عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی

[ 1 ] - از تراژدی تعذیب تا کمدی اصلاح؛ اراده قدرت و وجدان جمعی

از آغاز سده هجدهم تاکنون، اخلاق تنبیهی غرب دو دوره کاملاً متمایز را تجربه کرده است: نخست خشونت تعذیب و سپس عصر اقتصاد تنبیه. در قلمرو تنبیه مبتنی‌بر خشونت، مجازات بیش از هر چیز همانند تراژدی هولناکی بود که رسالت نابود کردن جرم را در برابر نگاه‌های نظاره‌گر تعذیب برعهده داشت. در مقابل، قلمروی اقتصاد تنبیه عرصه دگرگونی مفاهیم تنبیهی است. بزهکاری که در سکوی مجازات باید متحمل وحشیانه‌ترین رنج‌ها می‌...

[ 2 ] - بررسی تعارض رهیافت‌های تدابیر موقعیت‌مدار نظارت سایبری، با حریم خصوصی کاربران

پیشرفت فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی، شناسایی موقعیت‌های پیش‌جنایی و پیشگیری از بزهکاری احتمالی سایبری را تسهیل کرده است، تا جایی که با کاربست گسترده ابزارهای فاوا، می‌توان امنیت حداکثری این فضا را تأمین کرد. اما، هرچه گستره کاربست روش‌های نظارتی، به‌ویژه نظارت الکترونیکی، افزایش می‌یابد، صیانت از امنیت داده‌های کاربران نیز دشوارتر می‌شود، به‌طوری‌که، همواره چالشی دوگانه فراروی نهادهای مسئول پی...

[ 3 ] - قانون‌گذاری کیفری

پرفسور فارمر از اساتید و شخصیت‌های شناخته‌شده در حوزه‌های فلسفه حقوق کیفری، جامعه‌شناسی مجازات، تئوری‌های حقوقی و حقوق کیفری هستند. ایشان فارغ‌التحصیل دانشگاه کمبریج بوده و در حال حاضر بیش از صد مقاله و کتاب معتبر در حوزه‌های مختلف مورد اشاره تألیف نموده‌اند. پرفسور فارمر دارای شخصیتی اخلاقی، منضبط و بسیار جدی و پرکار هستند. نگارش بیش از ده کتاب و مقاله در هر سال گواه صادقی بر این مدعاست. نامبر...

[ 4 ] - بازدارندگی و سنجش آن در فلسفه‌ی کیفر

افکار عمومی همواره خود را نیازمند توجیهی فراتر از تمایل ذاتی به مجازات می­داند. پیامدگرایان، مجازات را به مثابه­ی «شری ضروری­» می­دانند که مشروعیّت آن، نه در اندیشه­ی حسن ذاتی این پدیدار، بلکه در پیامدهای حاصله از اجرای آن نهفته است. نظریه­پردازان فایده­گرا، گونه­های مختلفی از بازدارندگی را به رسمیّت شناخته­اند که بر اساس آنها رنج حاصله از تحمیل کیفر، موجبات بازدارندگی مجرمان بالقوّه و سابقه­دار ا...

[ 5 ] - تعقیب‌زدایی کیفری؛ بازتابی نوین از الغاگرایی کیفری

الغاگرایان درباره ظرفیت و توانایی حقوق کیفری برای کنترل جرم تردید دارند و معتقدند تا زمانی که راه­های آسان­تر و انسانی­تر برای کنترل جرم وجود دارد، نباید در وهله نخست از حربه مجازات استفاده نمود. آموزه الغاگرایی مدعی است که نظام رسمی کیفری، علاوه بر اینکه در پیشگیری از تکرار جرم تأثیری ندارد، جرم­زا نیز می­باشد و با وارد آوردن انگ مجرمانه به فرد، موجبات بزهکاری مجدد وی را فراهم می­آورد. به همین...

[ 6 ] - تیپ‏شناسی تطبیقی بزه ‏دیدگی زنان افغانی و ایرانی ساکن مشهد

بزه‏دیدگی زنان، به‏‌منزلۀ معضلی اجتماعی، امروزه بسیار شیوع دارد؛ حال‏آنکه در این بین زنانی هستند که علاوه بر آسیب‏پذیری بالقوه، به‌دلیل مهاجر‌بودن و در اقلیت بودن نیز بیشتر بزه‏دیده می‏شوند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی انواع بزه‏دیدگی زنان مهاجر افغان و ایرانی در فضای شهری مشهد و بررسی عوامل اثرگذار بر بزه‏دیدگی آن‌هاست. این پژوهش به شیوة پیمایش صورت گرفته است و محققان برای بررسی تأثیر مهاجرت بر...

