علی نظری

استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه لرستان

[ 1 ] - تحلیل روایت در رمان "حین ترکنا الجسر" از منظر جریان سیال ذهن

رمان حین ترکنا الجسر نوشته عبدالرحمن منیف نویسنده معاصر سعودی است که در ادبیات داستانی معاصر عربی به "پیرمرد و دریا" شهرت دارد. نویسنده در این رمان با استفاده از شیوه‌های روایی مدرن توانسته افکار و اندیشه‌های خود را بسیار جذاب به مخاطب انتقال دهد و به هدف خود که درگیر کردن خواننده و وارد ساختن او به متن داستانی بوده برسد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه‌ی روایی جریان سیال ذ...

[ 2 ] - روش‌شناسی «وجوه القرآن» ابوالفضل تفلیسی

در قرآن کریم بسیاری از کلمات، تحت تأثیر بافت(سیاق) و همنشینی با واژگان دیگر، از معنای وضعی، لغوی و معجمی، عدول کرده، وجوه و معانی دیگری را ارائه میدهد. تا جاییکه مدلولات آنها از معنای معجمی انحراف پیدا کرده و معانی جدیدی را با خود حمل میکند. لذا مقصود از «وجوه» دلالتها و معانی متعددی است که برای یک کلمه در موقعیتهای گوناگون و بافتهای لفظی، موقعیتی، زمانی، فرهنگی، دینی و... بیان میگردد. د...

[ 3 ] - پاسخی به شبهه اطلاق عنوان «اخت هارون» بر مریم در قرآن کریم

در آیه 28 سوره مبارکه مریم، قرآن کریم از زبان قوم حضرت مریم، او را «یا اُخت هارون» مورد خطاب قرار داده است. این نکته از همان آغاز از جانب مسیحیان و نیز مخالفان قرآن مورد اشکال قرار گرفته است؛ زیرا هیچ سند تاریخی به‌طور قطع ذکر نکرده است که حضرت مریم (س) برادری به نام هارون داشته باشد و چنانچه مقصود حضرت هارون پیغمبر، برادر موسی (ع) باشد، اشکالی دیگر مطرح است و آن اینکه اینان به‌لحاظ تاریخی حدود ...

[ 4 ] - بررسی مؤلّفه های سبک ساز در شعر «تحوّلات العاشق» ادونیس

مجموعة شعری تحوّلات العاشق، اثر ادونیس شاعر نامآشنا و معاصر عرب است. در این مقاله با تکیه بر روش استقرایی مبتنی بر توصیف و تحلیل، به تبیین مؤلفههای سبکی تحوّلات العاشق در لایههای مختلف ادبی و زبانی پرداخته شده است. در این پژوهش با بررسی کلّی این مؤلفهها در دو سطح ادبی و زبانیِ و با تکیه بر مشخّصههای بارز سبک شعری شاعر به تحلیل سطح فکری پرداخته شده و سطح فکری به‌صورت جداگانه مورد بررسی قرار نگر...

[ 5 ] - سایه شجره یَقْطینِ قرآن کریم بر شاخ نبات حافظ (ره)

قرآن کریم از مهم‌ترین آبشخورهای زبان و اندیشة حافظ(ره) است. در حقیقت، شهد و شکر سخن حافظ، آمیخته با شجرة طیبة قرآن حکیم است. مفروض است، غزلِ «دوش وقت سحر ...» (غزل 183) بازتابی پنهان و هدفمند از داستان حضرت یونس (ع) در قرآن کریم است. واژگانی از قبیل غمّ، نجات، ظلمت، قدر، صبر، نبات، و... در کنار معانی عرفانیی همچون آینة وصف جمال، بیخود از شعشعة پرتو ذات، نجات از بند غم ایام و... بیانگر این است ک...

[ 6 ] - بررسی معناشناختی باهم‌آیی واژگانی در شعر زهیر بن أبی سلمی

شعر زهیر بن أبی سلمی، شاعر عرب پیش از اسلام، در کنار مضامین حکمی، از انسجام واژگانی برجسته‌ای برخوردار است. با تأمل در شعر وی درمی‌یابیم که باهم‌آیی در سطح واژگان به انسجام واژگانی در دیوان شاعر انجامیده و نقش مهمی در مضمون‌پردازی و استواری ترکیب‌ها و تعبیرهای ادبی ایفا نموده‌است. اصطلاح باهم‌آیی واژگانی بیانگر روندی است که طی آن یک واژه با واژه یا واژگان دیگری با هم به کار می‌روند. این موضوع ...

