نرگس انصاری

استادیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین

[ 1 ] - شگردهای سبکی در شعر متعهّد عربی و فارسی (مطالعه موردپژوهانه: شعر سیّد حسن حسینی و جواد جمیل)

سبک را می‎توان شیوة بیان و ویژگی‎های زبانی هر متن دانست که موجب تمایز آن و صاحبش از دیگر متون و افراد می‎شود. با وجود اختلافات سبکی، گاه این ویژگی‎های زبانی فراتر از فرد و در تناسب با معنا، ساختار و مشخّصات زبانی واحدی را در آثار ادبی ایجاد می‎کند که چه‌بسا بتوان آن را در آثار یک ژانر ادبی از چند زبان نیز ملاحظه کرد؛ بنابراین فرضیه، پژوهش حاضر می‌کوشد تا بر مبنای روش توصیفی - تحلیلی و با مطالعة ...

[ 2 ] - تحلیل ساختار قسم در قرآن(بررسی موردی ده جزء پایانی قرآن)

قرآن کریم به عنوان متنی ادبی، شیوة کلامی خود را با توجه به مقتضای حال مخاطبان و رعایت دقایق بلاغی تنظیم کرده است؛ چرا که هر مخاطب و بافتی، سبک گفتاری مخصوص خود را می­طلبد. یکی از عناصر متنی که با توجه به مخاطب و از بافتی به بافت دیگر متغیر است، میزان بکارگیری عناصر تأکیدی است که متناسب با درجة انکار و یا قبول و تردید مخاطبان بکار می­رود. در میان تأکیدات، سوگند برجسته­تر می­نماید؛ اما ساختار جمل...

[ 5 ] - نظریه های موسیقی در شعر فارسی و عربی با نگاهی مقایسه ای به آثار محمدرضا شفیعی کدکنی و کمال ابودیب

موسیقی به عنوان یکی از ارکان اصلی شعر در ادبیات فارسی و عربی، به دلیل پیوندهای خاص زبانی مورد توجه ناقدان دو زبان بوده است. تاریخ موسیقی، بیانگر تأثیرپذیری شعر فارسی از زبان عربی در اصول موسیقیایی خود است. این علم همراه با پیشرفت دیگر علوم، شاهد تحولات و رویکردهای متفاوتی در دو زبان بوده است که گاه برخی ناقدان به شرح و توضیح اصول گذشته پرداخته و گاه برخی دیگر – به خصوص در دوره­ی معاصر- در برابر...

[ 6 ] - بررسی عناصر داستان‌های کوتاه نجیب الکیلانی (بررسی مورد پژوهانه سه داستان « موعدنا غداً»، « الکفاءات» و« ملک الملوک»)

داستان کوتاه به عنوان برشی از زندگی شخصیت اصلی داستان، اگرچه محدودیتهایی را در کاربرد عناصر داستان نویسی دارد، اما همان ساختار و شیوه در کاربرد این عناصر در داستان کوتاه نیز مشهود است. لذا شیوه چینش این عناصر و میزان حضور هرکدام از آنها در داستان قابل تحلیل است. «نجیب کیلانی» ادیب، داستان پرداز، شاعر و ناقد معروف مصری تبار، از جمله کسانی است که با داشتن روح دینی و تعهد به قضایای اخلاقی همراه با...

[ 7 ] - بررسی عناصر داستان های کوتاه« موعدنا غداً»، « الکفاءات» و« ملک الملوک» اثر نجیب الکیلانی

داستان کوتاه به‌عنوان برشی از زندگی شخصیت اصلی داستان است که با وجود محدودیت در کاربرد عناصر داستان‌نویسی، همان ساختار و شیوه را در کاربرد این عناصر در آن می‌بینیم. لذا شیوه چینش این عناصر و میزان حضور هرکدام از آن‌ها در داستان قابل‌تحلیل است. «نجیب کیلانی» ادیب، داستان‌پرداز، شاعر و ناقد معروف مصری‌تبار، ازجمله کسانی است که با داشتن روح دینی و تعهد به قضایای اخلاقی، همراه با سبک واقع‌گرایانه د...

