عبدالله متولی

دانشیار تاریخ، دانشگاه اراک، ایران

[ 1 ] - بررسی کارکرد‌های تمبر پستی در دوران قاجار و پهلوی اول

سلطنت ناصرالدین‌شاه با ایجاد اصلاحات سیاسی و اجتماعی در ایران همراه بود. ازجمله این اصلاحات تغییر در ساختار پستی کشور را باید نام برد. ورود تمبر به کشور تغییرات بنیادینی در زﻣﻴﻨﮥ ارتقاء نظام پستی به وجود آورد و عاملی برای تسریع روند اداری پست شد. در ابتدا تمبر نشان‌دهندﮤ کراﻳﮥ پستی بود و کارکردی اقتصادی داشت. در اواخر دورﮤ ناصرالدین‌شاه، کارکردهای دیگری برای تمبر در نظر گرفته شد و کارکردهای سیا...

[ 2 ] - پیامد های تهاجمات ازبکان بر من ق خراسان در دورة صفوی

منطقة خراسان یکی از مهم ترین کانون های بحران در دورة صفوی بود. این منطقه به سبب موقعیت حساس ومهمی که داشت، همواره، مورد توجه همسایگان ایران، به ویژه ازبکان، قرار می گرفت. ازبکان به عنوان وارثانچنگیز و سپس تیموریان، خراسان را سرزمین موروثی خود می انگاشتند. در مقابل، صفویان نیز به عنوانجانشینان حکومت های رسمی ایران، این سرزمین را جزیی از قلمرو خود می شمردند. این عامل، در کنار عواملمذهبی، زمینه ها...

[ 3 ] - الگوها و مفاهیم تاثیرگذار در حوزه مناسباتی عصر صفوی با تکیه بر متن مکاتبات

صفویان در طول حکومت خود ناچار از ایجاد ارتباط با همسایگان بوده اند. این پیوندها در مواقع متعددی به لحاظ اختلافات سیاسی و مذهبی طرفین چشم اندازی دوستانه نداشته است. صفویان به منظور بقای سیاسی و دفاع از چارچوب جغرافیایی و رویکردهای مذهبی خود علاوه بر روش های نظامی در عرصه دیپلماتیک نیز روش پویا و پر تحرکی را دنبال نمودند. نامه های متعددی که از این دوره بر جای مانده است نشانگر فعال بودن عرصه های د...

[ 4 ] - اهمیت و جایگاه تبلیغات در منازعات عصر صفویه

صفویان از جنبه‌های مختلفی در روند عمومی تاریخ ایران تحول و دگرگونی ایجاد کردند.بازسازی سیاسی در چارچوب جغرافیایی تاریخی ایران و به کارگیری مذهب شیعه که مذهب رسمی بود، دو اقدام سرنوشت‌ساز محسوب می‌شد.این اقدامات خطیر مشکلات داخلی و برون‌مرزی همراه بود.صفویان در مرزهای شمال‌شرق و تمامی مرزهای غربی برای تثبیت موقعیت سیاسی و مذهبی خود ناچار بودند دو رقیب جدی را متوقف نمایند؛ ازبک‌ها در شمال‌شرق در ...

[ 5 ] - شاخصه های فکری ـ اجرایی میرزا کوچک خان و شیخ محمد خیابانی

در فرآیند شکل گیری و تداوم حرکت های سیاسی و اجتماعی، انگیزه ها و اهداف رهبران و میزان استحکام مبانی فکری و اجرایی این حرکت ها، اصلی ترین بخش آن محسوب می شود. در نهضت های جنگل و خیابانی نیز دستیابی به عوامل و عناصر اصلی شکل دهنده افکار و اندیشه های رهبران و اهداف و آرمان هایی که در پی دستیابی به آن بودند، از اهمیت اساسی برخوردار بود. در عین حال سازمان بندی سیاسی آن ها برای پیشبرد و وصول به اهداف...

[ 6 ] - تأثیر منازعات عصر صفویه بر شالوده‎های شهری و منابع اقتصادی (907 – 1052 ق)

حکومت صفویان در شرایطی شکل‎گرفت که امپراتوری عثمانی در مناطق غربی و خانات ازبک در شرق قلمرو ایران تمایلات توسعه‎طلبانه‎ای را دنبال‎می‎کردند. اختلافات جغرافیایی و تعارضات مذهبی باعث پدیدآمدن جنگ‎های طولانی بین صفویان با این دو قدرت منطقه‎ای شد. این منازعات بخش بزرگی از مناطق جغرافیایی ایران را تحت‎تأثیر قرارداد و آسیب‎های اقتصادی و اجتماعی را برای ساکنان به‎دنبال‎داشت. مسئلۀ عمده در این نوشتار د...

[ 7 ] - نگرشی تحلیلی بر مبانی و الگوهای سفارتی در ایران عصر صفوی

صفویان پس از تأسیس و تثبیت حکومت خود در قلمرو جغرافیایی ایران متناسب با رویکردهای سیاسی و مذهبی که داشتند لزوم ایجاد پیوند‌هایی را در مناطق پیرامونی و فرامنطقه‌ای احساس نمودند. آن‌‌ها به منظور ایجاد ارتباط با دوستان برون منطقه‌ای و همچنین رساندن پیام‌های سیاسی و نظامی خود در موقعیت‌های جنگ و صلح با سایر ممالک مأموریت‌های مختلفی را به کارگزاران حکومتی واگذار کردند. این عناصر تحت عناوین فرستاده، ...

[ 8 ] - ایده ای پارادایمی در نقدِ عقلِ تاریخی در اسلام

اگر بپذیریم که هرگونه تفسیر از میراث اندیشگی اسلام بر یک چارچوب از انگاره‌ها و مفاهیم، که عنوان عقل تاریخی می­گیرد، مبتنی است؛ در آن صورت تداوم ساختار این عقل تاریخی زمینه‌سازِ ناکارآمدیِ روایت‌های تاریخی مسلمانان در پاسخ به دشواره‌های جامعه معاصر می‌شود. بر همین اساس چگونگی گسست معرفتی از انگاره‌های عقل تاریخی در اسلام دشواره‌ای تلقی شد که مقاله درصدد پاسخ بدان برآمده است. مقاله روایت‌شناسی ...

[ 9 ] - Augustinians' acts in Safavid era of Iran

Although the history of Catholic Christianity propagation in Islamic era of Iran returns to the Ilkhanid period, it was at first in the Safavid era when organized form of Catholic missions began with the actions of a sect of Christian mystics attributed to St. Augustine. Starting of these efforts had not been an outcome of peaceful endeavours, but rather the upshot of Portugueses' military rush...