تیمور مالمیر
استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه کردستان
[ 1 ] - تبیین و تحلیل مناسبات بینامتنی کنوز الودیعه من رموز الذّریعه
کتاب کنوز الودیعة من رموز الذّریعة با هدف ترجمة کتاب الذّریعة إلی مکارم الشّریعة نوشته شده است و نمونة درخشانی از ترجمة پویا در متون کهن ادب فارسی است؛ گونه‌ها و گفتمان‌های مختلف فرهنگی و ادبی رایج در تاریخ ایران تا قرن هشتم در آن گرد آمده است.در این مقاله، با استفاده از روش ترامتنیّت ژنت، به تبیین نقش این گونه‌ها و گفتمان‌ها در تعیین جایگاه کتاب کنوز الودیعةدر متون ادب تعلیمی پرداخته شده است. نتای...
[ 2 ] - تحلیل ساختار همبستة داستانهای سیاوش، کیخسرو و فرود
دربارة داستان سیاوش، بیش از داستانهای دیگر شاهنامه بحث شده است؛ اما همچنان بحث و جدل دربارة ساختار و ژرف‌ساخت آن ادامه دارد، به‌ویژه آنکه باید به ژرف‌ساختی از داستان دست یافت که بتواند ساختارهای متعدّد را تبیین کند. در این مقاله کوشش شده است ساختار کلان داستان سیاوش در ژرف‌ساخت‌های گوناگون تبیین شود تا از طریق آن، جایگاه و نسبت شخصیت‌های سیاوش، کیخسرو و فرود در طرح بزرگ داستان تحلیل شود. نتایج...
[ 3 ] - کارکرد استعاره‌‌های طنزآمیز شراب در غزلیات حافظ
حرمت شراب و باده در فرهنگ اسلامی موجب شده بحث‌های حافظ‌شناسان دربارۀ این پدیده در غزل حافظ به حوزۀ فقهی محدود شود و عمدتاً از دقت در تعابیر هنری جایگزین آن غفلت شود. در این مقاله، تعابیر متعدد حافظ از شراب، متناسب با ساختار غزلیات وی، استخراج شده‌است. در تعابیر حافظ، عمدتاً طنزهایی نهفته‌است که علت کاربرد شراب را در غزل نشان می‌دهد. حافظ به اعتبار رازگشایی شراب، از تعابیر استعاری «پیش‌بین» و «سر...
[ 4 ] - کارکرد ردیف در فرم و ساختار غزلیات حافظ
گزینش هر واژه یا تعبیر شاعر نه تنها در بیت، بلکه در طول شعر نیز مؤثر است. اگر به انتخاب واژه یا تعبیری توجه کنیم که به‌عنوان «ردیف» در پایان هر بیت تکرار می‌شود به اهمیّت انتخاب شاعر و لزوم تناسب همه‌جانبة ردیف با کلیّت شعر بیشتر پی می‌بریم. با توجه به اهمیت گزینش ردیف، بر اساس نظریه‌های فرمالیسم و ساختگرایی به بررسی نقش و کارکرد ردیف در غزلیات حافظ پرداخته‌ایم. بر این مبنی، کارکرد، ارزش و نقش رد...
[ 5 ] - تحلیل روایت یازده سپتامبر در مجموعه داستان آبی ماورای بحار
مجموعه‌داستان آبی ماورای بحار را شهریار مندنی‌پور با خلق شخصیّت‌ها و فضاهای تازه، مرتبط با حادثۀ یازده سپتامبر نوشته است. فرم داستان‌ها، ترکیب پی‌رفت‌ها و شیوۀ روایتگری متناسب با موضوع داستان‌ها، بیان‌کنندۀ ژرف‌ساخت است. مندنی‌پور در هر یک از داستان‌ها به جنبۀ خاصی از حادثه نگریسته است؛ تعدد و تنوع داستانهای این مجموعه دربارۀ حادثه‌ای واحد برای نشان‌دادن این مسئله است که روایت‌ها و تحلیل‌های مت...
[ 6 ] - تحلیل تناسب شگردهای روایتگری با درونمایه در رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم
چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، نخستین رمان زویا پیرزاد است که در فضای داستانی اقلیت دینی ارمنی می‌گذرد. در این مقاله، روش، طرح و شیوه‌‌های روایتگری نویسنده بررسی شده و در آن سعی شده است پیوند درونمایه با نحوة روایتگری و شگردهای مختلف نویسنده بررسی و تبیین شود. ژرف‌ساخت رمان به نوعی حاوی این نکته است که زمان می‌گذرد و ما تماشاگر گذر وقت هستیم. عنوان، شیوة فصل‌بندی کتاب و انتخاب راوی با این ژرف‌ساخت...
[ 7 ] - تحلیل ساختار و شگردهای روایی رمان رؤیای تبت
«رؤیای تبت» مثل آثار قبلی فریبا وفی، داستانی موفق بوده، اما همچنان دغدغه‌های پیشین وی را تکرار کرده است. توفیق اثر در عین تکرار، ایجاب می‌کند به طرح، شیوه و شگردهای تازة نویسنده برای روایت مؤثر مضمون و دغدغة وی توجه کنیم. بدین منظور، روش‌ها و شگردهای روایتگری و طرح کلی رمان را بررسی کرده‌ایم تا نحوۀ پیوند درونمایه با شگردهای مختلف نویسنده را برای پیشبرد رمان تبیین کنیم. درونمایة رمان، بیان اهم...
[ 8 ] - روایت انتقاد طنزآمیز برادری دارا و اسکندر
اسکندر به سبب ویرانی و کشتار و غارت‌هایش، در منابع قدیم ایرانی ملعون و گجسته خوانده شده اما در منابع متأخر تحتِ تأثیر افسانه‌ها و خیال پردازی‌های یونانی، از او به نیکی و بزرگی یاد شده و شخصیتی مثبت یافته است. محققان عمدتاً تردید ندارند که شخصیت اسکندر در شاهنامه منفی است اما وجود دو مسئله را با این شخصیت منفی در تناقض دیده‌اند: یکی روایت برادری دارا و اسکندر و دیگری نقل مفصّل سرگذشت وی، تا جایی ...
نویسندگان همکار