رضا دهقانی
دانشیار دانشکدة حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز
[ 1 ] - خاطرة مشترک تاریخی ـ تمدنی اﻳﺮاﻥ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﻪ و ﻧﻘﺶ آن در ساخت دولت‌های مدرن ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ
چکیده سرآغاز شکل‌گیری دولت‌های مدرن در غرب به انعقاد معاهدة صلح وستفالی در سال 1648 و ظهور دولت ـ ملت‌های اروپایی برمی‌گردد. این پدیده با دو قرن تأخیر در قرن نوزدهم وارد مشرق‌زمین و کشورهای ایران و عثمانی شد. اندیشمندان و سیاست‌مداران دو کشور به‌منظور تعریف جدید از مفهوم دولت ملی به عناصر سازندة ناسیونالیسم، مانند تاریخ و زبان، چنگ زدند؛ عناصری که بخش بزرگی از آن نقطة پیو...
[ 2 ] - سیاست خارجی ترکیه در فرآیند عثمانی گری و نوخلافت اسلامی
سیاست نگاه به شرق که در بیان دولتمردان اسلامگرای ترکیه به عثمانیگری تعبیر میشود، راهبردی است نوظهور که اساساً در پیوند با پیشینه و هویت عصر عثمانی و نقش جدید منطقهای و فرامنطقه ای ترکیه قابل فهم است. اندیشۀ عثمانیگری از یک سو بر گسترش دامنۀ نفوذ ترکیه در مناطقی دلالت دارد که روزگاری بخشی از امپراتوری عثمانی بود، و از سوی دیگر مبین این نکته است که غالب ممالک تحت سلطۀ عثمانی، کشورهای اسلامی ...
[ 3 ] - سیاست‌های زبانی پهلوی اول در کردستان و پیامدهای آن (با تأکید بر مدارس)
روشنفکران دوران پهلوی اول وحدت ملی را مقدمۀ یکپارچگی سیاسی کشور و راهکاری برای کاهش تعارضات قومی و آشوب‌های محلی می‌دانستند. تحقق این امر از دیدگاه آنان به معنای از میان بردن همۀ تفاوت‌های موجود در شیوۀ زندگی، لباس، زبان و... بود. در این میان، گرایش و علاقۀ همۀ اقوام ایرانی به زبان فارسی و نقش تاریخی این زبان در وحدت ملی باعث شد گسترش این زبان به عنوان یکی از محورهای اساسی سیاست یکسان‌سازی مور...
[ 4 ] - بررسی جایگاه اقتصادی عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی در دوره صفوی
در این پژوهش تلاش شده است جایگاه اقتصادی عتبات عالیات میان دو دولت صفویه و عثمانی بررسی شده و بازتاب آن در روابط سیاسی دو کشور ایران و عثمانی ارزیابی شود. در این مقوله درباره سه رکن اساسی بحث شده است: 1. زیارت عتبات (زوار)؛ 2. موقوفات؛ 3. دفن اموات. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در این دوران تسلط بر منطقه عراق، به ویژه عتبات عالیات و دستیابی به منافع اقتصادی آن، از جمله مباحث مهم برای دو دو...
[ 5 ] - واکنش اهالی کردستان به گسترش آموزش نوین در دوره رضاشاه
جایگاه و ظرفیت بالای نهاد آموزش رسمی در پروژه‌ی ملّت‌سازی باعث شد تا در دوران رضاشاه، دولت نگاه ویژه‌ای به توسعه‌ی معارف داشته باشد، از آنجا که یکی از رسالتهای اصلی این نهاد تقویت و گسترش زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان اساسی ملّی‌گرایی و تحکیم وحدت ملّی بود، گسترش و تأسیس مؤسسات معارفی در مناطق عشایری و قوم‌نشین اهمیّت دو چندانی داشت. هدف این پژوهش آگاهی از چرایی و چگونگی واکنش اهالی کردستان نسبت...
[ 6 ] - نقد و بررسی ترجمۀ صادق هدایت از زندِ وَهومن‌یَسن
نام صادق هدایت عموماً یادآور نویسنده‌ای است پیشرو در ادبیات داستانی با آثاری که طرفداران و مخالفان بسیاری دارد؛ از‌این‌رو تاکنون تحقیقات فراوانی پیرامون آثار داستانی و ترجمه‌هایش به‌ویژه از زبان فرانسه به انجام رسیده، امّا کارهای تحقیقی و ترجمه‌های او از متون پهلوی کمتر مورد توجه و تحقیق قرار گرفته است. هدایت در این زمینه نیز پیشرو بوده و آثار زیادی برجای گذاشته که در این تحقیق یکی از این آثار با...
[ 7 ] - جشن‌های دوران رضاشاه؛ اهداف و دستاوردهای آن در کردستان
برپایی جشن‌های گوناگون به مناسبت‌های مختلف و اجرای برنامه‌های گزینشی و ایراد نطق‌ها و خطابه‌های هدفدار یکی از کم‌هزینه‌ترین، عملی‌ترین و در عین حال، زودبازده‌ترین اقدامات برای تبلیغ و تأکید بر تحوّلات جامعه ایران و بزرگنمایی خدمات شخص رضاشاه و تهییج احساسات توده مردم بوده‌است؛ بنابراین دولت پهلوی اول اهتمام ویژه‌ای به برگزاری جشن‌های مختلف در راستای همسو ساختن مردم با برنامه مدرن‌سازی و کاستن ا...
نویسندگان همکار