حکیم نزاری در زمره ی شاعرانی قرار دارد که نسبت به جامعه و مردمان روزگار خویش و اصول اخلاقی متعهد بوده و گرایش های عرفانی نیز داشته و مضمون غزلیات خود را در خدمت دفاع از ارزش های اصیل الهی و انسانی قرار داده است. موضوع رساله، تحلیل محتوایی غزلیات نزاری، است که دیدگاه شاعر در مورد مسائل اجتماعی، عرفانی و اخلاقی مورد تأمل و توجه قرار گرفته و با بررسی موارد یاد شده و فراخور هر موضوع و با استناد به ...

دربارۀ دانش استیفا و افراد و گروه‌هایی که بدان پرداخته‌اند هنوز پژوهش چندانی صورت نگرفته است. بر اساس شواهد تاریخی، اسماعیلیان ایران از جمله گروه‌هایی بودند که به این دانش پرداخته‌اند. در مقالۀ حاضر به تنی چند از دانشمندان دورۀ اسلامی پرداخته شده که هر یک به گونه‌ای با اسماعیلیه ارتباط داشته‌اند و آثاری در زمینۀ این دانش نگاشته یا با دانش استیفا آشنایی داشته‌اند.

فرقة اسماعیلیة نزاری به رهبری حسن صباح بنیادگذار ترور در معنی کلاسیک آن است. در تاریخ ایران دهه‎های میانه دیده‎نشده‎ که جریانی، از ترور همچون حربه‎ای راهبردی و هم‎زمان ساز‌و‌کاری دفاعی، به شکلی کاملاً سازمان‎مند در جهت نیل به اهداف خود بهره گیرد. در این پژوهش ترور در فرقۀ اسماعیلیه با رهیافت کیفی و بر اساس شواهد تاریخی بررسی و با تکیه بر استدلال استقرایی، به تحلیل جامعه‎شناختی عوامل مؤثر بر عملک...

مسلمانان شیعه اسماعیلی، بخشی از امت مسلمانان جهان می باشند که در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود تاثیر عمده ای در تاریخ و تمدن اسلامی برجای گذاشته اند. اسماعیلیان جنوب خراسان مانند سایر هم کیشان خود در ایران، در طول تاریخ، اغلب مورد آزار دیگر گروههای مسلمان بوده اند. آنها در چنین شرایطی از ابتدا درباره عقاید و تعالیم خود تقیه می کردند. پس از سقوط الموت مرحله جدیدی در تاریخ اسماعیلیان آغاز شد. بسیار...

قهستان ایالتیدر شرق ایران بود که تاریخش با خراسانپیوندی ناگسستنی داشته است. نام این ایالت معرب کُهستان و مخفف کوهستان است و در متون تاریخی و جغرافیایی به صورت های مختلفی همچون قهستان، قوهستان، کوهستان و ... آمده است. بیشتر وسعت این ایالت را رشته کوه هایی که از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده اند و نیز دشت هایی که حدفاصل این رشته کوه ها را در برگرفته اند، تشکیل می دهد. قهستان شامل شهرهایی چون قا...

قتل غافل­گیرانه یا ترور به مفهوم امروزی؛ یکی از محورهای مهم تاریخ تحولات سیاسی جهان اسلام و ایران در قرون پنجم و ششم هجری قمری است. منابع تاریخی این دوره، تعداد زیادی از این نوع قتل ها را با انگیزه­های مذهبی، سیاسی و اقتصادی ثبت کرده اند. شرایط سیاسی جهان اس÷لام و پیدایش نهضت اسماعیلیه نزاری و در پی آن تأسیس حکومت به دست حسن صباح موجب گردید تا یکی از بی نظیرترین و در عین حال شدیدترین دوره های ق...

رفتار مسالمت آمیز و آرام مردم کرمان با ادیان و فرق مذهبی، سبب شد که پس از ورود اسلام به این منطقه، در سال 29 هـ فرق مذهبی که این ناحیه را برای ادامه ی حیات سیاسی خود مناسب می دیدند، به اینجا هجرت کنند. جدا از فرق مذهبی که در قرون نخستین اسلامی وارد کرمان شدند، در قرون بعدی فرقی،مانند: نعمت اللهیه، شیخیه و آقاخانیه در کرمان بوجود آمدند و نقش فعالی را در مسائل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذ...

لذا این تحقیق در سه بخش به ترتیب زیر تنظیم گردیده است : بخش اول: پیدایش اسماعیلیان تا پایان زمامداری حسن سوم. بخش دوم: دوران علاءالدین محمد سوم. بخش سوم: دوران رکن الدین خورشاه و سقوط الموت .

درون‌مایه و هدف اصلی سفرنامه‌ها انتقال تجربیات، دیده‌ها و شنیده‌های نویسنده است. نویسندگان کوشیده‌‌اند تفاوت‌های فرهنگی و مظاهر مختلف تمدن‌های هر ملت را در آثار خود نشان دهند. هرچند هدف آن‌ها بازتاب آموزه‌های اخلاقی و ایجاد اثری تعلیمی نیست، در پویش ناشناخته‌ها، عادات و اخلاق مردم را انعکاس می‌دهند. هدف مقالۀ حاضر یافتن آموزه‌های تعلیمی در سفرنامه‌هایی چون سفرنامۀ ناصرخسرو، اولین سفرنا...

قاضی نعمان، از فقیهان معروف اسماعیلی، در آثار خود به مسئله تأویل به گونه ای خاص و متفاوت از دیگر اسماعیلیان پرداخته است. به رغم دیدگاه اسماعیلیان که به باطن و تأویل نگاه حداکثری دارند و در مواردی نیز دچار خطا می شوند، قاضی نعمان اعتقاد به تأویل را در کنار نص تبیین می کند و با ترسیم خط اعتدال می کوشد از خطا های دیگر اسماعیلیان در امان ماند. وی ظاهر قرآن را صامت و معجزه پیامبر(ص) و تأویل و باطن ر...