فریده طالب پور
دانشیار طراحی پارچه دانشگاه الزهرا (س) تهران
[ 1 ] - نساجی در عصر قاجار: تولید و تجارت پارچه
دورۀ قاجار در ایران مصادف با نهضت صنعتی‌شدن اروپاست و صنایع نساجی ایران که در این دوره هنوز با دست انجام می‌شد، توان مقابله با محصولات ماشینی را نداشت. در این زمان انواع پارچه‌های خارجی به سوی بازار ایران روانه شد که به دلیل حمایت نکردن از صنایع بومی، کارگاه‌های پارچه‌بافی مملکت رونق گذشتۀ خود را از دست دادند. این روند با واگذاری امتیازات بی‌رویه به دولت‌های خارجی، به خصوص روسیه و انگلیس، شدت ب...
[ 2 ] - کارکردهای طراز در دوره فاطمیان
پارچه طراز، از منسوجات نفیس و باارزش در دربار بسیاری از حکمرانان مسلمان مصر بود. بر روی این پارچه، نام‌ها و نشان‌های خلفا از طریق سوزن‌دوزی یا شیوه تاپستری نقش می‌شد. این پارچه به صاحب‌منصبان، ماموران دولتی و بعضاً فرمانروایان کشورهای خارجی اعطا می‌شد و نشان‌دهنده رضایت و اعتماد فرمانروا به فرد گیرنده آن بود. هدف از این پژوهش، بررسی طراز، مضامین و کارکردهای آن در دربار خلفای فاطمی می‌باشد. این پ...
[ 3 ] - تأثیر نقوش ساسانی بر منسوجات آندلس
پارچه‌های ساسانی، گروه مهمی از پارچه‌های ایرانی هستند که تعدادی از آنها در موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی جهان نگهداری می‌شود. هنر ساسانی بر هنر و تمدن‌های هم عصر و پس از خود تأثیر گذاشت و این تأثیرگذاری در منسوجات آندلس به خوبی آشکار است. عناصر هنری ساسانی به وضوح در پارچه‌های آندلس قابل شناسایی است و نقش‌مایه‌های مشترکی در منسوجات دو سرزمین دیده می‌شود. پرسش اصلی این تحقیق این است که، کدام نقوش ت...
[ 4 ] - بررسی ویژگی‌های قالی همدان
هر سال مقادیر قابل‌توجهی فرش دستباف در مراکز قالی‌بافی کشور ازجمله استان همدان تولید می‌شود که بخشی از آن به مصرف داخلی می‌رسد و بقیه به کشورهای خارجی صادر می‌شود. تحقیقات علمی درباره فرش دستباف در ایران محدود است. ازاین‌رو، پژوهش در این زمینه گام مؤثری در شناخت، حفظ و گسترش این میراث هنری خواهد بود. این تحقیق با روش پیمایشی و با هدف شناخت فرش امروز همدان انجام شده است. نخست با بررسی اس...
[ 5 ] - تأثیرپذیری شالهای کشمیری از ایران
شال از منسوجات مهم کشمیر است که به‌عنوان بخشی از لباس مردم به‌کار می‌رود. در طی دوران مختلف شال‌بافی، روش‌های تولید و مواد اولیه آن تغییری نکرده است؛ اما نقوش شال تحت تأثیر حوادث تاریخی تحول یافته است. این امر به ایجاد طرح‌های جدید و گاه ناآشنا با سنت‌های بومی در شالهای کشمیری منجر شده است. منشأ پیدایش شال‌بافی به‌طور دقیق معلوم نیست. برخی محققان معتقدند شال‌بافی کشمیر تحت تأثیر شال‌بافی در ا...
[ 6 ] - بررسی کیفیت قالی دستباف محلات
شهرستان محلات از مراکز مهم قالی بافی در استان مرکزی است. شواهد موجود حاکی است که قالی بافی این منطقه متأثر از قالی بافی شهر اراک است. قالی های محلات با پرزهای پشمی و نخ چله و پود پنبه ای بافته می شوند. ابعاد رایج قالی محلات عبارت است از: ذرع و نیم، دو ذرع، شش متر، نه متر، کناره و گاهی هم ابعاد بزرگ پارچه بافته می شود. گره قالی بافی در این منطقه گره فارسی است. شیرازه پیچی به صورت متصل و در زمان ...
[ 7 ] - بررسی نقوش و ریشه‌یابی آنها در پته معاصر کرمان
پته‌دوزی، نوعی سوزن‌دوزی در شهر کرمان است. این هنر، تجلی‌گاه باورهای اعتقادی و فرهنگی مردم این خطه با حفظ ارزش‌های هنری و نمادین آن است. زنان هنرمند کرمانی با مهارت‌های خود، شال را صحنه جلوه‌گری نیازها، آرمان‌ها، آلام و خواسته‌هایی می‌سازند که، ریشه در اعتقادات ایشان دارد. در حقیقت، نقوش پته حکایت از ارتباط این هنر با باورها و فرهنگ مرسوم منطقه دارد که، به مدد سوزن و ریس به منصه ظهور می‌رسد. ا...
[ 8 ] - پارچه‌بافی سیسیل دردوره اسلامی
چکیده در سال212 هجری قمری/837 میلادی، سیسیل توسط اغلبیون مسلمان فتح گردید و به امارتی نیمه مستقل تبدیل شد. تاریخ سیسیل از زمان فتح مسلمانان تا فروپاشی آنان و آغاز تسلط نورمانها به سه دوره تقسیم می‌شود: دوره اغلبیدی، فاطمی و کلبی. با ورود مسلمانان به سیسیل، صنایع آن رو به توسعه نهاد و از جمله پارچه‌بافی رونق گرفت. کارگاه‌های پارچه‌بافی با الگوبرداری از منسوجات اسلامی احداث گردید و در نتیجه اعرا...
[ 9 ] - تحلیل سفره‌های نذری زنانه بر‌اساس نظریه آیین‌های گذار
آیینها مجموعه‌ای از کنشها و سخنانی هستند که در یک کیش و جامعة باورمند به حضور مؤثر موجودات فوق طبیعت برای تأثیر‌گذاردن بر آنها و به شیوه‌های خاص انجام می‌شوند. دستهای از آنها آیین‌های جمعی‌اند که برخی در سطح اجتماع و برخی در فضای شخصی زندگی ادا می‌شوند. سفره‌های نذری از دستة دوم‌اند که بخش درخور توجهی از آنها فقط از سوی زنان و در حضور زنان انجام می‌شوند. در این مقاله، کوشیده شده به این پر...
نویسندگان همکار