سعید عطار

استادیار گروه حقوق و علوم سیاسى، دانشگاه یزد، یزد، ایران

[ 1 ] - افول خردگرایی و عدم گسست از مبانی، دلیل عقب‌ماندگی ایران؟ بررسی و نقد نظریه جواد طباطبایی

مقاله­ حاضر با ارائه یک نظام دسته­بندی از نظریات بر اساس تقابل­های دوگانه سوسوری، نظریه «انحطاط ایران» جواد طباطبایی را بررسی و نقد می­کند. بر اساس این دسته­بندی، ابتدا ملت از دولت، سپس عوامل درونی از بیرونی و آن‌گاه رویکرد ذهنی از عینی تفکیک می­شوند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نشان می­دهد که نظریه طباطبایی، نظریه­ای ملت­باورانه بیرونی ذهنی است. در این نظریه، هرچند بر عوامل درونی...

[ 2 ] - تمایزبخشی حوزه‌های تحلیلی توسعه: هفت حوزة تحلیلی در پاسخ به چرایی توسعه‌یافتگی کشورها

دهه‌های متمادی است که پرسش مشهور «چه چیز عامل یا مانع پیشرفت کشورهای توسعه‌نیافته به سوی مدل جامعة صنعتی مدرن می‌شود؟» یکی از پرسش‌های محوری دانشمندان علوم‌ اجتماعی بوده است. برای پاسخ به این پرسش، ضروری است بتوانیم آرا و نظرها دربارة توسعه‌یافتگی/توسعه‌نیافتگی را دسته‌بندی کنیم و آن‌ها را دقیق بخوانیم. در این نوشتار می‌کوشیم با تقسیم تمام حوزه‌های تحلیلی بحث دربارة چرایی توسعه‌یافتگی/توسعه‌نیا...

[ 3 ] - تحلیل نهادی دولت‌های ورشکسته در خاورمیانه

اگر دولت‌های ناکارآمد را به سه دسته ضعیف، شکننده و ورشکسته تقسیم کنیم، در قرن بیستم قاره آفریقا مرکز دولت‌های ورشکسته و مناطق خاورمیانه و آمریکای لاتین، مرکز دولت‌های ضعیف و شکننده بودند. اما از اوایل قرن بیست‏ویکم دولت‌های ضعیف خاورمیانه در حال گذار به دولت‌های ورشکسته بوده‏اند؛ به ‌طوری که هم‏اکنون از 10 دولت ورشکسته، سه مورد آن‌ها (عراق، سوریه و یمن) در خاورمیانه هس...

[ 4 ] - آیندۀ سوریه و فرصت‌ها و چالش‌های‌ آن برای جمهوری اسلامی ایران

بحران سوریه، از همان روزهای نخستین، به کشمکش‌ها و منازعات داخلی محدود نماند و عرصۀ جدال بازیگران مختلف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شد که منافع هم‌سو یا متضاد با یکدیگر داشتند. ازاین‌رو، بدیهی است که آیندۀ سوریه بر منافع این بازیگران تأثیر خواهد گذاشت. باتوجه‌به اینکه حفظ بشار اسد در قدرت یا برکناری او تأثیر بسیار زیادی در آیندۀ سوریه دارد، نویسندگان مقالۀ حاضر به این پرسش پاسخ می‌دهند که ماندن یا بر...

[ 5 ] - آسیب‌شناسی قانونگذاری در ایران از منظر رویه‌ ابتکار قانونگذاری

قانونگذاری،طبق رویه‌های «قانونگذاری خوب»، فرایندی است که گرچه در صلاحیت قوه مقننه است، اما مستلزم همکاری سایر قوا، به‌ویژه قوه مجریه است. بر‌اساس معیارهای قانونگذاری خوب، مصوبات پارلمان باید به لوایح قوه مجریه متکی باشند. این نوشتار با استفاده از روش آمار توصیفی، می‌کوشد درصد فراوانی تعداد طرح‌ها و لوایح و روند تغییرات آن در برخی از کشورها را با قانونگذاری در 9 دوره تقنینی...

[ 6 ] - بررسی مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 بر اساس نظریه بازی‌ها

مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5، یکی از چالش برانگیزترین موضوعات سیاست داخلی و خارجی ایران در طی یک دهه گذشته بوده است. هدف این مقاله، بررسی مناقشه هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 در بازه زمانی 1394-1384 بر اساس نظریه بازی‌ها و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که طرفین این مناقشه از سال 1384 تا سال 1390، از بازی‌های جنگ فرسایشی و لبه پرتگاه در ذیل بازی‌های تق...

[ 7 ] - بررسی سیاست خارجی روسیه بر اساس نظریۀ سیاست قدرت‌های بزرگ مرشایمر (2018-2012)

از مهم‌ترین هدف‌های سیاست خارجی روسیه در دوران ریاست جمهوری پوتین تلاش برای احیا و بازگشت به جایگاه ابرقدرتی اتحاد شوروی بوده است. برای دستیابی به این هدف، پوتین به‌عنوان رئیس جمهوری روسیه و بالاترین مقام اجرایی این کشور و در راستای عملیاتی‌کردن شعارهای انتخاباتی خود مبنی بر ایجاد روسیۀ بزرگ و دولت قدرتمند روسی در سیاست خارجی پیگیر اقدام‌ها و راهبردهایی بوده است که نشان‌دهندۀ تهاجمی‌بودن سیاست ...

[ 8 ] - بایسته‌های برنامه‌ریزی توسعه با توجه به تجارب کشورهای منتخب: با تأکید بر مادۀ 150 قانون برنامۀ پنجم توسعه

با اینکه ایران 8 سال زودتر از ژاپن، 14 سال زودتر از کرۀ جنوبی و 5 سال زودتر از چین تدوین قانون برنامه برای توسعۀ ملی را آغاز کرده، برخی از مهم‌ترین اهداف توسعۀ ملی همچنان محقق نشده‌اند. پژوهش حاضر تلاش دارد ابتدا به‌شکلی مختصر، به محتواپژوهی برنامه‌های توسعه در سه کشور ژاپن، کرۀ جنوبی و چین بپردازد تا نشان دهد که رویکرد اصلی برنامه‌های توسعه در این کشورها چه بوده است. این سطح از تحلیل، با ن...

[ 9 ] - نظریۀ بازی‌ها و فرازونشیب روابط روسیه و اتحادیۀ اروپا در هزارۀ جدید

از گذشته تاکنون، روابط روسیه و اروپا از مهم‌ترین موضوع‌ها در میان تحلیل‌گران روابط بین‌الملل بوده و در مطالعات متعدد تلاش شده است این روابط، از چشم‌اندازهای نظری متفاوتی تحلیل شود. نظریۀ بازی‌ها از جدیدترین ابزارهای تحلیلی در مطالعات روابط بین‌الملل است. نوشتار حاضر با استفاده از نظریۀ بازی‌ها و بهره‌گیری از روش پژوهش کیفی و ابزار مطالعات اسنادی، تلاش می‌کند به این پرسش پاسخ دهد که چه بازی‌هایی...