امین متولیان
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
[ 1 ] - شرحی بر دو مفهوم «حل و عقد» در رسالۀ مفاتیح الرحمة و میزان الحکمة مؤیدالدین طغرایی
مؤیدالدین طُغرایی (متولد453ق) در دو باب از رسالۀ منسوب به او، مفاتیح الرحمة و میزان الحکمة، مفاهیمی اساسی در کیمیا یعنی، «حل و عقد» را شرح کرده است. حل و عقد و دو مفهوم وابسته به آنها یعنی «ترکیب و تفصیل»، اصلیترین مفاهیم در کیمیای طغراییاند. هر تبدیلی که خواص کیمیایی، فیزیکی و مکانیکی مواد و اجساد (فلزات) را دگرگون میکند، نیازمند حل یک یا چند ماده سپس عقد آنهاست و ممکن است که این عمل، بست...
[ 2 ] - آیا میتوان قانون میزان جابری را قانونی ذاتیگرا دانست؟
ارتباط میان قوانین طبیعت و ویژگیهای انواع طبیعی، مسالهای مهم و البته اختلافبرانگیزاست. طرفداران وجود این ارتباط به دودسته تقسیم میشوند، آنهایی کهاین ارتباط را ارتباطی ضعیف دانسته و قوانین طبیعت را قوانینی امکانی میدانند و کسانی کهباور دارند قوانین، برآمده از ویژگیهای انواع طبیعیاند. ذاتیگرایان از دسته دوماند که براساس ادعایشان، قوانین طبیعت را، قوانینی ضروری میدانند. ارجاع به تاریخ ع...
[ 3 ] - کروتاکسیس زوسیموسی و میکسیس ارسطویی؛ مفاهیمی برای فهم امکان تبدل فلزات به یکدیگر در سنتهای کیمیاگری
«تبدل» فلزات از اساسیترین مفاهیم در سنتهای کیمیای صناعی یونانی و مصری است. برپایۀ همین مفهوم است که نظریات کیمیایی در هر سنت، مطرح شده و تدابیر و فرآیندهای عملی نیز اجرا میشوند. تعاریف مختلفی از این مفهوم در طول تاریخ کیمیا، ارائه شده که طبعاً، متناظر با آن، روشهای عملی گوناگونی نیز بهکار گرفته شده است. در بیشتر متون کیمیایی تا دهۀ 90 میلادی، این مفهوم در چارچوب سنت کیمیای صناعی فهم و بررسی...
نویسندگان همکار