علی اکبر سام خانیانی

دانشیار دانشگاه بیرجند

[ 1 ] - تحلیل زبانشناسانة نفثة‌المصدور زیدَری نَسَوی

نثر فنّیِ نفثة‌المصدور را محمّد خُرَندِزی زیدَری نَسَوی در نیمة نخستِ سدة هفتم هجری قمری نوشت. این کتاب افزون بر اینکه موضوع اصلی آن بیشتر، شرح حالِ خودِ نویسنده در هنگامِ حملة مغول است، در بر دارندة مطالبِ تاریخیِ ارزشمندی نیز می‌باشد. دوگانگیِ هدفِ نویسنده برای تاریخی و ادبی نوشتن، سبب شده است که پژوهشگران و سخن‌شناسانِ ادب فارسی دربارة ارزش ادبی آن هم‌صدا نباشند. بعضی این اثر را تنها نثری فنّی به انگیزة بازتابِ...

[ 2 ] - بررسی ابعاد مردم‌شناسیِ ادبی در اشعار شهریار

مردم‌شناسی به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از علم جامعه‌شناسی در دو قالب مردم‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی طبیعی به بررسی گروه‌های انسانی می‌پردازد. با توجه به اینکه برخی از آثار ادبی دربردارندة ابعاد وجودی، فرهنگی و اجتماعی انسان‌ها هستند، می‌توان از این آثار به‌عنوان اسناد و مدارکی ارزشمند، برای انجام مطالعات مردم‌شناختی بهره گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که محمدحسین بهجت تبریزی (متخلّص به شهریار)، در ...

[ 3 ] - تحلیل میتوس‏های روایی لشکرکشی کیکاوس به مازندران در شاهنامه

     روایت‏های شاهنامه به ویژه در قسمت پهلوانی دارای ساختاری مشابه است که از اصلی اسطوره‏ای در شیوه‏ی روایت پیروی می‏کند. شخصیت‏ها، کنش‏ها و ترتیب وقایع در این روایات به طور فراوانی همساز و همگام با بخش‏های روایت آن‏ها است. در این مقاله کوشش شد خوانشی نو با تکیه بر کهن‏الگوها و نمادهای نظریّه‏ی یونگ و تلفیق آن با نظرِ نورتروپ فرای درباره‏ی میتوس‏های شکل دهنده‏ی اثر ادبی، در بافت روایت منظومِ "حمله...

[ 4 ] - بررسی بن‌‌مایه‌های اساطیری در افسانۀ سیستانی نهنگ ‌بور و شهزاده

داستان نهنگ ‌بور و شهزاده از لحاظ بن‌مایه‌ها و ریشه‌های اساطیری غنی است و می‌توان بسیاری از بازنمودهای اسطوره‌ای، علی‌الخصوص اسطوره‌های سکایی، یونانی، چینی و هندی را در آن مشاهده کرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی بن‌مایه‌های اساطیری مطرح در این داستان همچون خون‌خوردن، اژدهاکشی، آفرودیت، بن‌مایة عدد سه، گذر قهرمان از آب به همراه اسب، آزار نرساندن آتش به پاکان و رسیدن به جاودانگی، ب...