محمد علی شیرخانی

دانشگاه تهران

[ 1 ] - سیاست خارجی عمل¬گرایانه و توسعه¬ی اقتصادی (مطالعه¬ی موردی: چین از سال 1978-2010)

رشد و توسعه‌ی اقتصادی هر کشور علاوه بر اتکا به منابع داخلی و یا نقش دولت، به نحوه‌ی تعامل آن کشور با نظام بین‌المللی نیز بستگی دارد و در تعامل دو حوزه‌ی داخلی و بین‌المللی، ظرفیت‌های یک کشور برای رشد و توسعه شکوفا می‌گردد. خیزش و رشد خیره‌کننده‌ی چین در اوایل قرن جاری و تبدیل‌شدن آن به یک قدرت تأثیرگذار بین‌المللی در مسائل گوناگون به عنوان یکی از مهم‌ترین تغییرات در نظام بین‌المللی حال حاضر مطر...

[ 2 ] - اجماع پکن؛ الگوی نوین توسعه در عصر جهانی‌شده

هدف این مقاله پاسخ‌ به این پرسش است که مهم‌ترین زمینه‌ها و شاخصه‌های مدل توسعۀ اجماع پکن و علت قرار گرفتن آن به‌جای الگوی واشنگتن چیست و چه چالش‌هایی برای آن قابل تصور است؟ با ارزیابی شاخصه‌های الگوی اجماع پکن، زمینه‌هایی ایجابی مانند سیاست خارجی توسعه‌گرا، شاخص‌های چشمگیر اقتصادی، عملکرد قابل قبول در بحران مالی شرق آسیا در کنار زمینۀ سلبی همانند ناکارامدی تدریجی الگوی اجماع واشنگتن این فرضیه ر...

[ 3 ] - سرمایۀ اجتماعی و رقابت‌پذیری در نظام بین‌الملل

سرمایة اجتماعی همانند سرمایه‌های مادی از اهمیت بسزایی برخوردار است و نظریه‌پردازان دربارة تأثیر آن بر رشد کشورها، قلم‌فرسایی کرده‌اند. موفقیت در عرصة بین‌المللی بدون توجه به توانایی‌ها و قابلیت‌های هر کشور، میسر نمی‌شود. این قابلیت‌ها و توانمندی‌ها در اقتصاد بین‌الملل به ظرفیت رقابت‌پذیری تعبیر می‌شود. شاخص‌های دوازده‌گانه‌ای برای رقابت‌پذیری احصا شده که دارای ابعاد مختلفی است. در این پژوهش، به...

[ 4 ] - مبادلات نفت و گاز و همکاری بین‌المللی (با) ایران

یکی از تفاوت‌های جدی مکاتب نوواقع‌گرایی و نهادگرایی نولیبرال در روابط بین‌الملل به موضوع همکاری مربوط می‌شود. پیروان نهادگرایی نولیبرال بر خلاف طرفداران نوواقع‌گرایی معتقدند که در روابط بین‌الملل، حتی در شرایط هرج‌ومرج و فقدان حاکمیت مرکزی در سطح جهان، می‌توان با کمک نهادهای بین‌المللی به همکاری‌های بین‌المللی دست یافت. این تفاوت نگاه به همکاری حاصل اختلاف نظر این دو مکتب دربارة دستاوردهای مطلق...

[ 5 ] - امنیت انرژی خاورمیانه و توسعه اقتصادی امنیتی آسیا و اقیانوسیه: شباهت‌های در حال شکل‌گیری

ثبات و امنیت در کشورهای نفت خیز منطقة خاورمیانه، به طور سنتی با هدف تامین منافع نفتی قدرت‌های فرا منطقه‌ای تعریف و اغلب با حمایت‌های مستقیم این قدرت‌ها نیز مورد صیانت قرار گرفته است، اما طی سال‌های اخیر کشورهای نفت‌خیز منطقة خاورمیانه به منبع اصلی تامین انرژی برای تداوم توسعه اقتصادی کشورهای آسیا و اقیانوسیه نیز تبدیل گردیده‌اند. اما آمریکا برای تضمین استمرار حضور نظامی خود هم در منطقة خلیج ف...

[ 6 ] - گذار قدرت‌ در شرق آسیا: چشم‌انداز گذار قدرت در پرتو پویایی‌های نوین منطقه

از شاخص‌های مهم در شناسایی پویایی‌های قدرت در منطقۀ شرق آسیا، شناخت وضعیت «گذار قدرت» و تبدیل آسیا به محور سیاست جهان است. هدف این مقاله، تبیین چگونگی ظهور و بروز این پویایی‌های نوین قدرت در شرق آسیا با ارزیابی دو رویکرد نظری رقیبِ موازنۀ قدرت و گذار قدرت است. داده‌ها نشان می‌دهد که نظریۀ گذار قدرت قابلیت تبیین‌پذیری بیشتری نسبت به نظریۀ موازنۀ قدرت دارد. بااین‌حال، نوآوری نوشتار این است که با و...