سید عبدالرحیم مولوی(1882- 1806 م) یکی از بزرگ‌ترین عالمان و عارفان کرد در سدۀ نوزدهم میلادی است. او نه فقط عالم و عارف، بلکه شاعری چیره دست و توانا است که به زبآن‌های فارسی، عربی، کردی سورانی و اورامی شعر می‌سرود. آثاری که از او به جای مانده گویای آن است که مولوی کرد نه تنها در تفسیر و حدیث و شعر و کتابت از مقام والایی برخوردار است، بلکه به حق می‌توان او را یکی از متکلمان برجسته به شمار آورد. س...

درآثار مولانا جلال‌الدین بلخی، تمثیل‌ها و تشبیه‌تمثیل‌های بسیاری به‌کار رفته است تا مفاهیم و آموزه‌های مورد نظر خالق آن را برای مخاطب بازگو کند. در برخی موارد، مطابقت زائدالوصف ممثل‌ها بررسی‌شدنی است؛ چراکه در همه آن‌ها شیری در وضعیتی قرار گرفته که به غلط گاو پنداشته یا دیده می‌شود. این ممثل، سمبل است؛ ترکیبی پنهان و پیدا از موجودی که اجزای سازنده آن، یعنی شیر و گاو، هریک نمادی مجزا هستند. آنچه...

آینه در میان آثار عارفان مسلمان نمودی فراوان داشته است. براساس مستندات تاریخی، سابقه استفاده نمادین از آینه، در تبیین مسأله توحید عرفانی، به حضرت علی بن موسی الرضا(ع) می‌رسد. این واژه درآراء و متون منظوم و منثور عرفای اسلامی، برای بیان تجلّی و ظهور حضرت حقّ و توضیح مسأله مهم وحدت وجود به کار رفته است. آینه به عنوان یک نماد عرفانی، در آثار عین‌القضات همدانی و مولوی نیز بسیار مورد توجّه واقع شده است...

بررسی آثار ادبی از دیدگاه‌های گوناگون می‌تواند جنبه‌های مختلف زیبایی‌های ساختاری، فنّی و معنایی هر اثر را به گونه‌ای نظام‌مند و مبتنی بر انگاره‌های علمی برای خواننده مشخص کند. امروزه مطالعات هرمنوتیک یکی از شیوه‌های راهگشا برای کشف ابعاد پنهان معنای متن‌های ادبی محسوب می‌شود. اینگونه پژوهش‌ها در پی درک معنا از طریق شناخت نیّت مؤلف و با توجّه به بستر زمانی، مکانی و تاریخی شکل-گیری متن است. هدف از پ...

در هر نوشته‎ای آثار ذوق و اندیشه دیگران را می‎توان دید. مولانا هم از طریق مصاحبت با بزرگانی همانند بهاء ولد، محقّق ترمذی و شمس تبریزی و هم با مطالعة منابع عمدة فرهنگ اسلامی و آثار و اشعار نویسندگان و شاعران فارسی‎زبان و تازی‏‎گوی از آنان تأثیر پذیرفته است. یکی از راه‏های آشنایی با منابع فکری و ذوقی مولوی، جست و جوی مآخذ اقوال و افکار اوست. پیداکردن مآخذ استشهادات شعری آثار منثور، کمک می‏کند تا ت...

در عرفان اسلامی آثار بسیار کثیری وجود دارد که هریک با رویکردی گوناگون سعی در شناسایی و معرفی جهان هستی دارد و غالباً روش‌ها و ابزارهایی همانند: کنایه، نماد، مفاهیم مجازی و استعاری را برای نمایش جهان درونی عارف با الگو از دنیای پیرامونش به کار گرفته‌اند. این رویکرد در مثنوی ستون سترگ ادبیات عرفانی و تمثیلی، مشهود است. مولانا این ابزارها را در ساحت‌های تمام موضوعات خویش تعبیه نمود که می‌توان از ای...

با توجه به این که در زمینة نسخ خطیِ آثار مولوی پژوهش ها، مطالب و یافته های علمی تازه ای ازسوی محققان ارائه شده است، تصحیح و ویرایش مجدد کتاب فیه مافیه برای تسهیل در خوانش و فهم این اثر ارزشمند، ضروری می نماید. در این پژوهش ضمن تبیین جایگاه کتاب فیه مافیه در میان آثار منثور ادب فارسی و اهمیت آن در مطالعات عرفانی، به خصوص در مولاناشناسی، به معرفی و بررسی نسخة خطی فیه مافیه در کتابخانة موزة مولانا ...

چکیده: هم آمیختگی هنر و ادبیات در آثار بسیاری از شعرای فارسی زبان همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و جلوه های انواع هنر هر یک به فراخور علاقه و میزان آشنایی شاعران در آثارشان نمود یافته است. اشعار مولوی در این میان، انسجام بالایی را تقریباً با بسیاری از انواع هنرها در بر داشته، به نحوی که جلوه های هنری متعدد و متنوعی را می توان در عمده آثار وی، دیوان شمس و مثنوی معنوی یافت. بررسی این جلوه...