حمید الهویی نظری
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - معاهدات موجد حق برای دولت‌های ثالث با نگاهی به ماده 36 کنوانسیون وین راجع به حقوق معاهدات
در حوزه حقوق معاهدات، رضایت، یکی از اصول بنیادین است. ماده 36 کنوانسیون وین راجع به حقوق معاهدات با شرایطی سروکار دارد که به‌موجب آن، هر دولت می‌تواند به حقی به‌موجب معاهده‌ای استناد کند که وی عضو آن نیست. برقراری حق به نفع ثالث را باید در پرتو معیار اساسی رضایی‌بودن تعهدات قراردادی در نظام حقوق بین‌الملل مورد توجه قرار داد. در این صورت، این مسئله قابل طرح است که آیا حق دولت ثالث، ناش...
[ 2 ] - تحلیل ابعاد اصل حسن‌نیت در حقوق بین‌الملل در پرتو رویه قضایی
حسن‌نیت به‌عنوان یکی از اصول بنیادین و کلی حقوق بین‌الملل، بیانگر لزوم وجود انصاف، صداقت و معقول‌بودن در روابط بین‌المللی است؛ اصلی که پاسداشت منافع و انتظارات مشروع و معقول طرفین این روابط است و به‌طور ویژه به‌عنوان ضرورت در حل‌و‌فصل اختلافات بین‌المللی مطرح است. برخی از قواعد حقوق بین‌الملل، ازجمله لزوم وفای به عهد، استاپل، سکوت و سوء‌استفاده از حقوق و انجام مذاکرات، بر پایه حسن‌نیت بنا شده ...
[ 3 ] - مسئولیت بین‌المللی دولت‌های تأمین‌کنندۀ مالی تروریسم
تأمین مالی تروریسم به معنای فراهم‌آوردن انواع منابع مالی و لجستیکی، همچنین هرگونه تسهیلات دائمی و موقتی برای تروریست‌ها به‌منزلۀ یکی از مصادیق بارز حمایت دولت‌ها از تروریسم است. با وجود قواعد و مقررات گوناگون در ممنوعیت تأمین مالی تروریسم، این پدیده نه‌تنها کنترل و کاهش نیافته، بلکه رفته‌رفته پیچیده‌تر و بر میزان آن افزوده شده است و علت آن، جریان‌داشتن شریان‌های پولی این گروه‌هاست. ظهور گروه‌ها...
[ 4 ] - مبانی اقدامات ائتلاف ضدداعش در عراق براساس حقوق مخاصمات مسلحانه
دولت اسلامی عراق و شام یا همان داعش، یک سازمان تروریستی سیاسی و نظامی است که از سال 2014 به طور چشمگیری تیتر رسانه‌ها شد. این گروه که حضور گسترده‌ای در عراق و سوریه دارد، با تشکیل خلافت اسلامی به رهبری ابوبکر البغدادی، یک دولت اسلامی را به مرکزیت شهر الرقه در 29 ژوئن 2014 ایجاد کرد. بعد از تشکیل این خلافت و آغاز اقدامات سختگیرانه و گسترده در مناطق تحت تصرف و با ادامۀ حملات و پیشروی به شهرهای مخ...
[ 5 ] - ضرورت‌های حقوقی داخلی و بین‌المللی اصلاح برخی مواد قانون مدنی در خصوص تابعیت زنان
در مسیر تحول مفهوم تابعیت، تحول قواعد مربوط به آن نیز امری اجتناب‌ناپذیر است. با سپری شدن دورۀ نظام ارباب رعیتی، اکنون تابعیت یک رابطۀ شخصی مبتنی بر تبعیت و وفاداری به یک شخص نیست؛ بلکه بیشتر یک وضعیت حقوقی و متضمن حقوق و تکالیف متقابل میان فرد و دولت است. واژۀ تابعیت بیانگر چگونگی عضویت در یک جامعه مبتنی بر فرهنگ، تاریخ، اخلاق، عقاید سیاسی و ارزش‌های مشترک است. ازاین‌رو حقوق بین‌الملل در قلمرو...
[ 6 ] - ورود ثالث در رویه دیوان بین المللی دادگستری (ماده 62 اساسنامه)
ورود ثالث از جمله موضوعات مرتبط با دادرسی‌های قضایی نزد محاکم ملی و بین‌المللی است. هدف این نهاد، حمایت از حقوق کشوری است که طرف یک اختلاف در حال رسیدگی در دیوان نیست، اما تصور می‌کند که ممکن است منافع حقوقی‌اش در جریان این دادرسی متأثر شود. اگرچه مادۀ 59 اساسنامۀ دیوان بین‌المللی دادگستری یک حکم را برای ثالث‌ها قابل اجرا نمی‌داند، این مقرره لزوماً مانع از آن نیست که برای کشورهایی که طرف اختلاف ...
[ 7 ] - تأثیر الزامات حقوق بشری بر بارداری و زایمان ایمن
مادر شدن از شیرین‌ترین اتفاقاتی است که زن در زندگی می‌تواند تجربه کند. این تجربه اما به دلایل بسیار می‌تواند به تجربه‌ای ناگوار برای مادر تبدیل شود؛ ناگوار تا آنجا که به مرگ وی بینجامد. عوامل بسیاری بر مرگ مادران و به خطر افتادن سلامت آنان در دوران بارداری و زایمان تأثیرگذارند؛ از عوامل اقتصادی، اجتماعی و اعمال انواع تبعیض‌ها گرفته تا بسترهای فرهنگی و سنت‌های مناطق متفاوت جهان. در این میان آنچه...
[ 8 ] - انسانی کردن نهاد حمایت کنسولی در پرتو تحولات حقوق بین‌الملل بشر؛ در پرتو رأی مشورتی شمارۀ 16 دیوان بین‌آمریکایی حقوق بشر
فلسفۀ تأسیس نهاد حمایت کنسولی، حمایت از افراد در راستای استیفای حقوق آنان است. در حقوق بین‌الملل سنتی، دیدگاه حاکم این بوده و است که حمایت کنسولی جزء حقوق مطلق دولت است و حقی برای فرد در این فرایند در نظر گرفته نشده است. اینک این مسئله به ذهن خطور می‌کند که در حقوق بین‌الملل امروزی که فرد جایگاه بسیار رفیعی در اسناد منطقه‌ای و بین‌المللی یافته و تعهدات دولت‌ها روزبه‌روز دایرۀ شمول گسترده‌تری یا...
نویسندگان همکار