سحر کاوندی
دانشیار گروه فلسفه دانشگاه زنجان
[ 1 ] - فضیلت و مسئله خطای بنیادین اسناد
با ظهور و بروز اخلاق فضیلت در سال‌های اخیر، بسیاری به نقاط قوت و ضعف آن پرداخته‌اند که یکی از مهمترین اشکال‌های مبنایی بر این نظریه، تردید یا نفی اوصافِ درونی اخلاقی (فضایل و رذایل) است. برخی از فیلسوفان اخلاق بن‌مایه‌های این اشکال را از روان‌شناسی اجتماعی برگرفته‌اند و بر اساس آن اِسناد رفتار اخلاقی آدمی را به اوصاف درونی، از مقولۀ خطای بنیادین اِسناد دانسته‌اند. گیلبرت هارمن و جان دوریس با تکیه...
[ 2 ] - اعتبار شهودهای اخلاقی؛ نقد و بررسی دیدگاه پیتر سینگر
شهودها در فلسفه اخلاق نقش توجیهی دارند و بیشتر نظریه‌ها و داوری‌های اخلاقی بر اساس آنها شکل می‌گیرند. پژوهش‌های علمی و یافته‌های متخصصان علوم شناختی در باب قضاوت‌های اخلاقی، وثاقت و اعتبار شهودهای اخلاقی را زیر سؤال برده و دیدگاه سینگر مبنی بر قائل‌نشدنِ جایگاه ویژه برای شهودها در اخلاق را تقویت کرده و روشنگری‌های جدیدی را در خصوص خاستگاه اخلاق ارائه کرده‌اند. سینگر معتقد است این یافته‌ها در کنا...
[ 3 ] - پاسخ بوئتیوس به دشوارۀ شر
رویکرد اصلی نوشتار حاضر، ترسیم دیدگاه بوئتیوس، فیلسوف نامدار رومی قرون وسطی به مسأله شر است. وی بی‌آنکه مرتکب خطایی شده باشد، در بند و به مرگ محکوم شده، بجّد با دشواره شر به خود میپیچد و به دنبال راه چاره است و از این رهگذر، ماهیت سعادت واقعی را مدنظر قرار داده و اشکالاتی مطرح ساخته است و به آنها پاسخ می‌دهد. دو اشکالی که وی مطرح ساخته، بدین ترتیب است: 1) با وجود خدایی قادر مطلق و خیر محض، چگو...
[ 4 ] - تأویل سهروردی از حقیقت حب در قرآن
هدف از این نوشتار، اثبات وجود شواهد قرآنی بر آرای سهروردی، در باب «حب» و «عشق» است. بدین‌منظور پس از تبیین حقیقت حب از منظر سهروردی و با اشاره به آیات قرآنی مربوط به حب و عشق می‌کوشیم این دیدگاه را با آیات قرآن تطبیق دهیم و نیز تأویل و تفسیر آیات مذکور را بیان کنیم. سهروردی خود قائل به نوعی تأویل است که در آن فهم معنای حقیقی متن، بستگی به سطح فهم و ادراک خواننده دارد. در این نوشتار دیدگ...
[ 5 ] - مشکل محاسبه در فایدهگرایی: نقد و بررسی نظریه جی.جی.سی اسمارت
فلسفه‌ی اخلاق شامل سه حوزهی فرااخلاق، اخلاق هنجاری و اخلاق کاربردی است. فایدهگرایی یکی از دیدگاههای مهم مطرح در حوزهی اخلاق هنجاری است که معیار درستی اعمال انسان را بر سود و زیان پیامدهای آن و یا به عبارتی بر میزان خوشبختی ایجاد شده برای همهی افرادی که تحت تأثیر آن فعل قرار دارند، مبتنی میسازد. فایدهگران خود به دو گروه عمل‌محور و قاعده‌محور تقسیم میشوند. دستهی نخست به میزان خیر یا خوش...
[ 6 ] - توجیه نظریة پیدایی عالم در ترازوی نقد: (مدل سینایی، مدل اشراقی)
مقاله‌ای که در پیش روی دارید در پی تبیین دو مدل از مدلهایی است که نظام پیدایی عالم را به تصویر می‌کشند. در حوزة تفکر اسلامی، الگوهای سینایی و اشراقی، نسبت به دیگر الگوهای شده، معروفتر و درخور توجه بیشتری هستند. گرچه اصل مسألة ارتباط خدا با عالم، خصوصاً درباب پیدایش آن (و نه صرفاً تدبیر آن)، پس از مسألة خدا، مهمترین مسألة فلسفی، به خصوص برای فیلسوفان متأله تلقی می‌شود، اما نویسندگان این مقاله در...
[ 7 ] - صورتبندی برهان نظم از منظر سوئینبرن
برهان نظم سادهترین، قابل فهم ترین و عمومیترین برهان بر وجود خداوند است. در طول تاریخ روایتهای متعددی از این برهان ارائه شده است که از درجات متفاوتی از قوّت و دقّت برخوردارند. به نظر نگارندگان معقولترین و قابل دفاعترین روایت از این برهان، روایتِ «استدلال از راه بهترین تبیین» است. روایتهایِ کلاسیک، مقایسهای، تنظیم دقیق، پیچیدگی غیر قابل تقلیل بیوشیمیایی و اطلاعات زیست شناختی ضمن آنکه هر یک روا...
[ 8 ] - فایده‌گرایی‌اخلاقی و تبلیغات بازرگانی
پژوهش حاضر در حوزۀ اخلاق کاربردی، به تبلیغات بازرگانی در رسانهها از دیدگاه فایدهگرایی اخلاقی میپردازد. شرکتهای تولیدی برای اقناع مخاطبان و نیز برای پیشبرد اهداف خود، یعنی افزایش فروش محصولات تولیدی، از هر ابزار و روشی-گاه نادرست و غیر اخلاقی-استفاده میکنند که این موضوع خواسته یا ناخواسته اثرات نامطلوبی بر افراد میگذارد. تبلیغات بازرگانی با پیشرفت تکنولوژی و افزایش تولیدات مازاد بر مصرف، ر...
[ 9 ] - تبیین کارکرد تجرّد قوه خیال در معاد جسمانی از نگاه ملاصدرا
در مباحث نفس شناسی فلسفه اسلامی، قوه خیال به عنوان یکی از قوای باطنی انسان، حافظ و مدرِک صورت های خیالی بوده و کارکردهای معرفت شناختی، انسان شناختی و معاد شناختی دارد. ملاصدرا، برخلاف فلاسفه پیشین، با اثبات تجرد قوه خیال، آن را یکی از اصول بنیادین اثبات معاد جسمانی قرار می دهد. در این پژوهش با استخراج مبانی فلسفی اثبات تجرد قوه خیال، به بیان ادله آن و فروعاتی که نتیجه تجرد این قوه است، پرداخته ش...
[ 10 ] - Moral Motivation From the Viewpoint of Fakhr ol-Din Razi
Moral motivation is an important issue in meta-ethics. Its three basic issues include the nature of moral motivation, the nature of the relationship between moral judgment and moral motivation, and the relationship between moral motivation and the nature of moral attributes. Fakhr’s views are scholastic and theological, and from the point of view of contemporary moral philosophy, a modern readi...
نویسندگان همکار