حجت مهکویی
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی و مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی علوم پزشکی شیراز
[ 1 ] - منطقه‌گرایی در عصر جهانی شدن: مطالعه موردی سازمان منطقهای گوام
اتحاد و پیوند منطقهای میان کشورها، امروزه به یکی از نگرانی‌های اصلی میان دولتها تبدیل شده است. در عصر جهانی شدن در مناطق گوناگون جهان، گروه‌بندی‌های منطقهای شکل گرفته است. مناطق گوناگون جهان با درک اهمیت موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خود، دارای سازه‌های منطقهای با درجه‌های متفاوت منطقه‌گرایی هستند. یکی از مناطق ژئوپلیتیکی که عرصه رقابت میان ابرقدرت‌ها (آمریکا و روسیه) است م...
[ 2 ] - تحلیلی بر بحران منابع آب در کشورهای اسلامی منتخب
امروزه بررسی بحران‌های ناشی از کمبود منابع آب به صورت یکی از مباحث مورد توجه در دستور کار دولتها در آمده است. برخی ژئوپلیتیسینها، قرن 21 را سده‌ی هیدروپلیتیک می‌دانند و بر این باورند که اغلب درگیری‌ها و جنگ‌های منطقهای در جهان به دلیل بحران برامده از کمبود آب خواهد بود. هیدروپلیتیک مطالعه ستیز و همکاری میان ملت‌ها بر سر تقسیم منابع آبی است. در حالی که یکی از عوامل جنگ‌های آینده و خشونت‌های مد...
[ 3 ] - ژئوپلتیک شیعه و نقش آن در روابط ایران و پاکستان
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 ، تشیع به یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. با این دگرگونی کم‌نظیر در کانون جغرافیایی شیعه، تشیع در کشور بزرگی مثل ایران به قدرت سیاسی دست یافت. مسلّم است که سیاسی شدن شیعه در جهان، ماهیتی ژئوپلیتیک پیدا کرده است، چرا که از نقطه‌نظر ژئوپلیتیک، مسائل ایران و تشیع به گونه‌ای با هم پیوند خورده است که ایران نمی‌تواند نسبت به سرنوشت ش...
[ 4 ] - بررسی سازماندهی سیاسی فضا در نواحی سکونتگاهی کشور مورد مطالعه: شهرستان کاشان
سازماندهی سیاسی فضا یکی از مهمترین و حساسترین وظایف مسئولین کشورها به شمار میرود. این امر به منظور مدیریت بهینه و پایدار سرزمین و تأمین امنیت و بهبود اوضاع اجتماعی اقتصادی با هدف حفظ و تداوم یکپارچگی در سطوح ملی، محلی و منطقهای انجام میشود. تقسیمات کشوری یکی از ابزارهای مهم حکومتها برای سازماندهی سیاسی فضای کشور به شمار میرود. عواملی مانند شاخصهای علمی و قانونی، شکل حکومت و نوع رژ...
[ 5 ] - تهدیدات زیست محیطی در کشورهای منطقه ی ژئوپلیتیکی خلیج فارس با تأکید بر بحران منابع آب
با گسترش پدیده خطرناک کم آبی، اکنون بیش از 26 کشور با بیش از 300 میلیون نفر جمعیت با بحران کمبود آب مواجهاند.در صورت ادامه روند موجود تا سال 2050 میلادی این رقم به 66 کشور با جمعیتی حدود دو سوم کل جمعیت دنیا، خواهد رسید.طبق گزارشهای سازمان ملل در نیم قرن اخیر، بیش از 1830 مورد، مناقشه در زمینه آب در جهان رخ داده که 37 مورد آن سبب بروز جنگ و یا انفجار سدها شده است. برخی ژئوپلیتیسینها، ...
[ 6 ] - تحلیل مناقشات قومی- دینی میان مسیحیان و مسلمانان در شبه جزیره کریمه
خصوصیات و ویژگیهای فرهنگی در اثرگذاری بر روابط میان گروههای قومی- دینی در یک کشور و منطقه، نقش و جایگاه با اهمیتی دارند. مناطق گوناگون در جهان، با توجه به وجود شرایط متفاوت جغرافیایی، دارای ساختار متفاوتی از منظر فرهنگی هستند. این مسأله در شبه جزیره کریمه نیز وجود دارد، یعنی با توجه به تفاوتهای فرهنگی اقوام مختلف ساکن در این شبه جزیره، اختلافات قومی- دینی به عنوان یک مسأله چالشی، روابط میان ...
[ 7 ] - مکان و توسعه شهرى پایدار
مکان ها از نظر مقیاس و ویژگی های طبیعى خود، تفاوت اساسى با یکدیگر دارند؛ به نحوى پیچیده، بر هم منطبق و وابسته هستند. بنابراین هیچ نقش هاى از مکان هاى دنیا نمى توان ترسیم کرد که مرزهاى قطعى را نشان دهد. درباره تفاوت مکان ها با یکدیگر مثال هاى زیادى وجود دارد: کتاب ماسه (1984) درباره تغییر توزیع فضایى صنعت و دور کردن آن از مناطق به هم پیوسته شهرى - که انگیزه اى شد براى برنامه کامل پژوهش د...
