پوریا عسکری
نویسنده مسئول، استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
[ 1 ] - تخریب میراث فرهنگی سوریه توسط داعش و راهکارهای مقابله با آن در حقوق بین‌الملل
بحران سوریه از وجوه مختلفی قابل مطالعه و بررسی است. البته بدیهی است که از دریچه حقوق بین‌الملل، آنچه در این بحران، بسیار مشهود و بارز به نظر می‌رسد، نقض گسترده و همه‌جانبه حقوق بشردوستانه و ایراد آسیب و صدمات سنگین به غیرنظامیان و مردم عادی است که جان و مال و خانه و کاشانه خود را به دلیل جنگی خانمانسوز از دست دادند و آن‌ها که خوشاقبال‌تر بودند، به جستجوی رهایی از ترس و جنگ، آوارة سایر کشورهای...
[ 2 ] - مسئولیت بینالمللی افراد و دولت‌ها در پرتو ضابطه کنترل
بررسی آرا دیوان بینالمللی دادگستری در قضایای نیکاراگوئه و بوسنی از یک‌سو و نیز رأی شعبه تجدیدنظر دیوان بینالمللی کیفری برای یوگسلاوی سابق در پرونده تادیچ از سویی دیگر، هر خواننده‌ای را با این واقعیت در عرصه حقوق بین‌الملل مواجه می‌سازد که میان محاکم بینالمللی در تعیین معیار و ضابطه کنترل، اختلاف عمیقی وجود دارد. این ضابطه البته از دو جنبه مورد توجه این محاکم قرار ...
[ 3 ] - تحولات جایگاه نهاد شناسایی در ایجاد دولت جدید: بررسی ادعای داعش مبنی بر ایجاد دولت اسلامی
نهاد شناسایی از فرایند تحول در حقوق بین‌الملل مستثنا نیست؛ تدقیق در رویۀ دولت‌ها، سازمان‌های بینالمللی و محاکم قضایی چنین تحولی را نشان می‌دهد. با تحول در این نهاد، معیار جدیدی در حوزۀ شکل‌گیری دولت جدید به وجود آمده است. درواقع، امروزه دیگر برخورداری از معیارهای کلاسیک حقوق بین‌الملل به‌تنهایی نمی‌تواند موجبات ایجاد دولت برای نهاد داعی تشکیل دولت را فراهم کند. دولت خودخواندۀ اسلامی که داعش بن...
[ 4 ] - عدالت پس از جنگ و مسئولیت حمایت از قربانیان مخاصمات مسلحانه
دکترین مسئولیت حمایت، که در سال‌های اخیر در گفتمان سازمان ملل متحد و به‌ویژه دبیرکل ملل متحد به‌کرّات بدان اشاره شده، بیش از هر موضوعی به حوضة حقوق توسل به زور یا jus ad bellum ربط دارد؛ که بر مسئولیت و تعهد جهانی برای حمایت از غیر نظامیان با توسل به نیروی نظامی استوار است. توسل به زور در این شرایط باید با رعایت کامل منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل بشردوستانه یا jus in bello همراه و هدف اصلی آن ...
[ 5 ] - حقوق بشردوستانه و کاربرد سلاح های انفجاری متعارف در مناطق پرجمعیت
در مخاصمات مسلحانه کنونی، کاربرد تسلیحات انفجاری متعارف مانند بمب و موشک در مناطق پرجمعیت و مملوء از سکنه غیرنظامی به امری رایج بدل شده است. در نتیجه استفاده از این قبیل تسلیحات، غیرنظامیان و اموال آنان متحمل تلفات و صدمات مستقیم و غیرمستقیم گسترده ای می شوند؛ خساراتی که الزاماً همیشه با مزیت نظامی حاصل از حمله تناسبی ندارند. این مقاله، با بررسی مقررات حقوق بین المللی بشردوستانه، به چالش ک...
[ 6 ] - سازمان های غیردولتی بین المللی و نظارت بر حقوق بشر
سازمان‌های غیردولتی بینالمللی ناظر بر حقوق بشر، طیف وسیعی از اقدامات را به منظور نظارت انجام می‌دهند. آن‌ها ضمن جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با کار خود، از قربانیان حمایت نموده و با هدایت افکار عمومی، زمینه را برای تعامل یا تقابل با دولت‌ها یا سایر کنشگران ناقض حقوق بشر فراهم می‌آورند و نیز برنامه‌هایی را برای آموزش حقوق بشرتهیه می‌نمایند. آن‌ها همچنین تا حدودی جایگاه خود را در سیستم قضایی بین‌الملل...
