سید باقر میرعباسی
استاد دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - قابلیت تحقق سایبر تروریسم و ارتباط آن با حق ذاتی دفاع مشروع مقرر در مادۀ 51 منشور سازمان ملل متحد
تروریسم با پیدایش جوامع انسانی آغاز شده و در بستر پیشرفت جوامع با سرعت فزاینده‌ای خود را دگرگون کرده است. از نوین‌ترین گونه‌های تروریسم که امروزه توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده، باید به تروریسم سایبری اشاره کرد. این پدیده که از ابهامات تروریسم سنتی و فقدان تعریف و توافق بر سر آن رنج می‌برد، به‌دلیل بستر بی‌همتای ارتکاب آن یعنی فضای سایبر، دچار ابهامات بیشتری می‌شود که، سنگ بنای بر...
[ 2 ] - نقش «اصول حقوقی» در رفع اجمال و سکوت حقوق ایران (در پرتو ماده 3 آئین دادرسی مدنی 1379)
در هر نظام حقوقی، مفاهیم عالی (اصول حقوقی) وجود دارد که قانونگذار با الهام و نشأت ازآنها اقدام به وضع قواعد می نماید. هیچ نظام حقوقی قادر نیست کلّیه موضوعات را پیش بینی کرده و برای همه آنها راه حلّ ارائه دهد؛ لذا قانونگذار در ماده 3 قانون آئین دادرسی مدنی مصوّب 1379 به عنوان تأکید از مقام قضایی می خواهد که در صورت سکوت یا اجمال قانون، به اصول حقوقی مراجعه نماید. در این مقاله به این موضوع پرداخته ش...
[ 3 ] - بررسی تطبیقی مبانی مالکیت فکری در حقوق و فقه امامیه
مبانی مالکیت فکری یکی از موضوعات چالش‌برانگیز دانش حقوق در عصر حاضر است و بر این اساس نقش و جایگاهی که اموال فکری در مبادلات اقتصادی و تجاری دارند، سبب مناقشه بین فلاسفۀ حقوق و فقهای معاصر شده است. هدف این مقاله بررسی باب نظریه‌پردازی در این حوزه از دانش حقوق است که موجب توسعۀ مبانی مالکیت فکری می‌شود. نتیجۀ مقاله این بوده که نظر موافقان حمایت از مالکیت فکری با توجه به عرف حاکم بر این اموال و ب...
[ 4 ] - حقوق همبستگی، مکانیسم‌های متناقض بین‌المللی و مکانیسم‌های متناسب اسلامی
نسل سوم حقوق بشر عبارت از حقوق همبستگی است، که مبتنی بر برادری و همبستگی می‌باشد. کارل وسک این حقوق را مفهوم جدیدی از حیات بین‌المللی تلقی می‌نماید. به‌رغم این، همبستگی در مسیر حقوقی خود در محتوای متون و همچنین در عرصه بین‌المللی و اجرائی بیش از سه نسل دیگر تحت حاکمیت مکانیسم‌های متناقض استفاده از این حقوق قرار گرفته است، که نهایتاً موجب دور شدن این حقوق از اهداف جهان سوم و حتی نتیجه بخش بودن آ...
[ 5 ] - حمایت دیپلماتیک در چارچوب معاهدات بین‌المللی سرمایه‌گذاری
با پدیداری و گسترش معاهدات سرمایه‌گذاری، داوری دولت- سرمایه‌گذار به شیوۀ اصلی حل‌وفصل اختلافات سرمایه‌گذاری تبدیل شد و در نتیجه، از شمار دعاوی حمایت دیپلماتیک کاسته شد. همچنین در اغلب معاهدات سرمایه‌گذاری مقرر شده است که هر یک از طرفین معاهده می‌تواند در خصوص تفسیر یا اجرای معاهده اقدام به طرح دعوای داوری دولت- دولت علیه طرف دیگر کند. علاوه‌بر این، دولت متبوع سرمایه‌گذار می‌تواند به لحاظ خسارات...
[ 6 ] - تحلیل جغرافیایی- حقوقی تروریسم در غرب و جهان اسلام بر اساس آموزه‌های اسلامی و قواعد حقوق بین الملل
تروریسم تفسیری تنگ نظرانه و محدود از قواعد و اصول در قلمرویی جغرافیایی به نفع گروهی خاص و بر علیه دیگران است. تروریسم در خلاء اتفاق نمی‌افتد بلکه فضامند بوده و در معنای کلاسیک در یک واحد جغرافیایی محلی ملی و یا منطقه‌ای دست به وحشت‌آفرینی می‌زند. پدیده تروریسم و گستره و جغرافیای آن هم در جهان اسلام و هم در غرب تاریخچه و پیشینه طولانی‌ای دارد. از طرف دیگر منابع حقوق اسلامی و قواعد حقوق بین‌الملل...
[ 7 ] - امکان‌سنجی اعمال ضابطۀ «رفتار ملل کاملۀ‌الوداد» درحل‌وفصل اختلافات سرمایه‌گذاری بین‌المللی
شرط ملت کاملۀ‌الوداد از دیرباز از ارکان اصلی معاهدات سرمایه‌گذاری و مهم‌ترین ضامن منع تبعیض میان سرمایه‌گذاران مختلف خارجی در کشور میزبان سرمایه است. براساس رویۀ پیشین، این اصل تنها در حقوق ماهوی اعمال می‌شد. پس از صدور رأی قضیۀ «مافزینی» اعمال این اصل نسبت به امور شکلی، به‌ویژه در خصوص شروط حل‌وفصل اختلاف موجب تحولی بنیادین در خصوص این استاندارد در حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری شد. در موارد متعد...
[ 8 ] - تعامل میان حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری و حقوق بین‌الملل بشردوستانه در دعاوی سرمایه‌گذاری ناشی از مخاصمات مسلحانه
در وضعیتی که سرمایه‌گذار خارجی بر اثر مخاصمات مسلحانه دچار آسیب شده است، قواعد حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری در خصوص حفاظت از سرمایه‌گذاران خارجی و قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه در خصوص حفاظت از غیرنظامیان که شامل سرمایه‌گذاران خارجی نیز خواهد شد، هر دو معتبر هستند و از آنجا که رویه خاصی در این زمینه موجود نیست، دیوان‌های داوری می‌توانند به اختیار خود در هر پرونده، یکی از آنها را به‌عنوان قانو...
[ 9 ] - پیشگیری غیرکیفری از جرایم اقتصادی در کنوانسیون مریدا
چکیده مبارزه با فساد در دو دهه اخیر به دغدعه اصلی جامعه بین‌المللی تبدیل شده است. به همین دلیل دولت‌ها به طرق مختلف مبادرت به قاعده‌گذاری برای مبارزه با این پدیده در سطح جامعه جهانی و اسناد بین‌المللی نموده‌اند. در بین قواعد وضع شده برای مبارزه با فساد، توجه ویژه به پیشگیری اعم از کیفری و غیرکیفری به عنوان یک سیاست جنایی سازمان‌های جهانی و منطقه شده است. تعهد به پیشگیری غیرکیفری، تعهدات دارای ...
نویسندگان همکار