حسین خسروی
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
[ 1 ] - بررسی هویت، قدرت و دانش در سه بَرخوانی بهرام بیضایی
بهرام بیضایی ازجمله نویسندگان تأثیرگذار در ادبیات نمایشی ایران است. اعم کوشش این نویسنده از ابتدا بر روی سه محور اسطوره، حماسه و تاریخ بوده‌است که با تلفیق این عناصر با درام، خالق آثار متنوعی در ادب معاصر فارسی است. سه بَرخوانی بهرام بیضایی از اولین آثار این نویسنده، شامل سه روایت اساطیری از آرش، اژدهاک و جم است. برخوانی اصطلاحی برساخته از زبان این نویسنده است. این آثار به عنوان اولین تجربیات ن...
[ 2 ] - بررسی اثرپذیری منظومۀ ویس و رامین از اندرزنامه‌‌های پهلوی در حوزۀ مفاهیم تعلیمی
ویس و رامین داستانی عاشقانه و مربوط به دوران اشکانی- ساسانی است. فخرالدین اسعد گرگانی این اثر را در قرن پنجم هجری به نظم درآورد. نگرش اصلی در این سروده، غنایی است؛ اما نمود مضامین تعلیمی نیز در آن دیده میشود. این آموزه‌‌ها به‌طور مستقیم (از زبان راوی- شاعر) یا غیرمستقیم (از زبان شخصیت‌‌ها) تبیین شدهاند. فخرالدین اسعد با قواعد زبان و ادبیات پهلوی کاملاً آشناست؛ ازاین‌‌رو بدون دخالت عناصر اسل...
[ 3 ] - مظاهر مجازی کهن‌نمونۀ مادرمثالی در افسانه‌های کرمان با تکیه بر آرای یونگ
براساس نظریه‌های یونگ، «ناخودآگاه جمعی» ذخیره‌ای است ارزشمند و برجای‌مانده از نخستین نیاکان بشر که نزد همۀ اقوام ملل و مذاهب مشترک است و مضامینی هماهنگ دارد. ناخودآگاه جمعی مهم‌ترین و تأثیرگذارترین محتویاتی را شامل میشود که شخص در زندگی خود با آن‌ها مواجه میشود. یکی از محتویات برجسته و تأثیرگذار ناخودآگاه جمعی «کهن‌نمونة مادرمثالی» است که در صورت‌های واقعی مجازی و با ماهیتی مثبت و منفی نمایان...
[ 4 ] - بررسی ادبیات تعلیمی در هزار و یک شب
ادبیات تعلیمی یکی از کهن‌ترین، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گونه‌های ادبی است که در میان همۀ اقوام و ملل، نمودی چشمگیر و تعیین‌کننده دارد. شعر و نثر فارسی نیز از دیرباز، اهداف و مقاصد تعلیمی را در انواع گوناگون خود آزموده و متجلّی کرده است. در این میان، قصّه‌ها و حکایات؛ از جمله قصّه‌های عامیانه، سهمی بارز و محوری را در انتقال آموزه‌های متنوّع تعلیمی از آنِ خود کرده‌اند. این قصّه‌ها بخشی قابل توجّه از میر...
[ 5 ] - زن در آیینۀ رمان مقایسۀ نقش زنان در سه رمان فارسی چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم نوشته‌ی زویا پیرزاد؛ نگران نباش از مهسا محب‌علی و بی‌بی شهرزاد اثر شیوا ارسطویی
زنان و مسائل آن‌ها از موضوعات مهم در جامعه‌ی امروز است. هدف از نگارش این مقاله، بررسی نگاه زنانِ نویسنده به موقعیت زن در جامعه‌ی ایرانی است. اهمیت و ضرورت این پژوهش در این است که می‌توان به جایگاه زنان در دوره‌ی معاصر از نگاه خود زنان پی‌برد. این تحقیق و بررسی در سه رمان مشهور فارسی انجام شده است؛ رمانهای: «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» اثر زویا پیرزاد (1380)، «بی‌بی شهرزاد» از شیوا ارسطویی(1383...
