عبداله رجبی
استادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران (قم)
[ 1 ] - اجرای موقت معاهدۀ منع جامع آزمایش هسته‌ای و اثر آن بر ایران
در بیشتر معاهدات، به ویژه در اواخر قرن بیست و با موضوع خلع سلاح، نهاد «اجرای موقت» وجود دارد (ماده 25 معاهده حقوق معاهدات)؛ این شیوه، که پس از انعقاد معاهده و پیش از لازم‌الاجرا شدن آن تحقق می‌یابد و هدف آن برقراری تمهیدات اجرای کامل و اطمینان به اعضای معاهده با همکاری میان آنهاست، دارای چهره مقدماتی و واجد قلمروی محدود است. معاهده منع جامع آزمایش هسته‌ای، از جمله معاهدات خلع سلاح است که تاکنون...
[ 2 ] - ضمان ناشی از آتش‌افروزی در حقوق اسلامی
هرگاه کسی آتشی بیفروزد و آن آتش به‌قدر متعارف باشد و شخص نداند که به ملک دیگری سرایت می‌کند، مسئول خسارت‌های ناشی از آن نیست. این حکم فقهی که منطبق با تعریف‌های جدید حقوقدانان از تقصیر است، در قانون مجازات اسلامی جدید نیز دیده می‌شود، با این‌حال، تنها در فرضی به‌کار می‌رود که آتش در محل مُجاز افروخته شود. بنابراین، هرگاه آتش در محل غیرمُجاز، شامل املاک دیگران یا حتی معابر عمومی افروخته شود، به‌دل...
[ 3 ] - مسند قضا و استقلال قضایی
استقلال قضایی در تاریخ نظام‌های حقوقی ریشه دارد و امروز هم اهمیت آن افزون شده است. جهت شناخت این نهاد، به بررسی ماهیت آن از نظر سلبی (استقلال از...) و ایجابی (استقلال در...) پرداخته‌ایم و آن را به اعتبار مبنا (استقلال رسمی و عملی) و موضوع (استقلال شخصی و سازمانی) دسته‌بندی نموده‌ایم. سپس، برای آن سه هدف و فایده عمده را یافته‌ایم: پاسداری از حقوق جامعه، حفظ حقوق دادگستری و رعایت حقوق افراد. استق...
[ 4 ] - حقوق محصولات فکری پدیدآمده از غیر انسان: شرح حقوق کنونی و نقدی بر رویکرد لایحۀ حمایت از مالکیت فکری
همۀ محصولات فکری ناشی از خلاقیت شخص انسانی نیست؛ برخی از آن‌ها حاصل موجوداتی است که انسان نیستند؛ همانند روباتی که اثر ادبی هنری، مثل داستان نو و خلاقانه، می‌نگارد. راجع به نفس و امکان حمایت از این محصولات فکری، به‌ویژه در حقوق غرب، اختلاف بسیاری وجود دارد؛ همچنین، از نظر حقوقی، معلوم نیست که آیا بایستی انسان را مالک آن دانست یا خیر و، در صورت مالک‌دانستن انسان، کدام شخص دارای امتیازات مالکیت ...
[ 5 ] - سازگاری برنامه‌های رایانه ای و اثر حقوقی آن
از جمله موضوعات مهم در صنعت تولید برنامة رایانهای، سازگاری آن با سایر برنامههاست که آثار حقوقی و اقتصادی فراوان دارد. حمایت از نظام سازگاری موجب توسعة صنعت نرم‌افزار خواهد شد، اما اگر این حمایت مطلق باشد، به حقوق پدیدآورندگان برنامه‌های اصلی آسیب میرساند. به همین دلیل، نظام‌های حقوقی مختلف برای حمایت از حقوق پدیدآورندگان برنامه‌های اصلی از یک سو، و جلوگیری از انحصار ایشان و تقویت فضای رقابتی...
[ 6 ] - ضمان مدنی ناشی از نقض حق فکری: دعوای مسؤولیت یا استیفا؟
نقض حق فکری دیگران، تخلف از احکام حقوق مالکیت فکری است که آثار موضوعی و حکمی گوناگون دارد؛ اما به نسبت اهمیت آن، حقوقدانان تحلیل دقیقی در باره آن ارایه نداده‌اند. سود و زیان ناقض و دارنده حق فکری از جمله آثار مهم نقض در روابط خصوصی دارنده نخستین یا انتقالگیرنده حق و ناقض حق فکری است. دعوای مسؤولیت مدنی که با بیشترین اقبال در دعاوی مدنی ناشی از نقض حق فکری روبرو شده، توان پوشش همه موقعیتهای ف...
[ 7 ] - ضمان در هوش مصنوعی
در طول تاریخ، حقوق مسئولیت مدنی با زیان‌هایی روبرو بوده که از طریق اشیا وارد شده است. برخی از این خسارات ناشی از فعل اشیایی مثل بنا، حیوان، خودرو بوده است. در تعیین مسئول ورود خسارت، مالک و گاه متصرف اشیا، نخستین کسانی هستند که در قبال زیان‌دیده مسئولیت دارند. ولی امروزه به دلیل تحولات فنی که در اشیا روی داده است، نباید از مسئولیت سازنده و طراح شیء غافل بود. دربارۀ اشیایی که دارای هوش مصنوعی هس...
نویسندگان همکار