علیرضا دهقان
دانشیار گروه ارتباطات دانشگاه تهران
[ 1 ] - اسطوره و تبلیغات انتخاباتی تحلیل نشانه‌شناختی پوسترهای تبلیغاتی انتخابات مجلس هشتم
این مقاله به‌دنبال نشان دادن کاربرد اسطوره‌سازی در تبلیغات انتخاباتی است و بدین منظور پوسترهای تبلیغاتی انتخابات مجلس هشتم در حوزه‌ی انتخابیه‌ی تهران را مورد تحلیل نشانه‌شناختی قرار داده است. برای پرداختن به این مسئله، اسطوره از دیدگاه رولان بارت تعریف شده و نقش اسطوره در سیاست و تبلیغات سیاسی مورد مطالعه قرار گرفته است. در تحلیل پوسترهای تبلیغاتی با کمک دو محور هم‌نشینی و جانشینی، معنای پنهان ...
[ 2 ] - مطالعه ابعاد نظارت والدین بر مصرف بازی‌های ویدئویی فرزندان و ضرورت ایجاد نظام رتبه‌بندی
هدف از این پژوهش مطالعه ضرورت ایجاد نظام رتبه‌بندی از دید والدین است. در مطالعه این ضرورت، ابعاد نظارت والدین بر رفتار بازی فرزندان را نیز مورد مطالعه قرار دادیم. با روش تحقیق کیفی مصاحبه عمیق مقوله‌های مشترک مربوط به الگوهای نظارت، انواع والدین بر اساس دیدگاه نسبت به نظام رتبه‌بندی و بازی فرزندان و دیدگاه نسبت به تأثیرات بازی‌ها را شناسایی کردیم. با کمک ادبیات تحقیق و مقوله‌های استخراج شده رو...
[ 3 ] - مطالعه استیکرهای وایبر و نشانه‌شناسی ایدئولوژی‌های آن
ایموجی‌ها و استیکرها به‌عنوان بخشی از ارتباطات بصری در شبکه‌های پیام‌رسان فوری در میان کاربران این شبکه‌ها محبوبیت و کاربرد فراوانی پیداکرده است. به نظر می‌رسد ابراز احساسات از طریق ایموجی‌ها و تصاویر برای کاربران راحت‌تر از نوشتن کلمه یا متن است. تاکنون پژوهش چندانی در مورد رواج این پدیده و پیامدهای احتمالی آن در فارسی صورت نگرفته است. نویسندگان این مقاله برای فهم چیستی معانی استیکرهای شبکهپیا...
[ 4 ] - تجربۀ توریسم در فضای واقعی و مجازی
در دو دهۀ اخیر، با در نظر گرفتن گسترش زیاد ارتباطات راه دور تغییرات فراوانی در درک و دریافت افراد از مکان به وجود آمده است. این تغییرات، تجربۀ توریسم را نیز در بر‌می‌گیرد؛ چراکه مکان چه در شکل واقعی و چه در شکل مجازی‌اش، عنصری کلیدی در توریسم است. مقالۀ فعلی در صدد است نشان دهد که تجربۀ توریسم در جهانِ نسبتاً مجازی شدۀ کنونی یا، چنانکه بعضی نویسندگان گفته‌اند، وضعیت دو جهانی شده چگونه صورت می‌گیرد؟
[ 5 ] - مطالعه رویکرد دو مجله «خانواده سبز» و «روزهای زندگی» در ساخت فرهنگ زیست محیطی
در این پژوهش متون مربوط به طبیعت در 24 شماره دو مجلهی عامهپسند «خانوادهی سبز» و «روزهای زندگی» در سال 1393 بر اساس نظریه ساخت اجتماعی واقعیت و مفهوم فرهنگ مشترک ریموند ویلیامز تحلیل شدهاند. در واقع سوال اصلی این است که دو مجله مورد مطالعه در حال ساختن چه نوع نگاهی نسبت به محیط زیست هستند و با توجه به نقش رسانهها در تکوین فرهنگ مشترک آیا این نوع از متون قابلیت تبدیل شدن به فرهنگ مشترک را دا...
[ 6 ] - مطالعه‌ای اکتشافی درباره پدیده شکلک خشم در میان کاربران ایرانیِ فیس بوک
ترول یا شکلک خشم، پدیده‌ای جدید در فضای مجازی است و می‌توان آن را رسانه‌ای جایگزین دانست که حاوی طنز اجتماعی است. ترول میتواند یک ایده، نظر، باور و واقعیت اجتماعی را بازنمایی کند و همچنین فرصتی برای تمرین اجتماعی فراهم کند. این تمرین، ناشی از شناخت و تجربه‌های اجتماعی افراد است. فرد میتواند از طریق این رسانه جایگزین آن چه که راه به مجاری اصلی ندارد را بیان کند و به تخلیه احساسات، باورها...