[ 6 ] - بررسی اثرپذیری منظومۀ ویس و رامین از اندرزنامه‌‌های پهلوی در حوزۀ مفاهیم تعلیمی
ویس و رامین داستانی عاشقانه و مربوط به دوران اشکانی- ساسانی است. فخرالدین اسعد گرگانی این اثر را در قرن پنجم هجری به نظم درآورد. نگرش اصلی در این سروده، غنایی است؛ اما نمود مضامین تعلیمی نیز در آن دیده میشود. این آموزه‌‌ها به‌طور مستقیم (از زبان راوی- شاعر) یا غیرمستقیم (از زبان شخصیت‌‌ها) تبیین شدهاند. فخرالدین اسعد با قواعد زبان و ادبیات پهلوی کاملاً آشناست؛ ازاین‌‌رو بدون دخالت عناصر اسل...
[ 7 ] - بررسی ادبیات تعلیمی در هزار و یک شب
ادبیات تعلیمی یکی از کهن‌ترین، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گونه‌های ادبی است که در میان همۀ اقوام و ملل، نمودی چشمگیر و تعیین‌کننده دارد. شعر و نثر فارسی نیز از دیرباز، اهداف و مقاصد تعلیمی را در انواع گوناگون خود آزموده و متجلّی کرده است. در این میان، قصّه‌ها و حکایات؛ از جمله قصّه‌های عامیانه، سهمی بارز و محوری را در انتقال آموزه‌های متنوّع تعلیمی از آنِ خود کرده‌اند. این قصّه‌ها بخشی قابل توجّه از میر...
[ 8 ] - تحلیل واژگانی، نحوی و فکری روایت "آرش" بهرام بیضایی
بهرام بیضایی ازجمله نویسندگان تأثیرگذار در ادبیات نمایشی ایران است. همة کوشش این نویسنده از ابتدا بر روی سه محور اسطوره، حماسه و تاریخ بوده است. وی با تلفیق این عناصر با درام، خالق آثار متنوعی در ادب معاصر فارسی است. بررسی متونی که ریشه در اساطیر ایران دارد از مناظر متفاوت حائز اهمیت است، به‌ویژه متونی که امروز نگاشته شده اما ریشه‌های خود را با گذشتة ادبی زبان فارسی حفظ کرده است. روایت آرش نوشت...
[ 9 ] - بررسی نمودهای آنیمای معشوق در منظومۀ ویس و رامین (با رویکرد نظریۀ کهن‌الگوی یونگ)
نقد کهن‌الگویی روشی نوین در بررسی متون ادبی است. یونگ با طرح و شرح دو مقولۀ ناخودآگاه جمعی و کهن‌الگو، به این شیوه از نقد انسجام بیشتری بخشیده‌است. کهن‌الگوها میراث مشترک تمدن بشری هستند که در ناخودآگاه جمعی ذخیره شدهاند. «آنیما» مهم‌ترین کهن‌الگو محسوب میشود و منظور از آن، «نیمۀ زنانۀ روح مرد» است. این کهن‌الگو در ادب فارسی از جملۀ منظومۀ ویس و رامین به صورت معشوقه تجلی یافته‌است. از این رو...
[ 10 ] - شناخت‌نامه دکتر محمّدعلی اسلامی ندوشن
شناخت‌نامه یا تک‌نگاری(Monographie) پژوهشی است که(معمولاٌ) توسط یک نویسنده و در خصوص موضوعی واحد انجام میشود و نتیجه آن که با شرح و تفصیل و جزئیات همراه است، در قالب کتاب، مقاله و یا پایان‌نامه(رساله) ارائه می‌گردد. تحقیق به شیوه تک‌نگاری را نخستین بار فردریک لوپله در قرن نوزده در توصیف زندگی کارگران به کار برده است. او نتایج بررسی‌های خود را به صورت کتابی زیر عنوان کارگران سا...
[ 11 ] - تقابل سنت و تجدد در رمان «اهل غرق» روانی‌پور و «نگران نباش» محب‌علی
منیرو روانی‌پور و مهسا محب‌علی از جمله نویسندگان زن هستند که در آثار خود به دنبال کشف هویّت زنان بوده و به ذکر مسائل و مشکلات اجتماعی زنان و برجسته کردن شخصیّت آنان توجّه داشته‌اند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوا و با بررسی رمانهای «اهل غرق» و «نگران نباش»، نشان می‌دهد که اولویت اصلی نویسندگان در این داستان‌ها، طرح مسائل فمینیستی نبوده است؛ نقطه اشتراک این دو رمان تقابل سنّت و ت...
نویسندگان همکار