شهرام احمدی
عضو هیئت علمی - دانشگاه مازندران
[ 1 ] - تعویق «خود» در داستان‌پردازی محمّدرضا کاتب
چند (یا چندین) ساحتی بودن «خود»، و نسبت آن با هویت‌های متکثّر، باعث شده که این مقوله در هر حوزه‌ای تعریف خاصّی داشته باشد. در روایت‌های پسامدرن، مفهوم «خود» با تکیه بر تلقی پساساختارگرایانه و با چشم‌اندازی متفاوت از دوران قبل، به‌عنوان امری همواره در تعلیق و مبتنی بر هویت‌های همواره متکثّر تعریف میشود. این رویکرد ویژه از مبانی مهم در داستان‌پردازی نویسندگان پُست‌مدرنی چون محمّدرضا کاتب است. در این ...
[ 2 ] - بازتاب اندیشه‌های ملامتی در شعر فخرالدّین عراقی
«ملامتیّه» جریانی برخاسته از «تصوف خراسان» است که در نیمه‌ی دوم قرن سوم هجری و با پیشگامی ابوحفص حدّاد و حمدون قصّار نیشابوری اعلام موجودیت کرد. اگرچه مبارزه با ریا و آفت شهرت موجب گردید که اقوال، احوال و معاملات این فرقه در منابع اصیل و نزدیک به زمان ظهورشان انعکاسی ناچیز یابد و قدیمی‌ترین منبع، رساله‌ی «الملامتیّه»ی سلمی باشد که به اختصار اصول ملامتیّه را بازگو می‌کند، امّا در پرتو ادب مغانه و قلن...
[ 3 ] - بررسی و تحلیل انواع برجسته و پرکاربرد آیرونی در مثنوی
آیرونی یکی از اصطلاحات پیچیده و مهم در بلاغت، فلسفه و نقد ادبی است. متون فارسی نیز از ظرفیت‌های فراوان این صنعت بلاغی ذیل عنوان‌هایی چون طنز، تهکّم، مجاز به علاقه ضدیت، استعاره عنادیه و... بهره برده است. دراین‌میان، یکی از بنیادهای بلاغی مثنوی معنوی، مهارت و هنرمندی مولانا در به‌کارگیری طنز و انواع گوناگون آن است. مهارت خاص مولانا در مخاطب‌شناسی و اهتمام به تبیین و تعلیم مفاهیم عالی دینی، عرفان...
[ 4 ] - تحلیل روابط خویشاوندی در حماسه های ملّی ایران از دیدگاه انسان شناسی ساختارگرا
یکی از بنیادیترین مباحث انسانشناسی، مطالعۀ روابط خویشاوندی، شیوههای همسرگزینی و پیوند ازدواج است که از دیرباز مورد توجه نظریهپردازان این حوزه قرار گرفته است. متون کهن حماسی ما، به‌رغم بهرهمندی از منابع عظیمی از افسانهها و روایات برخاسته از زندگی مردم، بازتابندۀ مهمترین مسائل اجتماعی، فرهنگی و انسانشناختیِ مردم ایران باستان‌اند. با توجه به جایگاه درخور این آثار برای تحلیل مسائل انسانشنا...
[ 5 ] - بررسی کاربردشناسانۀ نمادگرایی در شعر احمد شاملو
بیان نمادین از ویژگی‌های سبک‌شناسی شعر معاصر است و موجب خلق بافت ادبیِ مبهم و هنری و شرکت خواننده در متن می شود. اختناق و استبداد حاکم براجتماع معاصرِ احمد شاملو (1379-1304ش)، منجر به بروز گسترده‌‌ی نماد در شعر وی در دوسویه‌ی تاریک و روشن شده است که این نکته، نشان از ذهن اسطوره ساز شاعر و توجه به تقابل های دوگانه در نظام آفرینش دارد. در این مقاله به روش اسنادی عمل کرده و کلیه‌ی نمادهای مستخرج از ...
[ 6 ] - مفهوم عرفانی کنایه در ترجمه عربی عمر شبلی از دیوان حافظ براساس نظریّه آنتوان برمن
حافظ شیرازی از شاعران ایران‌زمین است که شهرتش را باید در سرودن غزلیات او جستجو کرد. وی بهدلیل احاطة کم‌نظیر بر فنون بلاغی، غزلیات خود را بهزیبایی و هنرمندانه، بدین آرایه‌ها مزیّن کرده است. شهرت حافظ، همة عالم، حتّی جهان عرب را درنوردیده است. ادیبان عرب از اوایل قرن بیستم به پژوهش پیرامون حافظ پرداختند و اوّلین گام در این زمینه را ابراهیم شواربی - مترجم و نویسندة مصری - برداشت. تاکنون بیش از سی ت...
[ 7 ] - محورهای اندیشگی شعر فروغ فرخزاد در پیوند با برخی عناصر سبک شناسیک
فروغ فرخزاد (1345-1313ﻫ. ش.) از چهره‌های مشخص و صاحب‌سبک شعر معاصر و شاید همه‌ی ادوار شعرفارسی است که روند تکاملی شعر امروز، از رمانتیسیزم نوقدمایی تا رئالیزم وسمبولیسزم اجتماعی در سیرِ شعر او به سمت جوهری متعالی و شریف، قابل مشاهده است. جایگاه ویژه‌ی فروغ در ادب فارسی در درجه‌ی نخست به دلیل صدای خاص زنانه‌ای است که از شعرش شنیده‌می‌شود. درک شاعرانه‌ی عمیق فروغ، ناشی از دیدی تازه است و موجب تولد...
[ 8 ] - رمزگشایی فرآیند فردیّت در الهی‌نامه‌ی عطّار با تکیه بر کهن‌الگوهای یونگ
هدف روانشناسییونگ، بررسی فردیّت یا خویشتنیابی در روان انسان است. فردیّت، سفری روانی است که با یک جدال درونی در فرد آغاز میشود و به کشف و بازشناسی جنبههای ناشناختهی روان آدمی و رسیدن به خودآگاهی رهنمون میگردد. فرد، در این سفر، جنبههای مثبت و منفی روان ناخودآگاهِ خویش را کشف کرده و درنهایت به خودآگاهی میرسد. این خودآگاهی، بنا بر ماهیّت کهنالگوییاش، در آثار هنری با نمادهایی که بر مضمون تکامل...
نویسندگان همکار