زهرا خزاعی
استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم؛
[ 1 ] - فضیلت معرفتی، قوه اعتمادپذیر و ویژگی منشی: رویکردی تطبیقی
در معرفت‌شناسی فضیلت، فضیلت معرفتی به دو صورت تعریف شده است؛ سوسا آن را از سنخ قوای اعتمادپذیر می‌داند و زگزبسکی آن را از نوع ویژگی‌های منشی. در حالی که هر دو، فضیلت را معرفت‌ساز دانسته و تبیین و توجیه معرفت را بر پایۀ آن ممکن می‌دانند. در پاسخ به سؤال از دلیل این دو گانگی در تحلیل، مقالۀ حاضر نگرش متفاوت فیلسوفان به معنا و ویژگی‌های معرفت را عامل آن می‌داند. تعریف سوسا از معرفت به باور صادق م...
[ 2 ] - Epistemic Virtue from the Viewpoints of Mulla Sadra and Zagzebski
This paper compares epistemic virtue from the viewpoints of Zagzebski and Mulla Sadra, aiming to determine the extent to which their viewpoints on epistemic virtue are similar. Zagzebski, the contemporary philosopher, considers epistemic virtue as the basis on which knowledge is interpreted. She sees epistemic virtue as a requirement for achieving knowledge. Mulla Sadra, the founder of Transcen...
[ 3 ] - اثر نانوذرات اکسید آهن و میدان مغناطیسی در عصب زایی و بیان ژن Nestin بعد از ایسکمی ریپرفیوژن در رت
Background: Ischemic stroke is a common cause of adult disability and death worldwide that leads to damage in neuronal networks and neurovascular units and ceasation of brain functions. In this study the effect of iron oxide nanoparticles and magnetic field on neurogenesis after ischemic reperfusion (IR) in rat model was evaluated. Methods: In this experimental study 50 male Wistar rats weighi...
[ 4 ] - باور دینی، انگیزش و التزام اخلاقی
فیلسوفان اخلاق در باره نقش انگیزشی باورهای اخلاقی دو رویکرد مختلف دارند: درون‌گرایان با انحصار دلایل انگیزشی به باور، رابطه باور و التزام اخلاقی را ضروری می‌دانند و برون‌گرایان با پذیرش باور و میل به عنوان دو عنصر انگیزشی، ارتباط باور و التزام اخلاقی را ضروری تلقی نمی‌کنند. از این رو، ضعف اراده را ممکن می‌دانند یعنی فاعل با وجود باور به درستی فعل، آن را انجام نمی‌دهد. این مقاله نقش انگیزشی باور...
[ 5 ] - شانس اخلاقی از نظر برنارد ویلیامز
شانس اخلاقی از جمله بحثهای مهم در فرااخلاق است که به دلیل تعارض با اصل کنترل، ارزیابی، قضاوت و مسئولیت اخلاقی ما را به چالش میکشد. برنارد ویلیامز اولین کسی است که واژه شانس اخلاقی را به کار میبرد و به انگیزه نشاندادن معانی متناقض این دو کلمه، به طور مدون و جدّیتر از گذشتگان خود به شرح و تبیین آن میپردازد. ویلیامز با دیدگاه کانت و پیروانش و شهودات معمول ما درباره اخلاقیات، مبنی بر اینکه ...
[ 6 ] - خودآیینی کانت و نسبت آن با خودآیینی شخصی، اخلاقی و سیاسی
کانت اصل خودآیینی اراده را اصل اعلای اخلاق می‌داند. به باور وی، اگر اصولی که اراده می‌کنیم صرفاً برساختۀ موجودی باشد که واضع قوانین عام است، «اراده یا خواست» ما نیز خودآیین و مستقل عمل می‌کند. بر این اساس، نه‌تنها انسان خود قوانین اخلاقی را وضع‌کرده است بلکه خود را ملزم می‌کند تا به قوانینی که وضع کرده، عمل کند. ازاین‌رو کانت خودآیینی را در حوزۀ عمل و عاملیت موردتوجه قرار می‌دهد. مقالۀ حاضر با ...
