کیفیت شیمیایی خاکستر لاشریزه ناشی از آتش‌‌سوزی کف جنگل برودار (Quercus brantii Lindl) در منطقه دره‌‌وران مریوان

آتش منجر به تجمع خاکستر در خاک سطحی می‌شود که می‌تواند اثرات عمیقی بر چرخه بیوشیمیایی عناصر در بوم‌سازگان برجای بگذارد. هدف این پژوهش، بررسی برخی ویژگی‌های شیمیایی خاکستر لاشریزه درختی و پوشش علفی حاصل از آتش‌سوزی در کف جنگل و تعیین روند تغییرات این ویژگی‌ها از زیر تاج درختان برودار (Querucs brantii Lindl) به‌سمت خارج تاج بود. برای این منظور، بلافاصله پس از رخداد آتش در تابستان سال 1395 در منطقه دره‌‌وران شهرستان مریوان، از خاکستر به‌جای‌مانده نمونه‌‌برداری شد. خط‌نمونه‌ای به طول 300 متر در روی خط تراز پیاده شد و در نزدیک‌ترین فاصله، 10 درخت برودار انتخاب شدند. در مورد هر درخت انتخابی، سه نمونه خاکستر به‌ترتیب در فاصله 1/5 متری از تنه، مرز تاج و پنج متری تاج (در جایی که بین درختان قرار می‌گرفت) برداشت و پس از انتقال به آزمایشگاه، ویژگی‌های شیمیایی آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله از تنه درخت، مقدار کربن، نیتروژن و فسفر خاکستر به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. کلسیم و منیزیم خاکستر با حرکت به‌سمت فضای درختان، کاهشی معنی‌‌دار را نشان داد، اما مقدار پتاسیم به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. هدایت الکتریکی و اسیدیته خاکستر نیز از سمت تنه به خارج تاج درختان کاهش پیدا کرد. به‌طور کلی، می‌‌توان گفت که به‌دلیل تفاوت در مقدار بقایای گیاهی تجمع‌یافته، با حرکت از تنه درخت به‌سمت فضای بین درختان، شدت آتش رخداده کمتر شده و در نتیجه اثرات متفاوتی بر ویژگی‌‌های خاکستر به‌جای گذاشته است.