محمد کشاورز بیضایی

دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه تبریز، ایران

[ 1 ] - زمینه‌ها و پیامد‌های مهاجرت نخبگان ایالت فارس نمونه‌پژوهی: خاندان هاﺷﻤﻴﮥ شیراز (‌1207تا1245ق/1792تا 1829م)

تحلیل و واکاوی رویدادهای تاریخ ایران که بخش اعظمی از آن خاندان‌محور تلقی می‌شود، مستلزم شناخت نخبگان و خاندان‌های محلی و دیوانی، تبیین روابط آنان با حکومت‌ها و همچنین فهم جابه‌جایی و تحرک این کانون اثرگذار است. این جستار با رویکردی تاریخی و با تأکید بر پدیدﮤ سیاسی و اجتماعی مهاجرت، تلاش می‌کند زمینه‌ها و پیامدهای مهاجرت خاندان هاشمیه شیراز (1207تا1245ق/ 1792تا 1829م) را تبیین کند. یافته‌های پژو...

[ 2 ] - اقدامات سیاسی و فرهنگی علیقلی خان مخبرالدوله و تأثیر آن در روند نوگرایی دورۀ قاجار

علیقلی خان مخبرالدوله از رجال دانش‌دوست، ترقی‌خواه و مطرح تاریخ معاصر ایران است. برخی از اقدامات وی حاکی از نوگرایی و اهتمام و توجه ایشان به امر توسعه و پیشرفت در ایران عصر قاجار است. این جستار با روشی تحلیلی- توصیفی و همچنین با تکیه بر منابع و اسناد کتابخانه‌ای و آرشیوی، به اقدامات سیاسی و فرهنگی مخبرالدوله و سهم آن در فرایند نوگرایی این دوره می‌پردازد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که علیق...

[ 3 ] - بینش و روش در تاریخ نگاری فرصت الدوله شیرازی

تاریخ آثارعجم اثر فرصت­الدوله شیرازی، مورّخ، ادیب، شاعر، نقّاش، موسیقیدان و دانشمند برجسته و نوگرای اواخر دورۀ قاجار است که نویسنده در تدوین آن از بسیاری اصول نوین دانش تاریخ بهره برده است. این جستار با روشی توصیفی ـ روایی و تحلیلی، بینش و روش حاکم بر تاریخ­نگاری فرصت­الدوله­ شیرازی را در کانون توجه خود قرار داده است. یافته­های این پژوهش نشان می­دهند که فرصت در دو حوزۀ بینش و روش، به مبانی و ویژگ...

[ 4 ] - تعامل و تقابل شعر حافظ شیرازی با ساختار سیاسی قدرت

در تاریخ ادبیات ایران، شعر گاهی همانند ‌ابزاری انتفاعی در خدمت شوکت‌زایی و مشروعیت‌زایی حکومت‌ها وارد شده و گاهی نیز در تعارض و تقابل با ساختار قدرت، علیۀ آن عمل نموده است. چرایی و نحوۀ تعامل و تقابل شعر حافظ با ساحت سیاسی قدرت، موضوع قابل‌درنگی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته و شناخت ابعاد و زوایای آن می‌تواند؛ افزون بر شناخت بهتر شعر حافظ، علل تعامل و تقابل وی با طیف‌های قدرت را تبیین نمای...