[ 7 ] - ایدئولوژی تعامل؛ بازی رایانه‌ای به‌عنوان رسانه بازی پذیر
مقاله حاضر درصدد است به دلایل درک رسانه‌های نوین، نظام‌های چند رسانه‌ای و به‌طور نمونه بازی‌های رایانه‌ای، از رهگذر گسست معرفت شناسانه بپردازد. این مقاله به این پرسش پاسخ می‌گوید که مطالعه بازی‌های رایانه‌ای، چه حوزه‌هایی را شامل می‌شوند و چرا نیازمند گذر از مرزبندی رشته‌های دانشگاهی و در نتیجه ترکیب‌بندی منحصر به فرد هستند؟ چنانچه بتوان از حوزه نوپدیدی به نام "مطالعه بازی‌های رایانه‌ای" سخن گف...
[ 8 ] - تحصیلات، رسانه ها و آگاهی ها
این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که آیا استفاده از رسانه های جمعی به ویژه تلویزیون که رسانه ای بسیار پر پوشش و سهل الوصول است می تواند شکاف آگاهی در میان گروه های دارای پایگاه اجتماعی اقتصادی متفاوت را کاهش دهد؟ طبق نظریه ی شکاف آگاهی، اقشار بالاتر سریع تر از اقشار پایین تر اطلاعات پخش شده توسط رسانه های جمعی را کسب می کنند و شکاف آگاهی بین اقشار بالا و پایین کاهش نمی یابد. تحقیق...
[ 9 ] - روزنامه‌نگاری الکترونیک: فرصت‌ها و محدودیت‌ها
این مقاله با برشمردن امتیازات روزنامه نگاری الکترونیکی به این پرسش پاسخ خواهد داد که آیا این امتیازات قدرت تغییرات اجتماعی و سیاسی را افزایش داده است؟ سه امتیاز برجسته جستجو در اینترنت به طور کلی و جستجوی خبر و گزارش‌های خبری به طور خاص تعاملی، فرامتنی، و چند رسانه ای بودن است. این امتیازات تحول شگرفی در خبررسانی و خبرخوانی اینترنتی ایجاد کرده‌اند که تفاوت‌های زیادی با شیوه‌ها و رسانه‌های مرسوم...
[ 10 ] - فضاهای مجازی و توانمند‌سازی زنان باردار به‌مثابۀ گروه‌های خاموش
براساس نظریۀ گروه خاموش، زبان و شیوه‌های ارتباطی، متأثر از شرایط اجتماعی است که در آن مردان قدرت و امکانات بیشتری دارند و زنان، به دلیل محرومیت، به‌مثابۀ گروه‌های خاموش محسوب می‌شوند؛ لیکن تحولات تکنولوژیکی اخیر و دسترسی به فضاهای مجازی به کاهش نابرابری‌های اجتماعی و تقویت گروه‌های ضعیف اجتماعی از جمله زنان انجامیده است. در این مطالعه، نحوۀ تأثیر فضاهای مجازی (سایت‌های مربوط به مراقبت‌های پزشک...
[ 11 ] - تبیین مشارکت اجتماعی -فرهنگی دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران
شکل گیری و چگونگی مشارکت دانشجویان در نهادها و تشکل های دانشجویی تحت تاثیر عوامل و متغیرهای گوناگون فردی و اجتماعی است.در این مقاله با هدف تبیین بخشی از عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی-فرهنگی دانشجویان چگونگی تاثیر و ارتباط بین ویژگیهای شخصیتی و اعتمالد اجتماعی دانشجویان با مشارکت اجتماعی-فرهنگی آنها مورد بررسی قرار گرفته است.ویژگی های شخصیتی در قالب متغیرهای عام گرایی،بیگانگی اجتماعی،آینده گرایی ...
[ 12 ] - تقابل‌های اخلاقی در تعاملات کاربران ایرانی رسانه‌های اجتماعی (مطالعه شش رویداد در یوتیوب، فیس‌بوک و اینستاگرام)
در این مقاله شش رویداد در رسانه‌های اجتماعی که از جنبه‌های اخلاقی محل بحث کاربران ایرانی قرار گرفته‌اند مطالعه شده است. این شش رویداد در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ در فیس‌بوک، اینستاگرام و یوتیوب آغاز شدهاند، اما دامنه مباحث مربوط به آنها در سایر رسانهها و وب‌سایت‌های فضای مجازی گسترش پیدا کرده است. مطالعه به شیوه کیفی با رویکرد اکتشافی انجام شده و کامنت‌های کاربران حول این شش رویداد مبنا...
