مهرداد قدرت دیزجی

دانشگاهخ ارومیه دانشکده ادبیات - گروه تاریخ

[ 1 ] - تأثیر جنگ‌های ایران و بیزانس (603 تا 628 م) در فروپاشی دولت ساسانی

ایران ساسانی در اوایل سدۀ هفتم م، در اثر جنگ‌های طولانی با امپراتوری بیزانس (603 تا 628 م) و شکست بعدی آن، توان نظامی و دفاعی خود را از دست داد و به بحرانی سیاسی و اقتصادی گرفتار شد. پیش از این، براساس مطالعات سکه‌شناختی، معلوم شده بود که پس از این شکست، تنها در تعدادی از ایالت‌های ایران به نام پادشاهان ساسانی سکه ضرب می‌شد. این گویای آن است که ایالت­های دیگر از کنترل آنان خارج شدند. همچنین، من...

[ 2 ] - پارت و خراسان در دوره ساسانی: پژوهشی در جغرافیای تاریخی

بررسی پیشینه تاریخی سرزمین­های ایرانی در دوره باستان، به روشن بودن زمینه جغرافیایی آن­ها بسیار وابسته است. در این میان ابهام در موقعیت ایالات/نواحی ایران می­تواند به پریشانی و جابجایی رویدادهای تاریخی، و در نتیجه بر تحلیل پیامدهای آن­ها تأثیر بگذارد. ابهام در جایگاه پارت در دوره ساسانی، نمونه روشنی است که سبب آشفتگی در توصیف تاریخی و جغرافیایی نواحی دیگر پیوسته به آن نیز گردیده است. بر خلاف تصو...

[ 3 ] - کهن‌ترین میهن‌ پارسیان در ایران: بررسی دیدگاه‌ها

هرچند نام پارس از دوره هخامنشی به سرزمینی در جنوب ایران گفته می‌شود، ولی بر پایه پژوهش‌های زبانی در مدارک آشوری، پیش از آن چندین ناحیه در ایران به این نام یا صورت‌های دیگر آن(پارسوا، پارسواش، پارسوماش) خوانده می‌شدند.از این نواحی احتمالاً باید از پیرامون دریاچچه اورمیه، پیرامون کرمانشاه، و پیرامون ایلام یاد کرد.حتی پژوهش‌های نو، نشان داده‌اند که واژه پارت، نام کهن خراسان، گونه دیگری از همین نام ...

[ 4 ] - زمینه‌های تاریخی فتوحات اسلامی در ایران: فروپاشی نظم سیاسی دولت ساسانی بر اساس منابع کتبی و داده‌های سکه-شناختی

چکیده فتوحات اسلامی در ایران در پادشاهی یزدگرد سوم (632-651 م.) و به‌ویژه تسخیر بخش عمده آن در کمتر از یک دهه، گویای آن است که دولت ساسانی در آن هنگام توان نظامی و دفاعی خود را، آن‌چنان‌که در دوره­های پیشین می­بینیم، از دست داده بوده است. متون تاریخی سده­های نخستین اسلامی که از دیرباز منابع پر استناد تاریخ­پژوهان معاصر شمرده می­شوند، این فرض را تأیید می­کنند. این منابع، از یک آشفتگی سیاسی پس ا...

[ 5 ] - تاریخ هخامنشی در منشور کورش

به سبب گسست در تاریخ‌نگری ایرانیان که با یورش مقدونیان پیش آمد، آنچه امروز از تاریخ هخامنشی می‌دانیم، بیشتر بر پایه‌ی مدارکی است که در کاوش‌های دو سده‌ی گذشته به دست آمده است.در این میان، منشور کورش بزرگ نخستین نوشته از نخستین پادشاه هخامنشی است که از زمان پیدایی تاکنون کانون بیشترین پژوهش‌ها بوده است.منشور کارنامه‌ی کورش است که پس از واپسین اقدام بزرگ او، یعنی تسخیر بابل نگاشته شد و گذشته از د...

نویسندگان همکار