محمدرضا طالبان

عضو هیأت علمی گروه جامعه‌شناسی انقلاب پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی

[ 1 ] - بررسی تبیین‌های پیش‌بینی‌ناپذیری انقلاب اسلامی ایران

کلیة نظریه‌پردازان و محققان حوزة انقلاب در این نکته اتفاق‌نظر داشته‌اند که وقوع انقلاب در ایران، تقریباً همة ناظران را، از ژورنالیست‌ها و دیپلمات‌ها گرفته تا اندیشمندان ایرانی و دانش‌پژوهان حوزة انقلاب و جنبش‌های اجتماعی، به تحیّر افکند. بر این اساس، پرسشی مهم شکل می‌گیرد که چرا انقلاب اسلامی ایران موجب تحیّر و شگفت‌زدگی همة افراد- شامل بازیگران کلیدی، ناظران خبره و مطلع منطقه‌ای، و متخصصان ان...

[ 2 ] - تأملی بر تکنیک «ردیابی فرآیند» در مطالعات انقلاب اسلامی ایران

«ردیابی فرآیند» تکنیکی است که در آن تحلیل‌گران کیفی تلاش می‌کنند که مکانیسمهای علّی‌ای را مشخص نمایندکه متغیر تبیینی را به یک پیامد یا معلول پیوند می‌دهد. روش‌شناسان متأخر به این تحلیل‌گران کمک کرده‌اند تا درک و شناخت صوری‌تری از این تکنیک در تحقیقات تطبیقی کیفی و مطالعات موردی ارائه دهند. «تحلیل واقعه- ساختار»، بهترین و بسط‌یافته‌ترین تلاشها برای ترسیم نمودار صوری روایت‌پردازیهای غیرصوری به...

[ 3 ] - دلالتِ‌ ابطالی انقلاب ایران برای نظریة انقلاب اسکاکپول

اسکاکپول در مقام «نظریه‌آزمایی» با استفاده از تحلیل تاریخی ـ تطبیقی و به‌کارگیری روشهای استقرای حذفی توافق و اختلاف جان استوارت میل ضمن اثبات درستی تئوری خویش، مدعی شد که فرضیات نظری تئوری‌پردازان اصلی انقلاب (مارکس، گار، تیلی، اسملسر و جانسون) را رد نموده است. مقالة حاضر با به‌کارگیری همان منطق و روش‌شناسی به کار گرفته شده توسط اسکاکپول، یعنی دستگاه استقرای حذفی میل، مورد انقلاب اجتماعی ای...

[ 4 ] - بررسی رابطه طرد اجتماعی ذهنی با مشارکت سیاسی جوانان نسل سوم انقلاب اسلامی ایران

 پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه طرد اجتماعی ذهنی با مشارکت سیاسی جوانان نسل سوم انقلاب اسلامی ایران به انجام رسیده است. برای این منظور، سه دیدگاه نظری رقیب، یعنی بسیج (طرد اجتماعی همبستگی مثبت با مشارکت سیاسی دارد = تأثیر افزایشی)، کناره‌گیری (طرد اجتماعی همبستگی منفی با مشارکت سیاسی دارد = تأثیر کاهشی) و دیدگاه عدم تأثیر مطرح شد و از تلفیق این دیدگاه‌های نظری، مدلی...

نویسندگان همکار