حبیب الله عظیمی
استادیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
[ 1 ] - بررسی ویژگی‌های آرایه‌ها و تذهیب مکتب هرات در مصاحف قرآنی آستان قدس رضوی
هدف: پژوهش حاضر، به‌منظور بررسی و تبیین آرایه‌ها و تذهیب مکتب هرات در بین مصاحف قرآنیِ تاریخ‌دار و مستندِکتابخانۀ آستان‌قدس‌رضوی انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهشی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. با بررسی فهرست مصاحف گنجینۀ قرآنی آستان‌قدس‌رضوی و مشورت با کارشناسان خبره این بخش،10 مصحف نفیس که دارای بیشترین و...
[ 2 ] - بررسی تحلیلی فهرستهای اسناد در ایران دورۀ صفوی و قاجار
هدف: هدف این پژوهش تحلیل انواع فهرستهای اسناد در دورۀ صفوی و قاجار و شناسایی عناصر توصیفی آنهاست. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای و اسناد و نسخه‌های خطی به طبقه‌بندی و استنتاج یافته‌ها می‌پردازد. یافته‌ها و نتایج پژوهش: مهم‌ترین عوامل مورد توجه فهرستهای اسناد در ایران دورۀ صفوی و قاجار عبارت‌اند از: تاریخ سند، نوع سند، ارکان (محتوای) سند، وابستگی...
[ 3 ] - کانون‌ها و ویژگی‌های کتابت در خراسان بزرگ: دوره تیموریان و صفویان
هدف: شناخت کانون‌ها و آداب کتابت نسخه‌های خطی خراسان بزرگ در دوره‌های تیموری و صفوی که از مهم‌ترین کانون های کتابت و استنساخ در ادوار مختلف تاریخی ایران است. روش‌شناسی: به‌روش سندی کتابخانه‌ای و نسخه‌پژوهی، انجامه (رقم کاتب)45000 نسخه خطی فهرست‌شده در کتابخانه آستان قدس رضوی، نسخه‌هایی که محل و تاریخ کتابت آنها در خراسان بزرگ و در دوره‌های تیموری و صفوی بود شناسایی شد که شامل 44 نسخه خطی گردی...
[ 4 ] - متن‌پژوهی در نهجالبلاغه با استناد به دو نسخه معتبر قرنهای 5 و 6 هجری
هدف: مقابله بخشی از محتوای متن دو نسخه خطی معتبر و قرنهای 5 و6 هجری نهجالبلاغه و مقابله بعدی آنها با یک ویرایش چاپی معتبر معاصر روش/ رویکرد پژوهش: ازجداول توزیع فراوانی خطبههای نهجالبلاغه استفاده شده است. تحلیل بر روی یک خطبه خیلی طولانی، یک خطبه طولانی، یک خطبه نسبتاً طولانی، و دو خطبه متوسط، و یک نامه خیلی طولانی از متن نهج البلاغه (حجم جمعاً نزدیک به 15 درصد از کل متن) انجام شده اس...
[ 5 ] - کاغذ در نسخه‌های خطی ایرانی - اسلامی
ایرانیان و مسلمانان، پس از شناخت کاغذ و تولید آن، بهسرعت کاغذ را جایگزین انواع دیگر ورق (پاپیروس و پوست) کردند و بدین جهت، از قرن دوم تا چهارم ق. ساخت انواع کاغذ در مناطق و شهرهای مختلف ایران رایج گردید و پس از آن؛ تأسیس کارگاههای ساخت کاغذ، بهسرعت، به دیگر کشورهای اسلامی انتقال یافت. با توجه به‌تنوع کاغذ‌های به‌کاررفته در نسخه‌های خطی ایرانی و اسلامی، و با توجه به اینکه عنصر کاغذ، در نس...
[ 6 ] - نسخ خطی و فهرستنویسی آن در ایران
هدف: این پژوهش به بررسی تولید نسخ خطی و فهرست نگاری آن در قلمرو فرهنگ و تمدن اسلامی- ایرانی است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و به صورت مطالعات کتابخانه‌ای انجام گرفته است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که در تولید نسخ خطی انگیزه‌های گوناگونی از جمله انگیزه مذهبی، فرهنگی و اقتصادی دخیل بوده است. در زمینه سازماندهی نیز اساتید برجسته فهرستنگار ایرانی با سه شیوه سنتی، میانه و مدرن به فهرستن...
[ 7 ] - مبنایی برای مبانی قوانین مدنی
[ 8 ] - بررسی انواع جعل و تزویر در نسخه‌های خطی با استناد به نمونه‌هایی از آن
هدف از این پژوهش شناسایی انواع جعل و تزویر در نسخه‌های خطی به جهت افزایش آگاهی و شناخت درباره این نسخه‌ها و ایجاد زمینه‌ای مناسب برای پژوهشهای نسخه‌شناسی است. در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای به منظور مطالعه پژوهشهای پیشین و روش میدانی برای شناسایی نمونه‌های مستند از جعل و تزویر در نسخه‌های خطی استفاده شده است. یافته‌ها: جعل و تزویر در نسخه‌های خطی به سه دسته ساخت کامل نسخه (کتابس...
[ 9 ] - بررسی تحلیلی مکتب هنری شیراز با استناد به آرایه‌های نسخ خطی
کتاب‌آرایان ایرانی با توجه به سابقه‌ای که پیش از ظهور اسلام در نقاشی داشتند، از سده‌های چهارم و پنجم هجری به بعد برای لذت بخشیدن به جان و روح انسان، نخست مصحف‌ها و سپس نسخه‌های دیگر خطی را مذهَّب و مصوَّر ساختند. در ابتدا نقوش به کار رفته در حوزه کتاب‌آرایی ایرانی‌ـ اسلامی ساده و مطلق با رنگ‌های محدود و به‌ویژه زر ناب بود و از قرن ششم هجری به بعد عناصر رنگی متنوع دیگر اضافه شد. از این زمان به بعد س...
نویسندگان همکار