منصور زراء‌نژاد

استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

[ 1 ] - شبیه‌سازی پویای نرخ بیکاری در ایران

چکیده  هدف اصلی در این پژوهش ارائه مدل شبیه‌سازی پویای نرخ بیکاری در ایران با استفاده از عوامل تقاضای کل و مقایسه آن با آمار ارائه شده از سوی بانک مرکزی است. نرخ بیکاری در دوره 1355-1392 با استفاده از روش شبیه‌سازی گذشته‌نگر و روش حداقل مربعات پویا شبیه‌سازی می‌گردد. برای این منظور، در ابتدا با شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر تقاضای کل، معادلات بخش‌های مصرفی، عمومی، خصوصی و خارجی فرمول‌بندی...

[ 2 ] - ارزیابی تأثیر نوسانات درآمد نفت بر هسته تورم در ایران (1338-1388)

نفت هم به  لحاظ جایگاه آن در تولید ناخالص  داخلی و هم به  لحاظ سهم آن در بودجه  دولت و نیز منابع  ارزی در اقتصاد‌ایران از اهمیت زیادی برخوردار است. اکثر محققین علت وجود آثار  مخرب درآمد نفت در اقتصاد را به  نحوه برخورد دولت‌ها جهت هزینهِ  کرد آن در اقتصاد نسبت  می‌دهند. از طرف دیگر وابسته  بودن بودجه دولت به درآمد نفت همراه  با نوسانات آن، نکته‌ای‌است که محققین  زیادی به عنوان مهم‌ترین علت تورم ...

[ 3 ] - بررسی اثر تشکیل اتحادیه پولی بر تجارت بین کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی (OIC) با استفاده از تئوری منطقه پولی بهینه (OCA) و مدل جاذبه تعمیم یافته

در سال­های اخیر، تشکیل اتحادیه پولی کشورهای اسلامی مورد توجه بسیاری از کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی (OIC) قرار گرفته است. در این پژوهش اثر تشکیل اتحادیه پولی بر تجارت در 49 کشور اسلامی در دوره 1990-2011 با استفاده از تئوری (OCA) و مدل جاذبه تعمیم یافته مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر این است که مرز مشترک، زبان مشترک و وجود اتحادیه‌های تجاری اثر مثبت و معنی دار و نوسانات نرخ ا...

[ 4 ] - The Shadow Economy and Globalization: A Comparison Between Difference GMM and System GMM Approaches

In a general classification, the economy of any country is divided into two parts of official and invisible economies. Invisible activities drop outside the scope of the law and official economy and strongly affect socioeconomic development and the formal sector of all countries.These activities which are known under various titles including the shadow economy are influenced by various factors....

[ 5 ] - بررسی ساختار هزینه کارخانه‌ی سیمان فارس با استفاده از تابع هزینه ترکیبی

به‌دلیل سهم بالای ارزش افزوده صنعت سیمان در تولید ملی و نقش آن در پروژه‌های عمرانی، تحلیل نوع روابط بین نهاده‌ها در تولید آن دارای اهمیت است. در این مقاله با استفاده از تابع هزینه ترکیبی و رهیافت دوگانه هزینه، صرفه‌های ناشی از مقیاس، بازدهی نسبت به‌مقیاس و کشش‌های جانشینی در شرکت سیمان فارس برآورد و تحلیل شده است. برای استخراج تابع هزینه از روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط تکراری غیرخطی (NLSUR) ...

[ 7 ] - بررسی تاثیر سیاست‌های پولی و مالی بر شاخص‌های کلان اقتصاد ایران

در این مطالعه کارایی اهداف کمی سیاست‌های پولی و مالی در برنامه چهارم توسعه اقتصادی ایران با استفاده از روش شبیه‌سازی پویا بررسی شده‌است. به این منظور، یک الگوی اقتصادسنجی کلان برای اقتصاد ایران طراحی شده‌است. در تصریح مدل سعی شده مکانیزم اثرگذاری سیاست‌های پولی و مالی بر کلیه بخش‌های مهم اقتصاد در نظر گرفته شود. معادلات با استفاده از روش خود توضیح برداری با وقفه‌های گسترده برای دوره زمانی 1383-...

