سهیلا فرهنگی
عضو هیئت علمی
[ 1 ] - بینامتنیت کلام الهی در شعر معاصر فارسی‌زبانان غیرایرانی
قرآن مجید، این کتاب آسمانی، فرامتنی است که سایر متنها خواسته یا ناخواسته از آموزههای آن به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم اثر پذیرفتهاند. سهم اثرپذیری از کلام الهی بر زبان فارسی سهمی انکارناپذیر و مبارک است و این اثرپذیری در کلام ادیبان شیرین‌سخن فارسی برجستهتر و قابل تأمّلتر از دیگران است. شعر فارسی با بهره‌گیری از مرواریدهای درخشان کلام الهی گنجینه‌های معرفت و حکمتی را فراهم کرده است که قرنهاس...
[ 2 ] - تحلیل ساخت اندیشگانی در اشعار دفاع مقدّس پونه نیکوی و مجید سعدآبادی
بررسی متون ادبی از دیدگاه زبان‌شناسی از جمله از جهت ساخت اندیشگانی زبان یکی از رویکردهای جدید پژوهشی است که باعث فهم و درک عمیق‌تر لایه‌های پنهانی متون می‌شود. این مقاله در نظر دارد که ساخت اندیشگانی دو مجموعه شعر از شاعران معاصر، پونه نیکوی و مجید سعدآبادی را -که دربارة دفاع مقدّس سروده شده‌اند- بررسی و تجزیه و تحلیل کند. مجموعه شعر پونه نیکوی انار سبز زیتون سرخ و مجموعه شعر مجید سعدآبادی سرباز...
[ 3 ] - کانون روایت در داستان حضرت ابراهیم (ع) بر اساس دیدگاه ژنت
یکی از ویژگی های قرآن استفاده از قالب داستان است. خداوند متعال بسیاری از وقایع و رویدادها را در قرآن کریم به شکل داستان و برای دعوت مردم به زندگی صالح نقل کرده که بیانگر اهمّیت روایتگری و نقش پررنگ آن در هدایت غیر مستقیم انسان هاست. یکی از داستان هایی که در سوره های متعدّد قرآن آمده ، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. این پژوهش در پی آن است که داستان تولّد حضرت ابراهیم (ع) را از دیدگاه روایت شناسی...
[ 4 ] - شخصیت‌پردازی در رمان دشت‌های سوزان
رمان دشت‌های سوزان رمانی شبه‌تاریخی از صادق کرمیار است که در آن واقعیت و تخیّل به گونه‌ای جذّاب و خواندنی به هم می‌آمیزند. کرمیار برای روایت وقایعی که در مقطعی از تاریخ ایران رخ داده است، به توصیف اعمال و رفتار شخصیت‌های تاریخی و داستانی با زبانی ساده و روایی می‌پردازد. در این رمان با شخصیت‌های فراوانی مواجه می‌شویم. به این دلیل این پژوهش در پی آن است که شخصیت‌پردازی‌های کرمیار را در این داستان م...
[ 5 ] - یک حکایت و چهار روایت (مقایسة حکایت‌پردازی عطّار، شمس تبریزی، مولوی و سلطان ولد در قصّة ایاز و گوهر شکستن)
بهره‌گیری از قصه و حکایت برای بیان مفاهیم بلند عرفانی، از دیرباز مورد توجه شاعران و نویسندگان‌این سرزمین بوده است. در این میان گاه با حکایت‌هایی روبه‌رو می‌شویم که به دلیل ظرفیت بالای ساختاری و مفهومی، روایت‌های مشابه و گاه گوناگونی از آنها ارائه شده است. حکایت ایاز و گوهر شکستن از این دسته حکایت‌هاست که عطّار، شمس تبریزی، مولوی و سلطان ولد آن را روایت کرده‌اند. در این مقاله به مطالعة روایت‌ه...