[ 8 ] - تحلیلی بر نقش مرزهای زمینی خط چین بین المللی در مناقشات میان کشورها در قلمروهای اسلامی
مرز پدیده‌ای است که باعث میشود سرزمین و مکان جغرافیایی از مکان دیگری جدا شود و حدود آن مشخص شود. مرز را از پدیده‌های جدید در روابط میان کشورها عنوان کرده‌اند. مرز به‌عنوان خطی است که صلاحیت اداری یا یک فضای محله با فضای محله دیگری را تفکیک یا ترسیم می‌کند. مطالعه مرز در گفتمان دانشگاهی کاملاً جدید بوده است، اما تأثیر آن به اندازه عمر انسان است. کارکردهای مرزها در روابط میان کشورها، مختلف استو م...
[ 9 ] - راهبردهای آمایش مناطق مرزی ایران با بکارگیری مدل SWOT و تحلیل شبکه‌ای ANP (مطالعه موردی : خراسان جنوبی)
مناطق مرزی بدلیل یکسری ویژگیهای خاص از جمله دوری از مرکز، توسعه نیافتگی، ناپایداری سکونت، تبادلات مرزی و ... از دیرباز مورد توجه حکومتها بوده است. اما آمایش این مناطق هنوز جایگاه واقعی خود را در نظام برنامه‌ریزی کشور پیدا نکرده است. استان خراسان جنوبی با داشتن بیشترین مرز با کشور افغانستان از نظر توسعه یافتگی در ردیف استانهای کمتر توسعه یافته است.و از فرصت ها و قابلیت‌های مرزی کمتر استفاده نمو...
[ 10 ] - تحلیلی بر چالشهای شکل گرفته برای شیعیان در کشور بحرین
اختلافات مذهبی به عنوان یک عامل چالشزا در منطقهی ژئوپولیتیکی خلیج فارس نمایان است. اختلافات سیاسی میان برخی کشورها در این منطقه باعث شده است تا، اختلافات مذهبی نیز مزید بر علت شود و روابط میان کشورهای این منطقه را تحتالشعاع قرار دهد. 8 کشور در منطقهی خلیج فارس همگی مسلمان هستند و دین اسلام به عنوان دین رسمی آنها میباشد، در همهی 8 کشور، پیروان مذهب شیعه حضور دارند. در سالهای اخیر...
[ 11 ] - تأثیر اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا بر موقعیت ژئواکونومیک جمهوری اسلامی ایران
بعد از جنگ سرد، گرایش به‌سوی منطقه‌گرایی در مناطق گوناگون جهان بیشتر نمایان شده است. آسیای مرکزی از مناطق ژئواستراتژیک است که همواره در کانون توجه روسیه و ابرقدرت‌های چین و آمریکا قرار دارد. توجه کشور چین به این منطقه برای عبور طرح (یک کمربند- یک راه) برای اتصال به اروپا از نمونه‌های موقعیت مهم آسیای مرکزی است. در این منطقه، اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری شانگهای ظرفیت‌های خوب و مناسبی...
[ 12 ] - تحلیل شاخص های شهر خلاق و ارتباط آن با مدیریت توسعه شهری سالم مطالعه موردی: کلانشهر اصفهان
در راستای توسعه پایدار شهرها تاکنون نظریهها و الگوهای مختلفی ارائه شده است. در این باره میتوان به نظریههایی مانند شهر سالم و شهر خلاق اشاره کرد. هدف اصلی پژوهش، تحلیل شاخصهای شهر خلاق و ارتباط آن با مدیریت توسعه شهری سالم در مناطق شهر اصفهان است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جهت تحلیل و سنجش دادهها از مدل ویکور استفاده شده و در فرایند انجام آن از ضریب آ...
[ 13 ] - تحلیل تاثیر شاخص های قانونی و علمی تقسیم بندی فضا در ارتقاء شهرستان به استان از دیدگاه مردم، مسئولین و متخصصان(مطالعه موردی شهرستان کاشان و پیرامون)
پویایی، تغییر و تحول از ویژگیهای فضای جغرافیایی است. در این میان یکی از راهبردهای بنیادی مدیریت فضای جغرافیایی، می‌تواند تقسیم‌بندی فضا به فضاهای کوچک‌تر باشد. به طور کلی هدف اصلی از این فرایند، فراهم سازی بنیان‌های آمایش جغرافیایی فضا و عدالت محیطی در فضای جغرافیایی است.در کشور ما، با توجه به نوع حاکمیت و مقتضیات محیط طبیعی و انسانی، بارها این تقسیم‌بندی‌ها دستخوش تغییر شده و میشود. در چارچ...
نویسندگان همکار