حامد صدقی

استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی

[ 1 ] - خوانش ساختارشکنی تقابل های دوگانه در رمان «یومیات مطلقة»( بر اساس دیدگاه های هلن سیکسو)

طلاح تقابل های دوگانه یکی از اساسی ترین مفاهیم نقد ساختارگرایی، پساساختارگرایی، زبان شناسی و نشانه شناسی است که ضمن ریشه داشتن در نظریات سوسور و بر نظریه های ساختارشکنی دریدا تکیه دارد. هلن سیکسو (1937م-) نویسنده و فمینیست فرانسوی به تأسی از دریدا (1930-2004م) و لاکان (1901-1981م) در نظریة شالوده شکنی خود به واژگونه کردن تقابل های دوگانه اعتقاد دارد. هیفاء بیطار(1960م-) نویسندة معاصر سوری است ک...

[ 2 ] - جلوه‌های نوستالژی وارتباط آن با اغتراب مکانی، اجتماعی وروانی در دیوان «تأبّط منفی» عدنان الصائغ

نوستالژی، احساس اندوه هنگام یادآوری گذشته است. این احساس، ارتباطی نزدیک با اغتراب مکانی، روانی و اجتماعی دارد و گاهی به جای یکدیگر به کار می‌روند. ادبیات معاصر عراق که در نیم قرن اخیر با پدیده مهاجرت اجباری یا اختیاری شاعران و اهل قلم مواجه بوده است، بستر مناسبی برای بررسی عناصر نوستالژی و اغتراب دارد. دیوان «تأبط منفی» متعلق به عدنان الصائغ شاعر مهاجر عراقی است که در سال 1993 به دلیل مشکلات سی...

[ 3 ] - چگونگی ترجمه‏ پذیری عنصر فرهنگی "نهادها، آداب و رسوم، جریانات و مفاهیم" در ترجمه‏‏ های عربی به فارسی با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک

نیومارک، یکی از نظریه‏پردازان شاخص معاصر، در زمینة مطالعات ترجمه، عناصر فرهنگی را به پنج دسته تقسیم می‏کند و با پیشنهاد هفده روش در ترجمة این عناصر، سعی کرده است تا راهکارهای مناسب‏تری پیش روی مترجمان قرار دهد. در این زمینه، نویسندگان این پژوهش بر آن شدند تا نقش عنصر فرهنگی «نهادها، آداب و رسوم، جریانات و مفاهیم»را در ترجمه با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک، شاخص‏تر کنند. نتایج به‏دست آمده در ترجم...

[ 4 ] - دنیای متفاوت نمادهای طبیعی در شعر ادونیس

شعر معاصر، همواره کوشیده است تا با بهره­گیری از تکنیک­های جدید ادبی، رسالت خویش را در راستای انعکاس واقعیات اجتماعی و سیاسی و آگاه سازی مردم و تشویق آنها به تغییر در جهت پیشرفت، محقق سازد. در این میان، کاربرد فراوان نماد به عنوان یکی از وسائل و تعبیرات ادبی، از بارزترین نمونه­های شعر معاصر عرب و از جسورانه­ترین رویکردهای شاعران معاصر عربی است. ادونیس از جمله شاعران برجستة معاصر عرب است که ویژگی...

[ 5 ] - محمَّد بن هانـی الأندلسیّ ومـمدوحوه

یمکن تقسیم الـحیاة التی عاشها محمد بن هانی إلى قِسمینِ: یتعلق القسم الاوّل منها بالفترة التی عاشها الشاعر فی  ظلِّ الـحکمِ الأمویّ بالأندلس طیلة ثلاثة عقود تقریبا، حیثُ یکتنفها الغموض، إذ لم تشر الدراسات التی تناولت حیاة الشاعر إلى أی أثرٍ شعریٍ أو نثریٍّ یتعلق به، وأمَّا القسم الثانی فیتعلق بالفترة التی عاشها فی الـمغرب، حیث سَطعت شَمسُه و ذاع صیته، و هی التی نرى آثارها واضحة فی دیوانه. و یرى الباحث فی قصائد ا...