[ 7 ] - رشد اخلاقی؛ اصول و روش‌های آن از نظر افلاطون
این مقاله دیدگاه افلاطون را درباره رشد اخلاقی تحلیل و بررسی می‌کند. اگرچه نخستین تحقیق علمی درباره رشد اخلاقی و پیوند آن با رشد عقلانی را روان‌شناسان دوران معاصر انجام دادند، اما به گواهی تاریخ، مفهوم رشد اخلاقی و ارتباط آن با رشد عقلانی را نخستین بار افلاطون طرح کرد. در حالی که روان‌شناسان با نگاهی توصیفی به بیان چگونگی پیشرفت ذهنی و قضاوت‌های اخلاقی انسان و ارتباط آنها با یکدیگر پرداخته‌اند، ...
[ 8 ] - بررسی مسائل اخلاقی در سیستمهای هوشمند
با وجود مزایای انکار نشدنی سیستم های رایانهای هوشمند و کاربردهای حیرت برانگیز آنها در پیشبرد آموزش، صنعت و فرهنگ کشورهای مختلف، مسائل اخلاقی بسیاری در مورد آنها مطرح شده است. در این مقاله پس از تعریف هوش مصنوعی و سیستمهای هوشمند، ابتدا به بررسی مسائل اخلاقی مشترک بین سیستمهای هوشمند و سیستم های رایانهای و شبکه جهانی می‌پرازیم، سپس مهمترین مسائل اخلاقی مرتبط با دو نوع سیستم هوشمند مورد بررسی...
[ 9 ] - اخلاق کاربردی: ماهیت، روش‌ها و چالش‌ها
اخلاق کاربردی شاخه‌ای از اخلاق هنجاری است که به واسطه تمرکز بر جزئیات، از دو شاخه فرا اخلاق و نظریه‌های هنجاری متمایز می‌گردد. درباره ماهیت، محتوا و شیوه‌های استدلال آن، اتفاق نظر وجود ندارد. ارزیابی عملکردها، حل مشکلات یا شناسایی هنجارها و کدهای اخلاقی، به کمک محتوای درونی یا برونی و با استفاده از شیوه‌های بالا- پایین یا بالعکس، از جمله مسائل نزاع برانگیز در این شاخه علمی است. در این نوشتار، پ...
[ 10 ] - قدیسان اخلاقی
قدیسان اخلاقی شایسته‌ترین افرادی هستند که در فرهنگ های دینی و اخلاقی ، به دلیل ویژگی های خاص معرفتی _ تربیتی و افعال برتر و فراتر از حد وظیفه، به عنوان نمونه و اسوه شناخته می شوند. دو چهره ارزشی و الزام آور اخلاق د رتئوری های اخلاق هنجاری ، به انضمام رویکرد دینی و غیر دینی در اخلاق های دینی و سکولار ، تفاوت هایی را درتفسیر افعال فراتر از وظیفه و ویژگی های قداست‌مآبانه ایجاد کرده است. گذشته ...
[ 11 ] - فلسفه اخلاق و معرفت شناسی
تحقیق درباره رابطه علوم با یکدیگر، به دلیل کارآمد بودن نتایج آن، امری ارزش‌مند و بلکه ضروری است. این ضرورت در فلسفه اخلاق و معرفت‌شناسی، به دلیل قدر و منزلت ویژه‌ای که دارند، بیش از بقیه علوم احساس میشود.در مقاله حاضر، سعی بر آن است تا با بررسی برخی از جنبه‌های اختلاف و شباهت بین فلسفه اخلاق و معرفت‌شناسی، این آرزو را جامه عمل بپوشانیم که کاش روزی بشر بتواند با رفع گسستگی‌های علمی، آن‌چنان پی...
