سمیّه‌السّادات  طباطبائی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی دانشگاه علاّمه طباطبائی(ره)، تهران

[ 1 ] - بن‌مایة اسطوره‌ای مشترک میان زن‌فرشتگان میوه‌زاد رسالةالغفران و دختران نارنج در قصّة دختر نارنج و ترنج

چکیده «رسالة‌الغفران» اثر أبوالعلاء معرّی ادیب نامدار عرب، شرح سفری خیالی به جهان دیگر است. ابن‌قارح، قهرمان این سفرنامه که به بهشت راه یافته، به باغ میوه‌ای راهنمایی می‌شود که با چیدن و شکافتن میوه‌های درختان باغ، دختران پریچهره از دل آن زاده می‌شوند. این صحنه یادآور «دختر نارنج» در قصّة عامیانة «دختر نارنج و ترنج» است که در آن شاهزادة عاشق، نارنج را چیده و می‌شکافد و دختر زیبارو از آن بیرون می‌...

[ 2 ] - رمزوارگی «شهرزاد» در شعر عبدالوهاب البیاتی

شهرزاد برخاسته از جهان فسون و فسانۀ هزار و یک شب، در وادی ادبیات معاصر عرب قدم گذارده و ادیبان عرب از شهرزاد همچون نمادی کارا در آثار خود بهره گرفتند. عبدالوهاب البیاتی از جمله شاعرانی است که در حوزۀ کاربست چهره‌های اساطیری - تاریخی در شعر نو پیشگام است و شهرزاد از چهره‌هایی است که او از رمزواره‌گی‌اش بهره می‌گیرد تا از چنبرۀ سنت‌های نادرست بر زندگی زن در جامعۀ سنت‌گرای خود انتقاد کند و مرثیه‌ا...

[ 3 ] - ایرانیّات کتاب الاوائل ابوهلال عسکری

ابوهلال عسکری از ادیبان ایرانی­الاصل ولی عربی­نویسی است که در سدۀ چهارم هجری در خوزستان زاده شد. او نیز، همانند دیگر ایرانیان ‌همعصرش، زبان عربی را برای نگارش آثار خود برگزید و تألیفاتی  مانند کتاب الاوائل را به آن زبان نوشت. الاوائل کتابی است تاریخی و ادبی که ابوهلال آن را در بیان نخستین رویدادهای منسوب به اقوام و افراد مختلف نگاشته است. وی در باب نهم، که به «عجم» اختصاص دارد، گزارش­هایی را در...

[ 4 ] - هستی زن میوه گان واق و نیستی مادر(ان)، تضاد یا تطبیق؟ (خوانشی زنانه نگر از رسالۀ حیّ بن یقظان)

جستار پیشرو بر آن است تا با واکاوی چگونگی و چرایی حذف مؤنث از رسالۀ فلسفی - ادبی حیّ بنیقظان نشان دهد که اندیشۀ مذکر، در ساحت فلسفه، چگونه فرودستی اجتماعی زن را در متون تمثیلیخود بازتولید میکند. افزون بر این با وارسی زنانی که میوۀ درختاند انگارۀ نامآشنای واق در خیال –جغرافیایی شرح میدهد که جغرافیای اسلامی از رهگذر گیاهانگاری زن بر این برساختۀ اجتماعی –تأکید میورزد که زن، در قیاس با مرد، به طبیعت...