[ 7 ] - ضرورت و بایسته‌های مطالعات صلح از دیدگاه حقوق بین‌الملل
صلح در مفهوم کلاسیک خود، به «نبود جنگ» تعبیر شده که امروزه به آن «صلح منفی» گفته میشود. منشور ملل متحد همین‌گونه از صلح را ارج نهاده و مهم‌ترین هدف سازمان را به صراحت در بند 1 ماده 1، حفظ صلح و امنیت بینالمللی قرار داده است و شورای امنیت نیز با اختیاراتی کم‌نظیر در جهت اعتلای این هدف مجهز شده است. از سوی دیگر، بند 3 ماده 2 منشور از کلیه اعضاء ملل متحد میخواهد که اختلافات خود را با توسل به شی...
[ 8 ] - نظام عدالت کیفری و مسئولیت نقض موازین حقوق بشر و حقوق بشردوستانه توسط شرکت های تجاری
شرکت های تجاری، بعضا برای سودجویی بیشتر به مواردی از نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه مبادرت می کنند که این مساله آنچنان که باید در نظام های کیفری ملی و بین المللی مورد توجه نبوده و در نتیجه قربانیان این جنایات چاره ای جز توسل به راهکارهای قضایی غیرکیفری برای جبران خسارت ندارند؛ راهکاری هایی که اغلب چندان بازدارنده نیستند و موجبات رضایت قربانیان را نیز به طور کامل فراهم نمی آورند. این مقاله با ر...
[ 9 ] - قاعدۀ منع توسل به زور و حملات آمریکا و متحدانش به سوریه در خلال سال‌های 2014 تا 2018
حملات متعدد ائتلاف آمریکایی به سوریه طی سال‌های 2014 تا 2018 که با بهانه‌جویی‌های مختلف اعم از مبارزه با داعش یا نوعی از مداخلۀ بشردوستانه به‌منظور مقابله با کاربرد ادعایی تسلیحات شیمیایی صورت گرفته، تمامیت بند 4 مادۀ 2 منشور ملل متحد را خدشه‌دار ساخته است. نظریات حقوقی مختلف و البته غیرقابل قبولی از جمله «تئوری عدم تمایل و عدم توانایی»، «تئوری بسط مفهوم دفاع مشروع دسته‌جمعی عراق علیه داعش در خ...
[ 10 ] - حمایت از حقوق کودکان در چارچوب عملکرد کمیسیون تحکیم صلح سازمان ملل متحد
اهمیت مراعات حقوق کودکان در فرایندهای صلح‌سازی برای رسیدن به صلح پایدار این سؤال را ایجاد می‌کند که آیا کمیسیون تحکیم صلح سازمان ملل متحد به‌عنوان نماد و نهاد صلح‌سازی، به حقوق کودکان و نقش برجستة آن در تحقق صلح توجه داشته است؟ هدف این پژوهش، روشن ساختن چرایی لزوم توجه به حقوق کودکان در فرایند صلح‌سازی و میزان توجه کمیسیون تحکیم صلح به این موضوع است. مقاله، با بهره‌گیری از مطالعات پیشین و گزارش...
[ 11 ] - پرونده اورباسر و سی.ای.بی.بی علیه آرژانتین: خاستگاه طرح دعوی تقابل بر اساس نقض حقوق بشر در دعاوی سرمایه‌گذاری
داوری‌های سرمایه‌گذاری به سبب ماهیت نامتقارن خود که از تفاوت اساسی موجود میان طرفین دعوی یعنی خواهان به عنوان یک سرمایه‌گذار خصوصی و خوانده به عنوان دولت میزبان سرمایه ناشی میشود، چالش‌هایی با خود به همراه دارند. طرف سرمایه‌گذار در کسوت خواهان، علیه دولت میزبان طرح دعوی می‌کند اما در مقابل، دعاوی تقابلی که دولت‌ها برای تغییر روند جاری در دعاوی سرمایه‌گذاری (که در آن، محکوم نهایی معمولا دولت اس...
نویسندگان همکار