[ 11 ] - بایستگیها در تولید بسته‌های آموزش مهارتهای زبانی برای گویشوران زبان دوم، بررسی موردی دو نمونه «صدی الحیاة» و «العربیة للناشئین»

بایستگیها در تولید بسته‌های آموزش مهارتهای زبانی برای گویشوران زبان دوم، بررسی موردی دو نمونه «صدی الحیاة» و «العربیة للناشئین»   چکیده فراگیری زبان عربی به عنوان زبان فرهنگ اسلامی و نیز زبان ارتباطی میان گویشوران این زبان سبب شده است که مراکز دانشگاهی و مؤسسات آموزشی در ایران به برگزاری دوره‌های آموزش این زبان و در نتیجه به کارگیری مواد و بسته‌های آموزشی و کمک‌آموزشی بپردازند. هر یک از این ...

[ 12 ] - سیاق و کارکرد آن در کتاب التعبیر القرآنی (بررسی دیدگاه فاضل صالح السامرایی)

سیاق از مقولۀ دلالتهای عقلی و بهترین قرینه در کشف دقیق معانی آیات برای مفسرین، زبان شناسان وعلمای بلاغت می­باشد. مساله اصلی این پژوهش نیز تبیین، ارزیابی و چگونگی کاریرد آن در کتاب التعبیر القرآنی به قلم ادیب عراقی، فاضل صالح السامرایی بوده که با استقراء و گزینش برخی آیات از قرآن کریم انجام گرفته­است. وی با هدف نشان دادن جلوه­های ادبی اعجاز قرآن ضمن رد مساله تکرار به بیان اسرار آیات متشابه پرداخ...

[ 13 ] - تحلیل ساختار روایی داستان حضرت سلیمان(ع) و ملکه سبا بر پایه الگوی روایی گریماس

  در الگوی روایی گریماس، به دنبال شناخت مراحل تولید تا دریافت معنا، ژرف ساخت روایت در قالب الگوی کنش و زنجیره‌ها و گزاره‌های متنوع مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. از آن‌جا که بررسی و شناخت سازوکارهای تولید معنا در روایت داستان‌های قرآنی امری ضروری به نظر می‌رسد؛ بر همین اساس، در این جستار با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی نظام روایی داستان حضرت سلیمان بر پایه‌ی الگوی روایی گریماس پرداخته‌ایم...

[ 23 ] - بررسی و تحلیل قاعده افزایی در شعر عرار

فرایند قاعده افزایی چیزی نیست جز توازن در وسیعترین مفهوم خود و این توازن از طریق "تکرار کلامی" حاصل می آید. در این شگرد، قواعدی بر قواعد زبان معیار افزوده می شود که موجب برجسته سازی در متن ادبی می گردد. قاعده افزایی موجب ایجاد موسیقی در زبان شعر می گردد و استفاده از آن بر توانایی شاعر در بهره گیری از ظرفیت های زبانی به منظورناآشنا ساختن و برجستگی زبان دلالت می کند. از این رو صورتگرایان روس، آن ...

[ 24 ] - واکاوی معناشناسی در‌زمانی واژة «یقین» در قرآن کریم

معناشناسی درزمانی به بررسی تغییر و تحولات واژگان در طی زمان می‌پردازد. یافتن تغییر و تحولات واژگان قرآنی در دوران پیشاقرآنی و پساقرآنی، قرآن­پژوهان را در بازخوانی معنای اساسی و نسبی یاری می‌کند. یکی از واژگان محوری قرآن کریم «یقین» است که در دایرة معنایی خدا، انسان‌ و جهان غیب و شهود مطرح است. این مقاله درصدد است تغییرات یقین را از زبان‌های سامی قدیم تا پایان عصر عباسی پی‌جویی کند تا به معنای د...

[ 25 ] - خوانش ساختارشکنی تقابل های دوگانه در رمان «یومیات مطلقة»( بر اساس دیدگاه های هلن سیکسو)

طلاح تقابل های دوگانه یکی از اساسی ترین مفاهیم نقد ساختارگرایی، پساساختارگرایی، زبان شناسی و نشانه شناسی است که ضمن ریشه داشتن در نظریات سوسور و بر نظریه های ساختارشکنی دریدا تکیه دارد. هلن سیکسو (1937م-) نویسنده و فمینیست فرانسوی به تأسی از دریدا (1930-2004م) و لاکان (1901-1981م) در نظریة شالوده شکنی خود به واژگونه کردن تقابل های دوگانه اعتقاد دارد. هیفاء بیطار(1960م-) نویسندة معاصر سوری است ک...