[ 13 ] - تحلیل رمان «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» بر اساس نظریه گروه خاموش
بر مبنای تئوری گروه خاموش، قدرت مسلط مردان در جامعه در ساختار مرد-ساخته زبان نیز تبلور دارد و زنان به راحتی نمی‌توانند با این زبان مرد ساخته به بیان خود بپردازند و از این جهت به گروه‌های خاموش تبدیل می‌شوند. هدف این مقاله آن است که دریابیم بر مبنای نظریه گروه خاموش از کرامارا و نظریه رتوریک سلطه از استارهاک، آیا استراتژی‌های سلطه یعنی تسلیم، تمرد، گوشه‌گیری و دستکاری در رمان «چراغ‌ها را من خام...
[ 14 ] - مطالعۀ پوشش خبری رسانهها و دموکراسی در بنگلادش
هدف این مقاله، مطالعۀ چگونگی تضعیف دموکراسی با وجود افزایش تعداد رسانه‌های دولتی و خصوصی در بنگلادش است. برای رسیدن به این هدف، با توصیف وضعیت رسانه‌های بنگلادش و با استفاده از مدل پروپاگاندای هرمن و چامسکی، پوشش خبری رسانهها در مورد برخی موضوعات مهم و رابطۀ آن با وضعیت دموکراسی در بنگلادش را تحلیل کرده‌ایم. نتیجه‌گیری این مقاله این است که پوشش خبری رسانهها در دورۀ زمانی سه‌ماهه به نفع گروه‌ه...
[ 15 ] - ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ شیوه رﻓﺘﺎر اﻓﺮاد در ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺠﺎزی: ﺷﻜﻞ ﮔﭗ گیری رواﺑﻂ صمیمانه در اتاقهای اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ زﻧﻲ
در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﺷﻴﻮة رﻓﺘﺎر اﻓﺮاد در ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺠﺎزی اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ، اﻳﻦ ﺳﺆال ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻀﺎی ﻣﺠﺎزی اﺗﺎﻗﻬﺎی ﮔﭗ زﻧﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺘﻦ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻀﺎﻳﻲ ﮔﻤﻨﺎم ﭼﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮی ﺑﺮ روی ﺷﻴﻮه ﺧﻮد ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﻇﻬﺎری ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن دارد؟ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ آﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎط ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻮد ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻓﺸﺎﻳﻲ و ﺑﺮوز رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺑﻴﻦ ﮔﺮان ﺑﺸﻮد؟ ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﻳﺔ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺘﻤﺎ ﻋﻲ"واﻟﺘ...
[ 16 ] - ﻗﻤﺎرﺑﺎزی اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ
اﻳــﻦ ﻣﻘﺎﻟــﻪ درﺑــﺎره ﻗﻤﺎرﺑــﺎزی اﻳﻨﺘﺮﻧﺘــﻲ اﺳــﺖ . ﻗﻤﺎرﺑــﺎزی اﻳﻨﺘﺮﻧﺘــﻲ ﻫــﺮ ﻧــﻮع ﻓﻌــﺎﻟﻴﺘﻲ اﺳــﺖ ﻛــ ﻪ ازﻃﺮﻳــﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧــﺖ ﺻــﻮرت ﻣــﻲ ﮔﻴــﺮد و ﺷــﺎﻣ ﻞ ﻧــﻮﻋﻲ ﺷــﺮﻛﺖ ، در ﻗﺮﻋــﻪﺷﺮط ﺑﻨﺪی ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻣﺒﺘﻨـ ﻲ ﺑـﺮ ﺑﺨـ ﺖ و اﻗﺒـﺎ ل ﺑـﺎ ﻫـﺪ ف رﺳـﻴﺪ ن ﺑـ ﻪ ﭘـﻮ ل ، ﺟـﺎﻳﺰ ه ، ﻳـﺎ ﻧــﻮﻋﻲ اﻣﺘﻴــﺎز اﺳــﺖ . ﻃﺒــﻖ ﻧﺘــﺎﻳﺞ اﻳــﻦ ﻣﻘﺎﻟــﻪ ﻗﻤﺎرﺑــﺎزی اﻳﻨﺘﺮﻧﺘــﻲ ﻣــ ﻲﺗﻮاﻧ...
نویسندگان همکار