محمود شعبانپور
عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
[ 1 ] - اثر تراکم بر معدنی شدن نیتروژن خاک در مراحل زمانی مختلف
تراکم خاک به عنوان مشکلی جهانی و فرآیندی پیچیده و چند بعدی شامل تأثیر متقابل خاک- ماشین- گیاه- اقلیم شناخته شده که دارای آثار اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی است و به عنوان یک معضل پیچیده در برابر کشاورزی پایدار میباشد. بررسی اثر تراکم بر فرایند معدنی شدن نیتروژن در خاک به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان انجام گرفت. تراکم خاک در سه سطح (تراکم...
[ 2 ] - اشتقاق توابع انتقالی مناسب برای برآورد برخی ویژگیهای دیریافت خاک
سابقه و هدف: اندازهگیری مستقیم برخی خواص خاک ممکن است مشکل، هزینهبر و وقتگیر باشد. بنابراین این خواص میتوانند به اسانی از دادههای زودیافت تخمین زده شوند. ظرفیت تبادل کاتیونی یک شاخص مهم حاصلخیزی و ظرفیت ذخیره آلایندهها در خاک میباشد. ویژگیهای هیدرودینامیکی خاک تعیین کننده جریان آب در خاک-گیاه- اتمسفر بوده که کنترل کننده فرآیندهایی مانند تغذیه آبی و جریان عناصر مغذی بین خاک و پوشش گیاهی...
[ 3 ] - ارزیابی دقت برخی از روشهای زمین آماری در برآورد تغییرات مکانی سرعت نفوذ نهایی
خصوصیات خاک به طور پیوسته در مکان و زمان در حال تغییر می‌باشند. آگاهی از چگونگی این تغییرات به منظور مدیریت صحیح کشاورزی و افزایش سوددهی، ضروری میباشد. در این پژوهش از تکنیک زمین آمار برای تشریح ساختار فضایی سرعت نفوذ نهایی، و انتخاب مناسبترین روش در برآورد آن، استفاده شد. تعداد 75 نمونه طی یک شبکه به فواصل تقریبی 10 متر از عمق 0 تا 25 سانتی‌متری از خاک سطحی برداشت شد. سرعت نفوذ در مزرعه با ا...
[ 4 ] - مقایسه مدل‌های مختلف منحنی مشخصه آب خاک در ارزیابی شاخص کیفیت خاکهای شالیزاری
کیفیت خاک بهطور مستقیم قابل اندازهگیری نبوده و از شاخصهای کیفیت خاک تعیین میشود. شیب در نقطه عطف منحنی مشخصه آب خاک (S) از جمله این شاخصها است. این شاخص با عوامل مختلفی مانند کربن آلی، جرم مخصوص ظاهری، بافت و ساختمان خاک در ارتباط است. مطالعه جاری با هدف مقایسه سه مدل برای تعیین شاخص S و ارزیابی کیفیت فیزیکی خاکهای شالیزاری با استفاده از آن انجام شد. برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی (بافت ...
[ 5 ] - پهنهبندی ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با استفاده از زمین آمار و تجزیه مؤلفه اصلی
ظرفیت تبادل کاتیونی خاک شاخصی حیاتی و مهم از کیفیت حاصلخیزی و ظرفیت توقیف آلایندههای خاک است. در این پژوهش، تغییرپذیری ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با روشهای کریجینگ و کوکریجینگ به کمک مؤلفههای اصلی به‌دست‌آمده از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک‌ـ شامل رس، شن، سیلت، کربن آلی، هدایت الکتریکی، و pHـ بررسی شد. برای این منظور، 247 نمونه خاک از مناطق مرکزی استان گیلان جمعآوری شد. 75 درصد نمونهها ب...
[ 6 ] - پیشبینی سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از بعد فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاک
ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه از خصوصیات مهم خاک‌اند که اندازهگیری مستقیم آنها مشکل، پرهزینه، و وقتگیر است. بعد فرکتالی توزیع اندازة ذرات خاک در ارتباط با بسیاری از فرایندهای استاتیک و دینامیک خاک‌ـ مثل انتقال آب و املاح، ظرفیت نگه‌داشت آب خاک، ذخیره و نگهداری گرمای خاک، و غیره‌ـ مطالعه شده و به مثابة ابزاری مناسب برای تخمین ویژگیهای مرتبط با بافت خاک معرفی شده است. در این تحقیق رابطة بعد...
