محمد رضی نژاد
. استادیار گروه زبان‌شناسی همگانی دانشگاه محقق اردبیلی
[ 1 ] - وزن در منظومۀ ترکی‌آذربایجانی «اصلی و کرم»
مقالۀ حاضر به بررسی وزن در منظومۀ ترکی آذربایجانی «اصلی و کرم» میپردازد. این داستان شفاهی، سینه به سینه در زبان عاشیق‌های آذری نسل‌ها را طی کردهاست. با بررسی وزن اشعار منظومۀ اصلی و کرم، روشن شد که اشعار این منظومه، وزن تکیهای- هجایی دارند و بر اساس نظریۀ وزنی هیز (1981) قابل تبیین می‌باشند. وزن اشعار براساس تساوی هجاها نیست بلکه بسته به مکث (دوراق)هایی است که در فواصل منظم از هج...
[ 2 ] - بررسی فرآیند تکرار در زبان کردی در چهارچوب نظریۀ بهینگی
در مبحث صرف، فرآیند واژه‌سازی از مباحث مهم است. در میان فرآیندهای واژه‌سازی، فرآیند تکرار در اکثر زبان‌ها متداول است. مطالعات مختلف در زبان‌های گوناگون نظریه‌های متفاوتی را نسبت به این فرآیند در پی داشته است. نظریه بهینگی درصدد کشف اشتراکات زبانی است. این نظریه رویکرد جدیدی به ساخت واجی، صرفی و نحوی زبان‌ها داشته و توانسته فرآیند تکرار را که همواره برای رویکردهای قاعده بنیاد چالش بوده با اعمال...
[ 3 ] - هماهنگی و ناهماهنگی واکهای در زبان ترکی آذربایجانی
با به‌کارگیری نظریه تناظر برونداد با برونداد برای دادههای زبان ترکی آذربایجانی (گویش مشگین شهری) میتوان فرایندهای هماهنگی و ناهماهنگی واکهای را در چارچوب رتبهبندی ثابتی از محدودیتها تحلیل کرد. فرایندهای هماهنگی و ناهماهنگی واکهای ظاهراً باهم متضاد به نظر میرسند. حتی افرادی که در چارچوب رویکرد بهینگی به تحلیل این فرایندها پرداختهاند، آنها را فرایندهایی مجزا تلقی کرده و برای هر کدام ...
[ 4 ] - همنوایی برای اقناع اصل توالی رسایی در زبان ترکی آذربایجانی
این پژوهش به بررسی همنوایی فرایندهای درج، حذف و تغییر مشخصه واجی برای اقناع اصل توالی رسایی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب نظریه بهینگی میپردازد. فرایند همنوایی که اولین بار توسط کیسبرث (1970) مطرح شد بدین معنی است که ممکن است در یک زبان یک ساخت خاصی در برونداد مجاز باشد یا نباشد و آن زبان درصدد است تا آن ساخت خاص برآورده شود و یا از آن اجتناب شود. برای رسیدن به آن هدف، شیوه‌های متعددی نظی...
[ 5 ] - بازنمایی واج /r/ در گویش ترکی عجبشیری در چارچوب نظریۀ بهینگی
پژوهش حاضر به توصیف و تحلیل بازنمایی واج /r/ در گویش ترکی عجبشیری در محیط‌های واجی مختلف در چارچوب نظریة بهینگی میپردازد. نظریۀ بهینگی، در قالب تعامل محدودیت‌های نشانداری و پایایی، به توجیه فرایندهای واجی میپردازد. دادههای این پژوهش، از گویشوران بومی مسن و بی‌سواد عجبشیر جمع‌آوری شده است. لازم به ذکر است در این گویش، واج /r/ در هیچ محیط واجی تظاهر آوایی ندارد و همواره یا به واج /j/ تبدیل م...
نویسندگان همکار