[ 7 ] - دراسة مسائل تعلیم الترجمه و مشاکله و حلوله

إنَّ تدریس الترجمة و تعلیمها یعد من المجالات التی تتحدی المعلم والطلاب فی أیة لغة اجنبیة، وفرع اللغة العربیة وآدابها لیس بمعزل عن هذه المشکلة. ولاجتیاز هذه المشکلة وتمهید طریق طلاب فرع اللغة العربیة وآدابها لدخول سوق العمل عن طریق مهاراتهم ولیس عن طریق شهاداتهم الجامعیة فحسب یجب علینا رسم خارطة طریق للوحدات التی تساعد الطلاب فی سوق العمل. نحن فی هذا المقال نحاول أن نعدّ خارطة طریق لتعلیم الترجمة ف...

[ 8 ] - المصاحبة اللفظیة فی شعر لبید بن ربیعة العامری؛ دراسة دلالیة

None

[ 9 ] - التناص فی قصیدة "قل للدّیار" لجریر مع قصیدة "خفّ القطین" للأخطل

None

[ 10 ] - نقش علائم نگارشی معاصر در فهم آیات قرآن کریم (بحث مورد پژوهانه: دو خط فاصله«--» و جمله معترضه‌)

قرآن کریم در رأس پرخوانندهترین کتابهای عصر کنونی است و با گسترش اسلام در تمامی نقاط جهان، این کتاب وحیانی مورد مطالعهی بسیاری از مردمان جهان قرار گرفت. اقوام غیرعرب از آغاز تاکنون به دلیل عدم تسلط به زبان عربی، در فهم و خواندن آیات به نوعی با مشکلاتی روبرو بودهاند. علمای اسلامی، در قرنهای نخستین، با ایجاد علائمی مانند رموز سجاوندی، تحولی عظیم در زمینهی تسهیل خواندن آیات قرآن کریم ایجاد کر...

[ 11 ] - نقد و بررسی اطناب و توضیح در ترجمة صحیفة سجادیه بر اساس نظریة آنتوان برمن (مطالعة موردی: ترجمة انصاریان)

ترجمه به عنوان روشی برای آشنایی با آداب و فرهنگ دیگر ملت‌ها از دیرباز مورد توجه بوده‌است و همواره دو رویکرد مبدأگرا و مقصد‌گرا داشته‌است و هر یک از این دو رویکرد طرفداران خاص خود را داشته‌اند. آنتوان برمن یکی از نظریه‌پردازان مبدأگرای علم ترجمه است که در نظریة خود با عنوان «گرایش‌های ریخت‌شکنانه»، سیزده عامل انحراف در ترجمه را برمی‌شمارد که «اطناب» و «توضیح» از آن جمله است. این مقاله بر آن است ...

[ 12 ] - أثر الدّین وتعالیمه فی روایة «یوم قتل الزّعیم» لنجیب ‌محفوظ

None

[ 13 ] - الدعوة الإصلاحیة فی شعر معروف الرصافی

None

[ 14 ] - ظاهرة الإنزیاح فی شعر أدونیس

None

[ 15 ] - إستدعاء شخصیات الشعراء فی شعر محمود درویش

None

[ 16 ] - جلوه های مکتب رمانتیسم در ادب معاصر عربی و فارسی (مطالعه مورد پژوهش: شعر علی محمود طه و محمّد حسین شهریار)

مکتب رمانتیسم، از مکاتب ادبی در جهان معاصر است که مبنای آن بر تخیّل فردی و خلاقیّت براساس تخیّل و عکسالعملی در برابر مکتب کلاسیسم بود. این مکتب، افزون بر غرب، تأثیرات زیادی بر ادبیّات فارسی و عربی معاصر نهاد و نیز نظر شاعران و نویسندگان بسیاری را به خود جلب کرده است. از سویی میان پیروان این مکتب در ادبیّات فارسی و عربی، همگونی زیادی دیده میشود. این پژوهش، درصدد است تا با روش توصیفی - تحلیلیِ محتوا ...