[ 8 ] - برآورد شاخص‌های تغییرات تکنولوژیکی و تجزیه و تحلیل ساختار هزینه در شرکت سیمان فارس

تجزیه و تحلیل کارایی و آگاهی از تکنولوژی صنایع برای برنامه‌ریزان اقتصادی و صنعتی دارای اهمیت است. صنعت سیمان دارای نقش زیادی در مسیر توسعه و پیشرفت اقتصادی و عمرانی کشور است. در این تحقیق وجود انحصار و وضعیت تغییرات تکنولوژیکی عوامل تولید در کارخانه سیمان فارس براساس شاخص‌های بازدهی نسبت به‌مقیاس و صرفه‌های ناشی از مقیاس بررسی شده است. برای تجزیه و تحلیل، از تابع هزینه ترانسلوگ و روش رگرسیون‌ها...

[ 9 ] - بررسی تابع تولید و تعیین کارآیی فنی شالیکاران در استان کهگیلویه و بویراحمد

تجزیه و تحلیل کمی تولید از طریق بررسی مقدار بهینه عوامل تولید در کشاورزی، در واقع از لوازم اصلی سیاست­ های کشاورزی است که افزایش تولید را از طریق استفاده­ ی بهینه از منابع جستجو می­ کند. این مقاله در پی تخمین و تحلیل تابع تولید برنج چمپا در استان کهگیلویه و بویراحمد است. آمار و اطلاعات مورد نیاز به صورت داده ­های مقطعی در سال 1386 توسط پرسشنامه­ ی مصاحبه با شالیکاران استان جمع آوری گردیده است. ...

[ 10 ] - اندازه گیری سرکوب مالی در منتخبی از کشورهای صادرکننده ی نفت

توسعه­ ی سیستم مالی و بازار سرمایه از الزامات رشد و توسعه ­ی اقتصادی است. تجربه­ ی بسیاری از کشورهای در حال توسعه نشان داده است که تأمین سرمایه ­ی لازم برای رشد اقتصادی نیازمند اصلاحات ساختاری در سیستم مالی و بازار سرمایه است. یکی از موانع اصلی توسعه ­ی مالی سرکوب مالی است. هدف این تحقیق اندازه‌ گیری میزان سرکوب مالی در اقتصاد کشورهای صادرکننده­ ی نفت شامل ایران، عربستان سعودی، ونزوئلا، نیجریه،...

[ 11 ] - تعیین قاعده ی بهینه ی پولی در یک مدل تعادل پویای تصادفی عمومی با استفاده از نظریه ی کنترل

یکی از مسیرهای انتقال تصمیم سازی سیاستی پولی بر بخش حقیقی اقتصاد در کوتاه مدت کانال نرخ بهره است. بررسی ادبیات تحقیقات پولی نشانگر ارتباط بین نرخ تورم، شکاف تولید و نرخ بهره است. علاوه بر اختلاف نظر در زمینه ­ی رابطه ­ی علت و معلولی نرخ بهره و تورم، درباره چگونگی و میزان اثر تغییر نرخ بهره بر سایر متغیرهای اقتصادی نظرات گوناگونی وجود دارد. در این تحقیق با استفاده از نظریه کنترل و مدل تعادل عموم...

[ 12 ] - پیامدهای بیرونی حمل و نقل با خودرو شخصی در شهر تهران

با رشد سریع شهر نشینی در دهه ­های اخیر، حمل و نقل شهری به یکی از مسائل عمده­ی شهری تبدیل شده است.  بالا رفتن استفاده از خودرو شخصی در شهر­های بزرگ مانند تهران، باعث افزایش ترافیک شده و در پی آن زمان سفر افزایش پیدا کرده و میزان انواع آلودگی­ ها بالا رفته است.  افرادی که از جاده ­ها استفاده می­ کنند در معرض خطر و آسیب­های جدی زیست محیطی قرار دارند و سلامتی آنها مورد خطر واقع شده است.  به همین دل...

[ 13 ] - تخمین تابع سرعت گردش پول در اقتصاد ایران

تأثیرگذاری سرعت گردش پول و نقدینگی بر روی متغیرهای اقتصادی، پیش‌بینی رفتار این متغیر را برای سیاستگذاران، به ویژه سیاستگذاران پولی، لازم کرده است.  از این رو، در این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر سرعت گردش پول و نقدینگی همانند نرخ ارز، نرخ بهره،‌ نرخ تورم انتظاری، درآمد ملی، توزیع درآمد و درجه­ ی توسعه‌یافتگی سیستم بانکی با تکیه بر مدل تقاضای پول فریدمن، طی سال‌های 87-1350 پرداخته شده است.  مدل ...

