حسن ذوالفقاری
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
[ 1 ] - نام شناسی شخصیت های قصه های عامیانه فارسی (با تکیه بر فیروز شاه نامه)
این مقاله بر مبنای دانش نامشناسی، به بررسی شخصیّتهای قصّههای عامیانه می پردازد. مبنای بررسیها قصّة فیروزشاهنامه است؛ زیرا در این رمانس عامیانه 234 شخصیّت با تیپ‌های اجتماعی مختلف و تنوّع نامها دیده میشود. علاوه بر این، با مراجعه موردی به سایر رمانسهای عیّاری؛ چون ابومسلم‌نامه، اسکندرنامه، امیرارسلان نامدار، سمک عیّار، حسینکرد شبستری، حمزه‌نامه و داراب‌نامه طرسوسی به مقایسه و تحلیل نامهای اشخا...
[ 2 ] - بررسی و تحلیل نمایشهای بارانخواهی و بارانخوانی در ادبیات عامۀ ایران (باتکیه بر نمایشهای کوسهگردی و عروس باران)
درمیان بومی‌سرودها اشعاری آیینی به نام بارانخواهی است که با حرکات نمایشی همراه است. باران خواهی از آداب‌ورسوم کهن ایرانی است که ریشه در اعتقادات و باورهای دینی و اسطوره‌ای دارد و یادآور پرستش آناهیتا، الهۀ بارندگی و آبیاری است. این آیین در سطح وسیعی از ایران و خاورمیانه رواج دارد و با آیین‌های اجرایی متنوع همراه است. روش‌های طلب باران یا فردی است یا گروهی که با عروسک، انسان، دعا، شی و حیوان ان...
[ 3 ] - کاربرد ضربالمثل در شعر شاعران ایرانی
مثلها به عنوان ستون فرهنگ مردم و یکی از اقسام ادبی همواره مورد توجه شاعران بوده است؛ چنان که حتی کاربرد مثل و تمثیل و استشهاد یکی از شاخصههای سبکی به شمار میآمده است. در این مقاله ضمن برشمردن کارکردهای مثل و اشاره به پیشینه تحقیق، ضربالمثلهای منظوم از جهات گوناگون بررسی میشوند و تفاوت ارسال مثل با تمثیل، اسلوب معادله، تضمین، تلمیح و کلام جامع تبیین میگردد که یکی از دو مسأله اساسی تحقیق در این م...
[ 4 ] - تقارن ها و تناسب ها در گلستان سعدی
سعدی در سخن، داستان‌پردازی و اندیشه، ذهنی قرینه‌ساز و قرینه‌پرداز دارد و همین موضوع باعث میشود کلام او شفاف، منطقی، مستدل و دلنشین گردد. این مقاله می‌کوشد ابعاد موضوع را در گلستان سعدی بررسی نماید. تقارنهای مورد بررسی ما شامل تقارن در نام بابها، ساخت حکایتها، تقارنهای معنوی و لفظی، تقارن در شخصیت‌پردازی، آرایه‌های متقارن چون عکس، تضاد، قلب تشبیه میگردد. بر اساس یافته‌های این تحقیق سعدی از ا...
نویسندگان همکار