سید احمد فاطمی نژاد

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

[ 1 ] - روسیه و آسیای مرکزی: زمینه‌سازی برای جامعه بین‌الملل منطقه‌ای

با فروپاشی اتحاد شوروی، جمهوری‌های آسیای مرکزی به استقلال رسیدند. بعد از استقلال این کشورها، روسیه نسبت به سرنوشت آن‌ها توجه زیادی نداشت و این مسئله سبب شد تا سایر قدرت‌ها درپی گسترش نفوذ خود در کشورهای آسیای مرکزی برآیند؛ اما چندی نگذشت که روسیه نگاه به شرق را در دستور کار خود قرار داد و تلاش کرد تا با ایجاد همگرایی گستردۀ منطقه‌ای، مانع حضور سایر قدرت‌ها در کشورهای هم‌جوار خود شود. پرسش اصلی...

[ 2 ] - سیاست خارجی قدرت‌های نوظهور نسبت به آمریکا؛ همراهی یا موازنه گری؟ (مطالعه ی موردی: بریکس)

چکیده بریکس به عنوان مجموعه‌ای از قدرت‌های نوظهور، تجلی سیاست تجدیدنظرطلبانه‌ نسبت به یک جانبه‌گرایی آمریکا در روابط بین‌الملل است. آن ها با تقویت قابلیت‌‌های اقتصادی، سیاسی و جمعیتی خود می‌توانند قطب ‌های اصلی ساختار چندقطبی جهان در آینده باشند. در این میان، تلاش این گروه برای ایجاد نظام چندجانبه، رویه‌ای معمول در نظام بین‌الملل اما بر پایه‌ی مقدورات فعلی است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که ...

[ 3 ] - سیاست خارجی قدرت‌های نوظهور نسبت به آمریکا؛ همراهی یا موازنه گری؟ (مطالعه ی موردی: بریکس)

چکیده بریکس به عنوان مجموعه‌ای از قدرت‌های نوظهور، تجلی سیاست تجدیدنظرطلبانه‌ نسبت به یک جانبه‌گرایی آمریکا در روابط بین‌الملل است. آن ها با تقویت قابلیت‌‌های اقتصادی، سیاسی و جمعیتی خود می‌توانند قطب ‌های اصلی ساختار چندقطبی جهان در آینده باشند. در این میان، تلاش این گروه برای ایجاد نظام چندجانبه، رویه‌ای معمول در نظام بین‌الملل اما بر پایه‌ی مقدورات فعلی است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که ...

[ 4 ] - بررسی جایگاه افغانستان جدید در مجموعه‌های امنیتی منطقه‌ای از آسیای مرکزی تا آسیای جنوبی

هدف این نوشتار بررسی جایگاه افغانستان در مجموعه‌های امنیتی منطقه‌ای است. با تغییر روابط دوقطبی جنگ سرد، مناطق و جایگاه کشورها در آن‌ها نقش مهمی در تحلیل‌های امنیتی پیدا کردند؛ اما پژوهشگران مختلف دربارۀ جایگاه کشورها در مناطق امنیتی دیدگاه‌های متفاوتی دارند. افغانستان از کشورهایی است که در مورد آن رویکردهای مختلفی وجود دارد و آن را در مجموعه‌های امنیتی گوناگونی قرار می‌دهند. پرسش اصلی نوشتار حا...

[ 5 ] - هم سنجی عوامل و موانع موفقیت داعش در پاکستان

با ظهور داعش در عراق و سوریه، به نظر می رسید که پاکستان نیز مقصد طبیعی گسترش این گروه است. زیرا نه تنها جمعیت مسلمان قابل توجهی دارد بلکه اغلب با نوعی بی ثباتی سیاسی اعم از منازعه مذهبی یا کودتای نظامی نیز مواجه است. از این رو، هدف مقاله حاضر بررسی ضریب نفوذ واقعی داعش در پاکستان است. به نظر می رسد که با همسنجی همزمان عوامل و موانع موفقیت داعش در پاکستان و مقایسه آنها با همدیگر می توان ضریب نفو...

[ 6 ] - «چرخش عاطفی» در روابط بین الملل: مروری بر رابطه عقلانیت و عواطف

یکی از مباحث دیرپا در روابط بین‌الملل کیفیت رابطه عقلانیت و عواطف بوده است. به طور سنتی، نظریه‌پردازان روابط بین‌الملل عمدتاً به دنبال شناخت آداب و رفتار عقلانی و تجویز راه‌های گریز از تصمیمات احساسی و غیرعقلانی بوده‌اند. این متفکرین اغلب گمان می‌کردند که عواطف و عقلانیت مبادی متفاوتی دارند و می‌توان از پیامدهای آسیب‌زای عواطف در سیاست جهانی گریخت. مطالعات جدید در روابط بین‌الملل و سایر حوزه‌های...

[ 7 ] - انتقال به شرق: مسیر بقای داعش به‌مثابۀ سازمانی تروریستی

با توجه به شکست‌‌‌‌‌‌های پیاپی داعش، کشته‌شدن رهبران ردۀ اول و میانی این گروه و بهبود وضعیت امنیتی دولت‌‌‌‌‌‌های هدف داعش در منطقۀ خاورمیانه، احتمال فروپاشی و نابودی این گروه بیش از گذشته مطرح شده است. در این شرایط، رهبران و فرماندهان داعش نیز دست از فعالیت نکشیده و برای بقای این گروه چاره‌‌‌‌‌‌اندیشی کرده‌‌‌‌‌‌اند. به‌نظر می‌‌‌‌‌‌رسد که سه رویکرد برجسته در میان سران داعش مطرح بوده است: 1. برخی...