[ 7 ] - چالش های حقوق کیفری در مواجهه با اوباشگری تماشاگران فوتبال

به طور کلی حضور تماشاگران در رقابت‌های ورزشی دارای پیامدهای مثبت و منفی زیادی می‌باشد. اوباشگری تماشاگران یکی از پیامدهای منفی تماشاگران در ورزش است که رشته ورزشی فوتبال به دلیل حجم بالای تماشاگرانش، زمینه مساعدی را برای بروز آن فراهم می‌کند. اگرچه اوباشگری تماشاگران بعضاً با عناوین مجرمانه‌ای نظیر منازعه، ایراد ضرب و جرح عمدی و تخریب اموال مطابقت دارد امّا بنا به دلایلی حقوق‌ کیفری نمی‌تواند در ...

[ 8 ] - توقیف مرتکب جرم توسط شهروندان

[ 9 ] - نگرشی جامعه شناسانه بر تحولات مجازات اعدام نسبت به مجرمان مواد مخدر

در نوشتار حاضر، فارغ از جنبه‌های کیفرشناختی و فلسفی، به تأثیر تحولات و عوامل جامعه‌شناختی بر افزایش مجازات اعدام از یک سو و کاهش آن از سوی دیگر، در ارتباط با جرایم مواد مخدر پرداخته شده است. بدین‌ترتیب، در قالب نظریه «مجازات و انسجام اجتماعی» با ارائه مستنداتی نشان داده‌ایم که چرا در شرایط خاصِ اوایل انقلاب و در دوران جنگ تحمیلی، مجازات اعدام برای برخی قاچاقچیان مواد مخدر افزایش یافت و در ملأعام...

[ 10 ] - رسانه‌ای کردن هویت متهم در فرآیندِ تحقیقات مقدماتی: فرصت‌ها و چالش‌ها

رسانه‌ها نقش مهمی در واکنش به ارتکاب جرم در مراحل مختلف رسیدگی کیفری دارند. ابتکار قانونگذار در ماده‌ی 96 قانون آئین دادرسی کیفری، مصداق بارزی از فعالیت‌های وسایل ارتباط جمعی در مرحله‌ی تحقیقات مقدماتی می‌باشد. به موجب این مقرره، رسانه‌ها با انتشارِ هویت متهم متواری، این بخش از فرآیند دادرسی را تسهیل می‌کنند. در واقع با گریختن متهم، رسیدگیِ دادسرا متوقف شده و با انتشار مشخصات و دسترسی مجدد به وی،...

[ 11 ] - تأملّی بر خوانش فیلسوفان اصالت فایده از بازدارندگی کیفر مرگ

مکتب معرفتی اصالت سودمندی با تأ کید بر اصل تداعی معانی، درصدد افزایش رنج ها و کم کردن منافع احتمالی ناشی از ارتکاب بزه است. این مکتب فکری با گزینش نگاه ابزاری به کیفرها، از جمله کیفر مرگ، نیل به بیشترین منفعت اجتماعی در نتیجه تحمیل کیفر را خواستار است. در همین راستا، از دیرباز تا کنون فایده گرایان ابقا گرا و الغا گرا تلاش های فکری و فلسفی متعددی برای کشف چارچوبی اخلاقی برای توجیه تحمیل و ...

[ 12 ] - تحلیل جامعه شناختی تعامل میان سیاست کیفری رسمی و اخلاق تنبیهی جامعه (مطالعه موردی: میزان کیفرگرایی افکار عمومی شهرستان مشهد در مجازات‌های شدید بدنی)

تولد و دگرگونی پدیدار کیفر در اثر انباشت تاریخی و تحت تأثیر دگرگونی در سایر پدیدارهای اجتماعی و به ویژه ادراک افکار عمومی از ماهیت و کارکرد مجازات صورت می‌گیرد. به واسطه‌ی همین وابستگی، به هنگام سیاست‌گذاری کیفری نمی‌توان اراده‌ی کیفری افکار عمومی را نادیده گرفت. پیمایش‌های میدانی روشی برای رمزگشایی از تمایل کیفری جامعه هستند. رسالت نوشتار حاضر تحلیل میزان همگرایی افکار عمومی با مجازات‌های بدنی...

[ 13 ] - مطالعۀ جامعه‌شناختی تحولِ شیوه‌های مجازات اعدام در ایران و امریکا

تاریخ تحولات کیفری حاکی از فراز و نشیب‌های گسترده در اجرای مجازات اعدام است. اگرچه امروزه بسیاری از کشورها این مجازات شدید را از سیاهۀ قوانین کیفری کنار گذاشته‌اند، اما برخی دیگر، ازجمله ایران و امریکا، با تحول در شیوۀ اجرای این مجازات همچنان از آن استفاده می‌کنند. تحولاتی همچون پنهان شدن و انتقال اعدام از منظر عموم به پشت دیوارهای زندان، تلاش برای تحمیل آن با کمترین رنج جسمانی و دخالت پزشکان د...