[ 7 ] - ارزیابی توان رویش ارتفاعی توده‌های صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides Marsh.) با استفاده از مدل جمعی تعمیم‌یافته (مطالعه موردی: صنوبرکاری‌های سنواتی منطقه گیسوم و هفت‌دغنان)
توان تولید یکی از شاخصهای کلیدی خدمات اکوسیستم جنگل است و معیاری مهم برای پیشبینی میزان تولید، بهره‌برداری مجاز سالانه و همچنین میزان رویش رویشگاه است. در پژوهش پیش‌رو از معیار ارتفاع غالب که معیار مطمئنی برای ارزیابی کیفیت توده است، استفاده شد. برای این منظور در توده‌های صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides Marsh.) به روش انتخابی 52 قطعه‌نمونه مربعی به مساحت 400 متر مربع پیاده شد و در هریک ارتف...
[ 8 ] - تأثیر خصوصیات فیزیکی خاک و سطح آب زیرزمینی بر وضعیت کمی و کیفی صنوبرکاری های غرب استان گیلان (مطالعه موردی: منطقه گیسوم)
این تحقیق به منظور بررسی تأثیر خصوصیات فیزیکی خاک و سطح آب زیرزمینی بر صنوبرکاریها انجام شده است. برای انجام این تحقیق، قطعات صنوبرکاری 203 و 213 سری 2 گیسوم واقع در بخش جلگه‌ای غرب استان گیلان، به دلیل وجود اختلافات ظاهری در خصوصیات کمی و کیفی درختان آنها انتخاب شدند. با استفاده از روش نمونه‌برداری تصادفی سیستماتیک، قطعات نمونه پیاده و در داخل هر کدام از آنها همزمان با برداشت خاک از دو عمق کمت...
[ 9 ] - برآورد رطوبت زراعی و رطوبت نقطۀ پژمردگی با استفاده از برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی در خاکهای جنگلی
حد رطوبت زراعی (FC) و حد رطوبت نقطۀ پژمردگی (PWP) در محاسبة مقدار آب قابل دسترس و بهطور کلی مقدار آب مورد نیاز گیاه استفاده میشوند. تعیین دقیق این حدود بهطور معمول وقتگیر است و امکانات لازم بری این کار نیز در همة آزمایشگاه‌ها یافت نمی‌شود. بنابراین با تخمین این حدود از روی برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک، می‌توان اطلاعات مفیدی از توانایی نگهداری رطوبت خاک به‌دست آورد. در این پژوهش نمونه...
[ 10 ] - پیامد فشردگی دو نوع خاک مختلف بر غلظت آمونیوم و نیترات قابل‌استخراج و جذب نیتروژن توسط گندم
برای بررسی پیامد فشردگی خاک بر فرایند معدنی‌شدن نیتروژن در خاک و جذب آن توسط گیاه گندم یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان انجام گرفت. پیامد فشردگی خاک در سه سطح (فشردگی طبیعی، 10 و20 درصد فشردگی)، بافت خاک در دو سطح (بافت شنی و رسی) و پنج زمان نمونه برداری (1، 7، 14، 30 و 60 روز پس از کاشت گندم) بر معدنی‌شدن نیتروژن آلی بررسی شد که مجموعاً ش...
[ 11 ] - مقایسه روشهای فرکتالی و رزتا در تخمین منحنی رطوبتی خاک
مدل ونگنوختن اغلب برای توصیف منحنی رطوبتی خاک استفاده میشود. هدف از این تحقیق، ارزیابی روشی برای تعیین پارامترهای m و α مدل ونگنوختن برای 100 نمونه خاک از استان گیلان با استفاده از بعد فرکتال منحنی رطوبتی است. دو روش که توسط لینهارد و همکاران و ونگنوختن برای تخمین m از شاخص توزیع اندازه منافذ مدل بروکز و کوری پیشنهاد شده بود، بهکار رفت. در هر دو روش از رابطه بین شاخص توزیع اندازه منافذ مدل ب...
[ 12 ] - برآورد پارامتر مقیاس به روشهای مختلف در مدل آریا و پاریس برای بهبود تخمین منحنی مشخصه آب خاک
اندازهگیری مستقیم منحنی مشخصه آب خاک در آزمایشگاه وقتگیر، مشکل و پرهزینه است، به این علت تلاشهای زیادی انجام گرفته تا بتوان به طور غیرمستقیم منحنی مشخصه آب خاک را از سایر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک برآورد کرد. یکی از روشهای غیر مستقیم برآورد منحنی مشخصه استفاده از منحنی توزیع اندازه ذرات خاک است. مدل آریا و پاریس منحنی مشخصه آب خاک را با استفاده از دادههای توزیع اندازه ذرات خاک بر...
