علیرضا طاهری
دانشیار، عضو هیات علمی، دانشکده هنر و معماری، شهر زاهدان، استان سیستان و بلوچستان
[ 1 ] - مطالعه تطبیقی نقوش " درونترکیبی" در نگارگری ایران و دوره سلاطین مغولی هند و آثار آرکیم بولدو "نگاره شتر و ساربان ، پری چنگ نواز سوار بر شتر و تابلو پرتره زمین"
در اساطیر، افسانهها، داستانها، ادبیات و هنرتمدنهای مختلف همیشه موجودات تخیلی دارای جذابیت و اهمیت بودهاند از جمله آنها گونه‌ای است که به آن موجودات " درونترکیبی" گفته می‌شود که بدن آنها در درون، از کنار هم نهی و در هم تنیدگی جانداران گوناگون و گاهی اشیاء و طبیعت شکل گرفته است که در نهایت یک چهره یا پیکره کلی واحد از یک حیوان و یا انسان ایجاد می‌شود، که در نگارگری ایران و هند مغول، و از س...
[ 2 ] - مطالعه‌ی ساختاری رخنمون های صخره ای در نگاره «فرود با ایرانیان مواجه می‌شود» از شاهنامه طهماسبی
در هنر ایران تصاویر و نشانه‌های بصری بسیاری، از طبیعت انعکاس یافته‌اند. نقاش ایرانی همواره به طبیعت و نمودهای آن همچون گیاهان، صخره‌ها و آسمان دلبستگی داشته و از آنجایی که طبیعت‌گرایی و آمیختگی انسان با طبیعت، ریشه در اعتقادات مذهبی و اسطوره‌ای مردم ایران دارد، در نگاره‌ها به عنوان یکی از اصول زیبایی‌شناسانه طبیعتگرا مشاهده می‌شود. یکی از این نشانه‌های تصویری، صخره است که از جنبه‌ی نمادین و تم...
[ 3 ] - بررسی مکاتب مهم شمایل‌نگاری روسیه و عناصر قراردادی آن
شمایل‌نگاری یکی از مشخصات بارز هنر روسیه است. شمایل‌نگاری روس از مدل‌های بیزانسی الهام گرفته و ظهور و تجلی مردمی است که آمال روحی و معنوی خود را بیان می‌کنند. در طی قرون، شمایل‌ها به وسیله کشیشان و راهبانی نقاشی شدند که در زیر آثارشان امضاء نمی‌کردند.. مکاتب عمده شمایل‌نگاری روسیه، نام شهرهایی که در آنجا عرضه شدند را بر خود نهادند. در ادامه مکاتب تنها به شهرهای خود محدود نشدند، مکاتبی همچون نو...
[ 4 ] - تأثیر نقوش ساسانی بر روی تصویرسازی نسخ بئاتوس
در قرن هشتم میلادی، در اسپانیا راهبی به نام بئاتوس اثری با عنوان «شرحی بر آپوکالیپس» نوشت که معروف به «بئاتوس لیابانا» شد. طی سال‌ها شمار زیادی از این اثر نسخه‌برداری و تصویرسازی و به بئاتوس‌ها مشهور شدند. نسخ بئاتوس از غنای تصویری خارق‌العاده‌ای برخوردار بوده و به لحاظ کیفیت رنگ‌پردازی و نمایش جهان غیر مادی و ماورایی از شاهکارهای هنری محسوب می‌شوند. در بین تصاویر ارایه شده در این نسخ، تعدادی ...
[ 5 ] - درخت مقدس، درخت سخنگو و روند شکل‌گیری نقش واق
در برخی جوامع، درخت مورد احترام و پرستش واقع می‌شده است. درخت در کهن‌ترین تصویرش، درخت کیهانی غول پیکری است که رمز کیهان و آفرینش است. با توجه به ارتباط تنگاتنگ درخت با زندگی بشر، بسیاری از جوامع حالتی از قداست را برای درخت قایل بودند. رابطه انسان و درخت و قدسیت آن به گونه‌ای در‌آمد که زایش انسان را از درخت تصور کردند و این اعتقاد بخشی از مراسم آیینی، جادویی و هنری برخی از اقوام را تحت تأثیر قر...
[ 6 ] - تجلی حماسه ی عاشورا در نقاشی های قهوه خانه ایدوره ی قاجار
قیام امام حسین (ع) یکی از وقایع بسیار مهم در تاریخ اسلام است. این واقعه که یکی از حوادث محوری تاریخ تشیع می باشد تأثیرات عمیقی بر فرهنگ ایران داشته است؛ از جمله ادبیات و هنر که نشانه های آن به ویژه درهنر نقاشی قهوه خانه ای ظهور کرده است. هدف این پژوهش یافتن تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم حماسه عاشورا در خلق نقاشی های قهوه خانه ای است. امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) و همراهان آنها بعنوان نماد ان...
[ 7 ] - تأثیر حرمسرا بر شیوة پیکرنگاری فتحعلی‌شاهی
وجوهی از تاریخ همیشه از آن رو ناگفته باقی می‌مانند که در کنار بدیهیات واقع می‌شوند. در چنین موقعیت‌‌هایی، اذهان تنها متوجه آنچه آشکار است می‌شود و در‌نتیجه برخی حقایق نادیده گرفته خواهند شد. در بیشتر منابعی که به بررسی پیکرنگاری فتحعلی‌شاه پرداخته‌اند، میل شدید او به استفاده از جواهر یا توجه افراطی به ظاهرش را ناشی از سیاست‌های او در برابر بیگانگان دانسته‌اند. این مطلب چنان جای خود را در مطالعا...
[ 8 ] - بررسی تطبیقی نقوش براق در نگارههای معراج دوران اسلامی با برخی از لگامهای مفرغی لرستان
در روایات اسلامی به معراج پیامبر به‌وسیله مرکبی شگفت‌انگیز بنام «براق»، اشارات زیادی شده است. تصاویر و توصیفات متفاوتی از براق، در نگاره‌ها و متن‌های ادبی برجای‌مانده است. همچون: استر، اسب یا موجودات چهارپای بالدار یا بدون بال و غیره. در عرفان و تصوف نیز «براق» دارای تفاسیر و مفاهیم ویژه‌ای است. با توجه به این توصیفات ، براق در زمره موجودات ترکیبی «انسان- حیوان» قرار میگیرد. موجودات تخیلی- تر...
نویسندگان همکار