[ 12 ] - اومانیسم سارتر در نگاه هایدگر
در نوشتار حاضر به شرح و نقد اومانیسم از دیدگاه دو فیلسوفی پرداخته شده است که از مشهورترین فلاسفه وجودی هستند.اومانیسم که قدمت آن به یونان عهد باستان بر می‌گردد در طول تاریخ، تفاسیر متعددی داشته است. سارتر در کتاب اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، صورتی از اومانیسم را می‌پذیرد که در نامه درباره اومانیسم مورد انتقاد شدید هایدگر قرار گرفته است.از نظر هایدگر تمام تقریرهای پیشین از اومانیسم از نقصی مشترک...
[ 13 ] - اخلاق فضیلت و تصمیم‌گیری اخلاقی در پزشکی
Virtue ethics is an agent-centered approach that is concerned with good and bad character rather than right or wrong action. It is based on the virtues and moral character of the agent. Morality of the physician is emphasized in medicine as well, which demonstrates its affinity with virtue ethics. Nevertheless, a theory of applied or medical ethics should provide a criterion for ethical decisio...
[ 14 ] - نقش معرفت شناختی حافظه
این نوشتار بر آن است به تحلیل نقش معرفتشناختی حافظه از نگاه معرفت‌شناسان معاصر بپردازد. از میان منابع پایة معرفت و توجیه میتوان به ادراک حسی، دروننگری، گواهی، استدلال و استنتاج اشاره کرد. دربارة اینکه حافظه یک منبع اساسی معرفت است یا نه، بحثهای زیادی صورت گرفته و از گذشته تاکنون موافقان و مخالفانی داشته است. در این رابطه، مقالة حاضر میکوشد تا به این پرسش‌ها پاسخ دهد: آیا حافظه جزء منابع...
[ 15 ] - جستاری در رابطۀ خصلت‌های منش و موقعیت‌ها: تحلیل انتقادی پاسخ میلر به اعتراضات موقعیت‌گرایان
در برابر دیدگاه فیلسوفان اخلاق فضیلت‌گرا که بر وجود خصلت‌های استوار منش در افراد تأکید دارند، موقعیت‌گرا‌ها با ابتنا بر یافته‌های روان‌شناسان اجتماعی دیدگاه فیلسوفان اخلاق فضیلت‌گرا را مبنی بر وجود خصلت‌های منش، نادرست شمرده و مدعی‌اند چنین خصلت‌هایی تنها حاصل تصورات نادرست و ساده‌ای هستند که واقعا وجود ندارند. ابتنای مدعیات موقعیت‌گرایانی چون هارمن، دوریس و فلاناگان بر شواهد و واقعیت‌های...
[ 16 ] - تحلیل و نقد استدلال بر اساس جهت مطابقت به سود نظریه هیومی انگیزش
«نظریهٔ هیومی انگیزش»، به سبب قوّت آن در تبیین اعمال قصدی، جذابیتی قابل توجه دارد. این نظریه، اعمال قصدیِ فاعل را بر اساس یک میل سابق او و یک باور دربارۀ چگونگی برآورده کردن آن میل تبیین می‌کند و میتوان محتوای آن را در قالب این جمله بیان کرد: «فاعل A برانگیخته میشود که عمل Φ را انجام دهد، تنها اگر و تنها چون، A یک میل پیشین به Ψ و یک باور داشته باشد (دارد) که با انجام Φ میل پیشین او...
[ 17 ] - رویارویی دنیل دنت و سم هریس در مسئلهٔ ارادۀ آزاد
مقاله حاضر در صدد است تا با رویکردی تحلیلی، اختلاف دیدگاه دنیل دنت و سم هریس - دربارۀ تعارض ارادهٔ آزاد و جبرگرایی - را تبیین و ارزیابی کند؛ هرچند هر دو فیلسوف، فیزیکالیست تحویل‌گرا هستند، اما دربارهٔ این مسئله رویکردهای متفاوتی دارند. دنیل دنت، با حذف شرط امکان‌های بدیل و با تکیه بر مفاهیم کنترل، خود‌کنترلی، و تأمل، تقریری خاص از مبدأیت فاعل نسبت به عملش ارائه کرده و این‌گونه اراد...
نویسندگان همکار