[ 13 ] - تخمین پایداری خاکدانه در خاکهای جنگلی استان گیلان بوسیله شبکه عصبی مصنوعی و توابع انتقالی رگرسیونی
استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی و توابع انتقالی رگرسیونی در برآورد ویژگیهای دیریافت خاک از جمله پایداری خاکدانهها، هزینه و زمان لازم برای اندازهگیری مستقیم این ویژگیها را کاهش میدهد. در این پژوهش 100 نمونه خاک از جنگلهای استان گیلان تهیه شد. ماده آلی، جرم ویژه ظاهری، کربنات کلسیم معادل، جرم ویژه حقیقی، تخلخل، مقاومت مکانیکی خاک، رس، شن، سیلت، pH و هدایت الکتریکی به عنوان متغیرهای مستقل و ...
[ 14 ] - تعیین مناسبترین مقیاس مطالعه در برآورد کربن‌آلی و جرم مخصوص‌ظاهری خاک در اراضی شالیزاری
دقت اظهارنظر در مورد خصوصیات خاک در هر منطقه، به مقدار زیادی به تغییرات خاک و چگونگی قرار گرفتن آنها در گستره‌های مکانی در منطقه نمونه‌برداری شده بستگی دارد. بنابراین، پردازش و تجزیه و تحلیل این‌گونه داده‌ها می‌بایستی با در نظر گرفتن موقعیت مکانی آنها نسبت به یکدیگر انجام گیرد زیرا قابلیت تغییر خواص خاک برآمده از فرآیندهای متعددی است که هریک در مقیاس فضایی و زمانی متفاوتی عمل می‌نمایند. د...
[ 15 ] - اثر تغییر کاربری اراضی بر میزان کربن آلی خاک در منطقه توتکابن استان گیلان
افزایش فعالیت‌های انسانی به ویژه تغییر کاربری اراضی از مهمترین علل تخریب کیفیت خاک در جهان است، زیرا نوع استفاده از زمین بر ذخیره کربن آلی خاک و اجزای آن بسیار اثرگذار است. کربن آلی خاک به علت تأثیر مستقیم بر ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک، در ارزیابی کیفیت خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر تغییرات اجزای اندازه‌ای کربن آلی خاک و شا...
[ 16 ] - پیامد رسوبگذاری زیستی کربنات کلسیم بر آب‌شویی باکتری اشریشیا کولی در ستون شنی
پیشبینی انتقال باکتریها به آبهای زیرزمینی برای جلوگیری از آلودگی منابع آب به باکتریهای کلیفرم بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش با هدف بررسی کارایی روش رسوبگذاری زیستی کربنات کلسیم (MICCP) در جلوگیری از انتقال باکتری اشریشیا کولی به عنوان باکتری شناساگر آلودگی زیستی انجام شده است. برای انجام فرایند MICCP نمونه شن در لوله PVC (قطر داخلی 8/4 و بلندی 92/14 سانتیمتر) ریخته شد و برای ...
[ 17 ] - بررسی آلودگی دو سبزی ترب و جعفری به باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک- مطالعه موردی استان گیلان
کاربرد کود دامی در سبزیکاریها و آبیاری آنها با فاضلاب میتواند مایه رسیدن آنتیبیوتیکها و باکتریهای پایدار در برابر آنها به خاک شود که در پی آن سبزیهای خوراکی به آنها آلوده میشوند. هدف این پژوهش بررسی باکتریهای پایدار در برابر آنتیبیوتیک در دو سبزی ترب و جعفری و خاک زیر کشت آنها بود. سه کشتزار سبزیکاری در شهرهای پیربازار، چابکسر و فومن استان گیلان گزینش شدند. از سبزیها و خاک در س...
[ 18 ] - بررسی حاصلخیزی اراضی شالیزاری با استفاده از شاخص تلفیقی باروری خاک
افزایش جمعیت و تقاضای مواد غذایی نیازمند نگرش جدی به افزایش بهرهوری زمینهای کشاورزی است. در این ارتباط مناسبترین روش، افزایش عملکرد در واحد سطح میباشد. یکی از روشهای افزایش عملکرد، افزایش حاصلخیزی خاکهای کشاورزی است. شاخصهای تلفیقی زیادی وجود دارند که میتوانند شرایط حاصلخیزی خاک را بهخوبی نشان دهند، از جمله آنها شاخص تلفیقی باروری خاک (IFI)است. مهمترین هدف در این تحقیق ارزیابی وضع...
نویسندگان همکار