گونه‌های بیان اولویت اخلاقی در روایات

نویسندگان

  • امیر غنوی هیات علمی و عضو گروه اخلاق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چکیده مقاله:

اعمال و رفتار به‌لحاظ اخلاقی در یک سطح نیستند و فهم اولویت آنها در مواردی چون تعارض‌های اخلاقی اهمیت ویژه‌ای دارد؛ برای دستیابی به این اولویت‌‌، بیانات دینی با ذکر «خاستگاه‌ها»‌، «کلیدها»‌، «قلّه‌ها» و «رأس» در ترسیم ارزش‌های برتر به ما کمک کرده‌اند؛ ‌‌، اما بررسی مصادیق هریک از آنها ما را با این پرسش مواجه می‌کند که چگونه بین این تعابیر به ظاهر ناسازگار در هریک از موارد ذکر شده، انسجام برقرار کنیم؟ برای پاسخ به این پرسش‌، از روش توصیفی۔تحلیلی بهره گرفته‌ایم و پس از بیان مصادیق هریک از این گونه‌ها در روایات‌‌، بین این مصادیق به ظاهر ناهمگون با استفاده از توضیحات خود این روایات‌‌، روایات دیگر و تحلیل عقلی، ارتباط برقرار کرده‌ایم؛ در کلیدها‌‌، نمونه‌های ذکر شده هر یک از جهتی برای تعقل و حرکت اهمیت دارند‌‌، مصادیق ذکر شده برای خاستگاه‌ها نیز هر یک از منظری ریشه دیگر گزاره‌های اخلاقی به‌حساب می‌آیند‌‌، همچنین در «قلّه‌ها» و «رأس» نیز برای نفی ناسازگاری ظاهری‌‌، می‌توان از حیثیت‌ها و جهت‌های مختلف استفاده کرد و در مجموع بررسی داده‌های هر یک از بیانات ذکر شده‌‌، نشان‌دهنده آن است که می‌توان با تبیین جهت و مراد روایات از اولویت‌‌، بین این مصادیقِ به ظاهرْ ناهمگونْ انسجام برقرار کرد‌.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اسلوب‌های قرآن در بیان هنجارهای اخلاقی

یکی از مهم‌ترین اهداف نزول قرآن، تربیت اخلاقی است و پیش‌نیاز تربیت اخلاقی، شناخت هنجارهای اخلاقی است. در قرآن هنجارهای اخلاقی با اسلوب‌های متنوعی بیان شده است. تنوع بیان هنجارها از راهبردهای مهم تربیت اخلاقی است. در نُه آیه از قرآن به این راهبرد تربیتی و فلسفه آن اشاره شده است. خاستگاه تنوع اسلوب بیان قرآن، برخی مبانی الهیاتی مانند «علم، رحمت، قدرت، حکمت، لطف»، و برخی مبانی انسان‌شناختی مانند «ت...

متن کامل

بررسی اخلاقی روایات تقسیم اوقات روزانه

در قرآن کریم و روایات اهل‌بیت علیهم السلام درباره تنظیم وقت و چگونگی استفاده از زمان توصیه شده است. بر این اساس چندین روایت درباره تقسیم اوقات روزانه وجود دارد که برخی به تقسیم سه‌گانه و برخی دیگر به تقسیم چهارگانه آن اشاره دارد. مطابق این تحقیق، که به طریق نقلی و شیوه کتابخانه‌ای ـ تحلیلی و با هدف تبیین هر یک از فرازهای تقسیم چهارگانه و ارتباط سازوَر بین آنها صورت گرفته، می‌توان گفت: در مدل پیش...

متن کامل

اصول اخلاقی در آموزش پزشکی از دیدگاه آیات و روایات

Professional ethics is a part of the ethics of the individual component of each discipline. Whether it is in the field of medicine from the viewpoint of the Qur'an and the traditions, or how this context is discussed, is the focus of this article. With reference to the most important principles of the principles governing the medical education system, we are going to explain these principles. T...

متن کامل

جنسیت و هنجار اخلاقی در قرآن و روایات

مناسبات جنسیت و ارزش اخلاقی، یکی از مسائل بنیادین در پژوهش‌های اخلاقی است. در دوران معاصر، جنبش‌های به اصطلاح طرفدار برابری زنان با مردان، یکسره به انکار ابتنای هنجار اخلاقی بر جنسیت پرداخته‌اند؛ هرچند برخی از آنها در ادعایی تناقض‌آمیز، خواهان برتری ارزشی زنان شده‌اند. رویکرد رایج‌تر در این‌باره آن است که اگرچه ممکن است جنسیت در هنجار حقوقی تأثیر بگذارد، نمی‌تواند منشأ تفاوت در هنجار اخلاقی گرد...

متن کامل

بررسی شجرهشناسی گونههای اوسترتاژیا

زمینه مطالعه: گونه‌های اوسترتاژیا ( تلادورساژیا) عامل اصلی گاستریت انگلی در نشخوارکنندگان محسوب می‌شوند که به دلیل اختلال در ساختار غدد شیردان، بر اسیدیته و عملکرد این اندام تأثیر گذاشته و در نتیجه با ایجاد اختلال در هضم آنزیمی مواد غذایی بویژه پروتئین‌ها، سبب کاهش تولید شیر، پشم و وزن دام می‌گردند لذا شناسایی گونه‌های مختلف و بومی کشور از ضرورت‌های تحقیقاتی در طب دامی بشمار می‌آید. هدف: بررسی ...

متن کامل

بررسی اخلاقی روایات تقسیم اوقات روزانه

در قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام درباره تنظیم وقت و چگونگی استفاده از زمان توصیه شده است. بر این اساس چندین روایت درباره تقسیم اوقات روزانه وجود دارد که برخی به تقسیم سه گانه و برخی دیگر به تقسیم چهارگانه آن اشاره دارد. مطابق این تحقیق، که به طریق نقلی و شیوه کتابخانه ای ـ تحلیلی و با هدف تبیین هر یک از فرازهای تقسیم چهارگانه و ارتباط سازوَر بین آنها صورت گرفته، می توان گفت: در مدل پیش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 4

صفحات  58- 80

تاریخ انتشار 2019-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023