[ 8 ] - شخصیت زن در ادبیات مقاومت لبنان (موردپژوهی رمان الوصول)

الوصول اثر نویسندة معاصر لبنانی، عبدالقدوس امین به­عنوان یکی از آثار شاخص در حوزة مقاومت به انعکاس زندگی «أم یاسر»، یکی از شخصیت­های تأثیرگذار در جبهة مقاومت می­پردازد. این اثر به دنبال معرفی چهرة واقعی زن مسلمان به جامعه اسلامی است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی– حلیلی ضمن معرفی اثر به جامعة ادبی، سعی در واکاوی شخصیت ارائه شده از قهرمان را دارد. شخصیتی چند­بعدی که در زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی و...

[ 10 ] - وفاداری، بازآفرینی یا آفرینش ادبی در ترجمة شعر (بررسی مقابله‌ای شعر جامی و شعر فرزدق در مدح امام سجاد(ع))

«وفاداری»، «بازآفرینی» و «آفرینش ادبی» سه رویکرد متمایز و مرتبط در ترجمه است که در لایه‌های مختلف معنایی، شکلی و لحنی حاصل می‌شود. وفاداری، شرط ضروری برای بازآفرینی به شمار می‌آید و بدون بازآفرینی، ترجمه در زبان مقصد رسایی لازم را ندارد. آفرینش ادبی نیز بدون رعایت اصل وفاداری و فراتر از بازآفرینی، اثری بدیع ارائه می‌دهد که در بسیاری از لایه‌های زبانی و یا حتی معنایی، متفاوت از آن است ودر شعر به...

[ 11 ] - زیبایی شناسی خلاقیت هنری در نمایشنامه منظوم (الحرالریاحی)

نمایشنامه منظوم «الحر الریاحی» اثر شاعر عراقی عبدالرزاق عبدالواحد، یکی از معدود آثار در حوزه نثر دینی و بخصوص نثر عاشورایی است. بررسی تاریخ ادبیات دینی ملل مختلف و مقایسه ادبیات منظوم و منثور این عرصه به خوبی حاکی از کمیت محدود این­گونه آثار در قالب نثر است. اغلب آفرینش­های هنری در این زمینه نیز محدود به دوره معاصر است که با مطرح شدن ژانرهایی چون رمان و نمایشنامه و ... برخی ادیبان وارد این عرصه...

[ 14 ] - تحلیل ساختار قسم در قرآن(بررسی موردی ده جزء پایانی قرآن)

قرآن کریم به عنوان متنی ادبی، شیوة کلامی خود را با توجه به مقتضای حال مخاطبان و رعایت دقایق بلاغی تنظیم کرده است؛ چرا که هر مخاطب و بافتی، سبک گفتاری مخصوص خود را می­طلبد. یکی از عناصر متنی که با توجه به مخاطب و از بافتی به بافت دیگر متغیر است، میزان بکارگیری عناصر تأکیدی است که متناسب با درجة انکار و یا قبول و تردید مخاطبان بکار می­رود. در میان تأکیدات، سوگند برجسته­تر می­نماید؛ اما ساختار جمل...

[ 17 ] - نظریه های موسیقی در شعر فارسی و عربی با نگاهی مقایسه ای به آثار محمدرضا شفیعی کدکنی و کمال ابودیب

موسیقی به عنوان یکی از ارکان اصلی شعر در ادبیات فارسی و عربی، به دلیل پیوندهای خاص زبانی مورد توجه ناقدان دو زبان بوده است. تاریخ موسیقی، بیانگر تأثیرپذیری شعر فارسی از زبان عربی در اصول موسیقیایی خود است. این علم همراه با پیشرفت دیگر علوم، شاهد تحولات و رویکردهای متفاوتی در دو زبان بوده است که گاه برخی ناقدان به شرح و توضیح اصول گذشته پرداخته و گاه برخی دیگر – به خصوص در دوره­ی معاصر- در برابر...