[ 14 ] - ویژگی‌های غیر مالی موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

در این تحقیق ارتباط پنج ویژگی غیر مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با کیفیت گزارشگری مالی آن‌ها بررسی شده است. برای اندازه گیری کیفیت گزارشگری مالی از شاخصی متشکل از 155 قلم بر اساس استانداردهای حسابداری ایران و سایر قوانین مربوط در مورد افشاء استفاده شد و ارتباط احتمالی آن با اندازه شرکت، نوع موسسه حسابرسی، نوع صنعت، ساختار مالکیت و عمرشرکت با استفاده از مدل‌های رگرسیون چ...

[ 15 ] - تحلیل تأثیر نرخ بیکاری بر اقتصاد سایه در کشورهای در حال توسعه‌‌ منتخب

اقتصاد سایه یک پدیده واقعی با مفاهیم مهم و پیچیده است که نیاز به توجه و مطالعه‌ای عمیق دارد. برای همه کشورهای جهان و به‌ویژه کشورهای در حال توسعه که از حجم گسترده‌تری از این فعالیت‌ها برخوردار هستند، همواره نگرانی‌هایی در مورد روند رو به رشد اقتصاد سایه وجود دارد. به‌ دلیل ماهیت پنهان اقتصاد سایه و ثبت‌نشدن آن، آمار رسمی وضعیت دقیقی از اقتصاد دولت را نشان نمی‌دهد و از آنجا که این آمار برای سیاس...

[ 16 ] - حداقل معیشت در مناطق روستایی استان خوزستان (1388-1358)

در مقالة حاضر، رفتار مصرف‌کنندگان مناطق روستایی استان خوزستان از طریق سیستم مخارج خطی مبتنی بر تابع مطلوبیت استون‌ـ‌گری و با روش گشتاورهای تعمیم‌یافته بررسی می‌شود. بر اساس نتایج حاصل از تخمین، حداقل معیشت ماهانه برای خانوار روستایی استان خوزستان (متوسط بعد خانوار 9/6 نفر)، در سال 1358 معادل 3/253634 ریال بود، که در سال 1388 به 44164773 ریال رسید. ترکیب سبد حداقل معاش برای خانوارهای روستایی نشا...

[ 17 ] - تخمین شاخص ترکیبی اقتصاد اسلامی و بررسی روند تغییرات آن در ایران

اطلاعات، مبنای اصلی تصمیم‌گیری‌ها است. گاهی حجم اطلاعات به‌دست آمده بسیار زیاد است. استفاده نادرست از اطلاعات تحلیل نشده به اتخاذ تصمیمات اشتباه منجر می‌شود. تعریف شاخص‌های کاربردی و کمی‌سازی کیفیت‌ها در حوزه‌های مختلف کاری می‌تواند در کشف مشکل ریشه‌ای، هدف‌گذاری و انتخاب بهترین شیوه رسیدن به هدف کمک شایان توجهی کند. حوزه اقتصاد اسلامی نیز می‌تواند یکی از این حوزه‌ها باشد. در این تحقیق، با رعای...

[ 18 ] - بررسی آثار متقابل فضایی همسایگی بر نوسانات تجارت بین‌الملل: رویکرد اقتصادسنجی ترکیبیِ فضایی و هموارسازی موجک

هدف اصلی در این تحقیق بررسی آثار همسایگی بر نوسانات تجارت جهانی بر اساس روش اقتصادسنجی ترکیبیِ فضایی با استفاده از ماتریس موزون تجارت دوجانبه است. آثار فضایی برای 34 کشور پُراهمیت در تجارت جهانی در دورة زمانی 1980 ـ 2010 با استفاده از مدل‌های دوربین فضایی (SDM) ترکیبی و روش تخمین حداکثر راست‌نمایی ( ) بررسی شد. بر اساس نتایج این تحقیق، آثار فضایی به صورت معکوس تأیید شد؛ به طوری که افزایش یک‌درصدی...