[ 6 ] - ترسیم ساختار دانش در پژوهش‌های عرفانی: تحلیل هم‌واژگانی
با استفاده از تحلیل هم‌واژگانی می‌توان ساختار دانش را در یک حوزۀ پژوهشی، شناسایی و خوشه‌های موضوعیِ زیر مجموعۀ آن را بیان کرد. در این پژوهش سعی بر آن است تا با کاربرد این روش و استفاده از رویکردهای تحلیل شبکه و دیداری‌سازی علم، ساختار دانش در پژوهش‌های حوزۀ عرفان بررسی شود. مجموعۀ اصلی رکوردهای تحت مطالعه، 1931 مقالة چاپ شده در حوزۀ عرفان است که در پایگاه استنادی جهان اسلام نمایه شده‌اند. در ا...
[ 7 ] - پژوهش‌های عرفانی در آینة علم‌سنجی
پژوهشگران در مطالعات علم‌سنجی با ارزیابی تخصصی پژوهش‌های علمی، بسیاری از جنبه‌های پویایی علم را مطالعه می‌کنند. تحلیل پژوهش‌های عرفانی با استفاده از فنون علم‌سنجی، وضعیت شبکة هم‌نویسندگی پژوهشگران را در حوزة عرفان مشخص می‌کند؛ همچنین تعیین‌کنندۀ روند کمی این دسته از پژوهش‌ها و نیز پژوهشگران برتر این حوزه در پایگاه استنادی جهان اسلام است. مجموعۀ اصلی رکوردهای مطالعه‌شده در این پژوهش همة مقاله‌ها...
[ 8 ] - بررسی الگوهای روایت در غزل سعدی
سعدی فرمانروای ملک سخن است، چراکه علاوه بر گلستان و بوستان در غزلسرایی نیز جزء سرآمدان شعر فارسی است. آشنایی سعدی با حکایت‌پردازی سبب شده است که بعضی از غزل‌های او رنگی روایی به خود بگیرند. این مقاله بر آن است که ساختار غزل‌های روایی سعدی را مورد بررسی قرار دهد و الگوهای روایتگری او را نشان دهد. این پژوهش - که با رویکرد روایت‌شناسانه اجرا شده است- نشان می‌دهد که الگوهای غزلیات روایی سعدی شامل ت...
[ 9 ] - نقد دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی
چکیده دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی نوشتة شهرزاد ماهوتیان و ترجمة مهدی سمائی، از سلسله‌کتاب‌هایی است که به‌منظور مقایسة زبان‌های گوناگون و بررسی آنها، براساس معیارهای جهانی و فراگیر و فراهم‌کردن داده‌هایی واحد و نظام‌مند برای محققان زبان‌شناسی نظری و پژوهشگران رده‌شناسی نوشته شده است. این کتاب، از بعد پژوهشی کتاب ارزش‌مندی است، اما در ابعاد ظاهری و ساختاری و محتوایی، کاستی‌هایی دارد که ...
[ 10 ] - طنز کلامی در شعر فرانوی اکبر اکسیر
اکبر اکسیر از شاعران معاصر است که هوشمندانه و دلسوزانه از طنز برای اصلاح نابسامانی‌ها و ناهنجاری‌های جامعه بهره می‌گیرد. او از قالب شعر فرانو -که شعری است موجز، ملموس، ساده، به دور از خیال‌پردازی‌های پیچیده و متناسب با دغدغه‌های بشر امروز- استفاده می‌کند. در این مقاله شش نمونه شعر از شش مجموعة فرانوی اکبر اکسیر براساس نظریة عمومی طنز کلامی بررسی و تحلیل شده است. این نظریه شامل شش متغیّر پایة تقا...
[ 11 ] - نظام‌های گفتمانی در حکایت‌های قابوسنامه
نشانه معنا شناسی یکی از رویکرد های جدید در شناسایی و تحلیل نظام های زبانی به شمار می رود که در تعامل با دیگر رویکرد های پژوهشی می تواند به عنوان رهیافتی میان رشته ای در حوزه های ادبی مورد استفاده قرار گیرد . این پژوهش در پی آن است که با رویکرد نشانه معنا شناختی به توصیف و تبیین نظام های گفتمانیِ موجود در حکایت های قابوس نامه بپردازد و با مقایسة نشانه معناهای موجود در این حکایت ها ، م...
نویسندگان همکار