اسماعیل چنگیزی

استادیار تاریخ دانشگاه خوارزمی

[ 1 ] - تکوین خطوط مواصلاتی نواحی شرقی همدان و نقش آن در تکامل مراکز سکونتگاهی (با تأکید بر ناحیۀ درگزین)

درگزین از جملة مناطقی است که در گذشته به سبب قرار گرفتن بر سر راه­های ارتباطی از اهمیت سیاسی و فرهنگی برخوردار بوده و امروزه نیز وجود بناهای تاریخی و تپه‌های باستانی به­جا­مانده از آن ایام  نشان از اهمیت آن در گذشته دارد. حال با توجه به اهمیّت و جایگاه این ناحیه، این سؤال مطرح است که چرا درگزین در قرون بعد از اسلام تاریخ ایران اهمیت داشته و نقش و جایگاه مسیرهای ارتباطی در شکل‌گیری سکونتگاه‎‌ها و...

[ 2 ] - جغرافیای تاریخی أعلَم در دورۀ اسلامی (از آغاز تا ظهور ایلخانان)

رویدادهای تاریخی، علاوه بر محدودۀ زمانی، متأثر از گسترۀ مکانی هستند. این عامل پژوهشگر تاریخ را از بررسی دقیق محل حدوث وقایع ناگزیر می‌کند. بررسی تاریخ و تحولات ناحیۀ أعلم نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. أعلم در شمالی‌ترین نقطۀ استان همدان، از طریق مسیرهای ارتباطی به مراکز حکومتی مهمی همچون؛ همدان، قزوین و سلطانیه می‌پیوست. به همین منظور در محل عبور به این شهرها اهمّیت سیاسی و مذهبی یافته و قل...

[ 3 ] - از سنت گرایی تا نوگرایی: تحولات نظام آموزشی در آسیای مرکزی

نخبگان فرهنگی آسیای مرکزی در اواخر قرن نوزدهم میلادی تحت تأثیر جریان‌های نوگرایی روسیه، غرب و جهان اسلام، پی به انحطاط فرهنگی و سیاسی خود برده و جنبش اصلاح‌طلبانه «معارف‌پروری» به رهبری احمد مخدوم دانش به راه انداخته، خواستار اصلاح نظام آموزش سنتی، زبان و ادبیات شدند. درنهایت با شکل‌گیری جنبش «جدیدیه» در تاتارستان روسیه، نوگرایان آسیای مرکزی در این جنبش جذب شدند. حرکت جدیدیه، خواستار اصلاح نظام...