مرتضی براتی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی

[ 1 ] - بررسی و ارزیابی نظریۀ استعارۀ مفهومی

استعاره در باور شناخت‌گرایانی مانند لیکاف و جانسون برخلاف نظریه‌های سنتی استعاره، محدود به لفظ و زبان نیست. در این دیدگاه، استعاره موضوعی مفهومی است که در سطح اندیشه و ذهن بشر ایجاد می‌شود؛ بنابراین استعاره، برخلاف تعاریف سنتی، خاص شعر و ادبیات و تخیل ادبی نیست؛ بلکه نظام مفهومی ما را از انتزاعی‌ترین تا ملموس‌ترین و جزئی‌ترین امور در بر گرفته و در تعریف واقعیت‌های زندگی نقشی اصلی را عهده‌دار اس...

[ 2 ] - بررسی استعاره‌ی مفهومی «نور» در قرآن کریم

بحث استعاره در باور شناختگرایان محدود به لفظ و زبان نیست. در این نظرگاه و بر خلاف دیدگاه سنتی، استعاره موضوعی مفهومی است که در سطح اندیشه ایجاد می‌شود. با رویکرد شناختی به استعاره و به ویژه به استعاره های متن مقدس قرآن که ظرفیت معنایی شگرفی دارد می توان از آن بهره ی بیشتری ببریم. در این نوشته با تکیه بر نظریه ی شناختی، استعاره‌ی «هدایت نور است» و خوشه‌های آن یعنی؛ قرآن، پیامبر، اسلام، علم و ......

[ 3 ] - مفهوم‌شناسی شعر و مصداق‌های آن

تلاش‌ها برای یافتن تعریفی در باب شعر، دیرگاهی است که ذهن بسیاری از ادیبان را به خود مشغول داشته است. اگرچه همۀ مردم، هستی شعر را باور دارند، امّا در بیان چیستی آن، هم‌باور نیستند. تنوّع تعریف‌ها دربارۀ شعر سبب شده است تا برخی از ادیبان اساساً شعر را تعریف‌ناپذیر بدانند؛ زیرا هنوز تعریفی که مورد پذیرش همگان باشد، وجود ندارد. همیشه شعرهایی بوده‌اند که حصار تعریف‌های موجود را شکسته و با معیارهای سنتی...

[ 4 ] - بررسی استعارۀ تعاملی ماکس بلک

بر مبنای نظریۀ استعارۀ ماکس بلک، واژه‌ها در یک عبارت استعاری با یکدیگر تعامل می‌کنند تا معنایی تولید کنند که حاصل این تعامل است.بلک این تعامل را به‌عنوان تعاملی بین چارچوب و کانون استعاره تحلیل می‌کند که در آن، چارچوب با ارائۀ یک بستر منحصربه‌فرد برای کانون، نوعی گسترش معنایی بر کلمۀ کانونی تحمیل می‌کند. کلمۀ کانونی نیز از این تعامل، معنای تازه‌ای کسب می‌کند. نظریۀ بلک باوجود ارائۀ نکات ارزشمند...

[ 5 ] - Classification of Metaphors from Jurjani\'s Viewpoint

Abdul Qadir Jurjânî, with his two famous books, is the most important scholar of Islamic rhetoric. He is the founder of rhetoric in the Muslim world. One of Jurjânî’s most prominent accomplishments is his comprehensive classification of metaphors. First of all, Jurjânî distinguishes between non-expressive and expressive metaphors, and then presents subclasses for expressive, or “useful”, metaph...

[ 6 ] - بررسی تطبیقی معنای استعاره‌ها از نظر شیخ محمدرضا اصفهانی و دونالد دیویدسون

استعاره در غرب، ازجمله موضوعاتی است که از چشم‌اندازهای متعددی بررسی و نظریه‌های مختلفی دربارة آن ارائه شده است. استعاره در سنّت بلاغی اسلامی از نظر تعریف و کاربرد، قلمرو محدودتری دارد. همة نظریه‌پردازان استعاره، هم در غرب و هم در بلاغت اسلامی، بر این باورند که استعاره علاوه بر معنای حقیقی و تحت‌اللفظی، دارای معنایی ثانویه و مجازی است؛ اما در این میان، دو دیدگاه خلاف‌آمد عادت وجود دارد. دونال...

نویسندگان همکار