[ 19 ] - اقتصاد اسلامی رشد و مقایسه آن با اقتصاد سرمایه‌داری: مطالعه موردی منتخبی از کشورهای اسلامی و غیراسلامی با در نظر گرفتن زکات

زکات سنگ‌بنای نظام اسلامی است. قرآن از زکات به‌عنوان یک جزء حیاتی از عدالت اجتماعی و اقتصادی یاد می‌کند. هدف پژوهش حاضر اثرگذاری زکات به‌عنوان یک سیستم مالی به‌منظور ارزیابی رشد اقتصادی است. به همین سبب با استفاده از تکنیک اقتصادسنجی داده‌های ترکیبی در دو گروه از کشورهای اسلامی و غیراسلامی طی دوره زمانی 2014-2000 به بررسی اثر مصرف بر رشد اقتصادی با توجه به نقش زکات پرداخته‌ایم تا مقایسه‌ای میان...

[ 20 ] - بررسی اثر اقتصاد زیرزمینی بر توسعه اجتماعی در منتخبی از کشورهای خاورمیانه

اقتصاد زیرزمینی با جوانب بسیار پیچیده، متنوع و گسترده خود، موجب پدید آمدن مشکلات و معضلات اقتصادی و اجتماعی، مبهم شدن آمارها و داده‌ها، عملکرد نادرست سیاست‌گذاری‌های اقتصادی ـ اجتماعی و در نهایت کند شدن فرآیند توسعه در جوامع مختلف شود. مطالعات انجام شده در مورد اقتصاد زیرزمینی، عمدتاً به برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی و یا اثرات این پدیده بر متغیرهای اقتصادی در سطح کلان پرداخته‌اند. علیرغم پیوند گسس...

[ 21 ] - بررسی اقتصاد ایران در قالب یک مدل کلان سنجی از منظر اقتصاد اسلامی با تأکید بر رشد اقتصادی

امروز توجه به اقتصاد اسلامی، به ‌‌عنوان یک رویکرد و قرائت خاص در علم اقتصاد، فزونی یافته و اقتصاد‌دانان اسلامی با تأکید بر این رویکرد به نظریه‌پردازی در حیطه مسائل اقتصادی می‌پردازند. نتایج این رویکرد می‌تواند نقش برجسته‌ای در نوع سیاست‌گذاری‌های اقتصادی کشورهای مسلمان داشته باشد. مرور ادبیات اقتصادی اخیر، به‌ویژه شاخه‌هایی مانند اقتصاد نهادگرایی نشان می‌دهد ادبیات اقتصادی امروز بر تأثیرپذیری ا...

[ 22 ] - بررسی تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)

هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر رشد اقتصادی ایران می‌باشد. بدین منظور از الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE) استفاده شده است. داده‌ها برگرفته از ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) سال 1390 ایران، تهیه شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس در سال 1394 است که جدیدترین ماتریس حسابداری اجتماعی ایران می‌باشد. تحلیل سیاست در قالب نه سناریو انجام شده است که عبارتند از: وضع مالیات بر ار...

[ 23 ] - یک تحلیل تعادل عمومی از اثرات تورمی، تولیدی و مصرفی مالیات بر ارزش افزوده در ایران

دولت­ها برای تأمین مخارج خود از منابع مختلف درآمد تحصیل می‌کنند. یکی از مهم­ترین منابع درآمدی دولت­ها مالیات است. مالیات­­ با روش و انواع مختلفی وضع می­گردد که یکی از انواع آن مالیات بر ارزش افزوده است. مالیات بر ارزش افزوده (VAT) به عنوان روش جدید اخذ مالیات با ایجاد یک پایة مالیاتی گسترده، در بسیاری از کشورها مورد توجه قرار گرفته...

[ 24 ] - برآورد تابع مصرف بخش خصوصی با رویکرد اقتصاد اسلامی

در این مقاله تابع مصرف بخش خصوصی در ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی با استفاده از روش آزمون همگرایی باند مبتنی بر مدل تصحیح خطای نامقید (UECM) طی دورۀ زمانی 1363−1396 برآورد شده است. در تابع تخمین زده شده، مخارج مصرف بخش خصوصی در ایران، تابعی از تولید ناخالص داخلی غیرنفتی، نسبت هزینه‎های مذهبی خانوار به کل هزینه‎های خانوار به‌عنوان شاخصی از ایمان افراد، تورم و نرخ سود سپرده‎های بانکی به‌عنوان سهم...