفاده از روش‌های XRD، FT-IR و تجزیه شیمیایی (شیمی تر) صورت گرفت.  نتایج مطالعات نشان می‌دهد که وجود مقادیر کافی کانی‌های کلسیت و دولومیت همراه با سیلیس آمورف ریزدانه در خاک اولیه باعث تشکیل فازهای پیروکسن همچون دیوپسید در دمای پایین حدود 700 درجه سانتیگراد در برخی آجرها شده‌اند که استحکام و سختی بیشتر آن‌ها را موجب شده است. از طرف دیگر کوره‌های اولیه با سوخت چوب به دلیل عدم کنترل دما و شرایط اتمسفری آن‌ها موجب تنوع کیفیت و رنگ ناشی از محیط‌های اکسید و احیا در آن‌ها شده است. استفاده از کاه در خشت‌های خام علاوه بر جلوگیری از ترک خوردن بدنه‌های خام به هنگام خشک شدن به مغز پخت شدن آن‌ها کمک کرده است بااین‌وجود سوخت ناقص آن‌ها و حبس شدن ترکیبات کربنی در بعضی از بدنه‌ها باعث عیب "هسته سیاه" در آن‌ها شده است.    

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی عملکردی سازة آبیِ چغازنبیل

شهر باستانی دور اونتاش (چغازنبیل) بازمانده از هزاره دوم پیش از میلاد و از آثار دوران ایلام میانی است. محوطه شهر از سه بخش اصلیِ حصار مرکزی، حصارمیانی و حصار بیرونی تشکیل شده که ابنیه شاخصی چون زیگورات، مجموعه کاخ ها و آرامگاه ها و تاسیسات شهری را در خود جای داده است. سازه های آبی محوطة چغازنبیل مانند ناودان ها، چاه های جذبی و همچنین سازة آبی واقع در حصار سوم، از جمله مهمترین تاسیسات شناخته شدة م...

متن کامل

تاثیر دمای پخت بر خواص آجرهای دیرگداز سیلیسی حاوی سل نانوسیلیس تهیه شده به روش ریخته‌گری ژل

در این بررسی، آجر دیرگداز سیلیسی حاوی سل نانوسیلیس توسط روش ریخته‌گری ژل تهیه شد و سپس تاثیر دمای پخت بر خواص این بدنه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین دمای پخت و رفتار حرارتی ترکیب از آنالیز حرارتی همزمان استفاده شد. همچنین خواص فیزیکی، استحکام مکانیکی، ترکیب فازی و ریزساختار این آجرهای دیرگداز پس از پخت در محدوده دماهای 1150 تا °C 1400 ارزیابی شد. نتایج نشان داد که دمای پخت تاثیر زیادی روی ...

متن کامل

بررسی عملکردی سازه آبیِ چغازنبیل

شهر باستانی دور اونتاش (چغازنبیل) بازمانده از هزاره دوم پیش از میلاد و از آثار دوران ایلام میانی است. محوطه شهر از سه بخش اصلیِ حصار مرکزی، حصارمیانی و حصار بیرونی تشکیل شده که ابنیه شاخصی چون زیگورات، مجموعه کاخ ها و آرامگاه ها و تاسیسات شهری را در خود جای داده است. سازه های آبی محوطه چغازنبیل مانند ناودان ها، چاه های جذبی و همچنین سازه آبی واقع در حصار سوم، از جمله مهمترین تاسیسات شناخته شده م...

متن کامل

بررسی عملکردی سازة آبیِ چغازنبیل

شهر باستانی دور اونتاش (چغازنبیل) بازمانده از هزاره دوم پیش از میلاد و از آثار دوران ایلام میانی است. محوطه شهر از سه بخش اصلیِ حصار مرکزی، حصارمیانی و حصار بیرونی تشکیل شده که ابنیه شاخصی چون زیگورات، مجموعه کاخ ها و آرامگاه ها و تاسیسات شهری را در خود جای داده است. سازه های آبی محوطة چغازنبیل مانند ناودان ها، چاه های جذبی و همچنین سازة آبی واقع در حصار سوم، از جمله مهمترین تاسیسات شناخته شدة م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 2

صفحات  0- 0

تاریخ انتشار 2015-09

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023