: انقلاب اسلامی ایران نتیجه فوران نیروهای نهفته در بستر سیاسی- اجتماعی ایران است که دست کم از دوران مشروطیت انباشت خود را آغاز کرده بود. این انقلاب بدون رهبری بی بدیل و فرهمند امام به نتیجه نمی رسید. نوشتار پیش رو در پی ارزیابی و واکاوی مبانی رهبری و مدیریت امام بر جریان انقلاب اسلامی و دگرسازی و خصومت سازی آن با گفتمان های رقیب، لیبرال (ملی- مذهبی) و چپ است. بر پایه فرضیه موجود، کیفیت کاربست ع...

در دهه شصت در ایران، شصت و شش رمان منتشر شده است. از این مجموعه، مضمون شانزده اثر از تأثیر پذیری مستقیم از انقلاب و جنگ حکایت می کند؛ یعنی مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، وضعیّت روشنفکران، گشایش ها و سختی های حاصل از انقلاب و آفت ها و ارزش های مربوط به جنگ مطرح شده اند. نویسندگان نوزده رمان، فضای ایجاد شده بر اثر انقلاب را، مغتنم شمرده اند تا چیزهایی را بگویند که بیان آن ها پیش از انقلاب ...

در این مقاله‘ پس از ارائه خلاصه ای از نظریه تدا اسکاچپول که شاید از میان نظریه های جدید‘ مهمترین نظریه در مورد انقلاب باشد‘ آرای او درباره انقلاب مورد بحث قرار می گیرد. نکته اصلی در نظریه او تبیین علت وقوع انقلاب اجتماعی و طرح این مساله است که چرا در برخی از جوامع انقلاب اجتماعی به ابزار اصلی ایجاد تحول تبدیل می شود. فشار بین المللی بر دولت‘ شورشهای دهقانی‘ و حضور نخبگان حاشیه ای شرایط مهم برای...

مسئله این پژوهش، چگونگی بازنمایی عملکرد اجتماعی زنان در سینمای پس از انقلاب اسلامی ایران است. برای این منظور با استفاده از روش کیفی تلفیقی نشانه شناسی، بازنمایی ارزش‌های زن در سینمای بعد از انقلاب مورد مقایسه قرار گرفته است. در چارچوب نظری این تحقیق نظریه نمایش جنسیت و کنش متقابل گافمن و ایده آل تایپ ماکس وبر استفاده شده اند و بدین ترتیب الگوهای تفسیری و تفسیر ارزش­های اجتماعی بازنمایی شده در خ...

سرنگونی شاه ایران، پیروزی و روند انقلاب ایران بین سالهای 1977 و 1979 شگفتی ناظران خارجی را به همراه داشت، از دوستان آمریکایی شاه گرفته تا روزنامه‏نگاران و صاحب‏نظران سیاسی و اندیشمندان علوم اجتماعی از جمله افرادی نظیر خود من که به عنوان «متخصصین» انقلابات شناخته می‏شوند، همه ما با شگفتی و شاید ناباوری نظاره‏گر این وقایع بوده‏ایم. همچنین بعضی از ما تشویق شدیم تا به بررسی واقعیت‏های اجتماعی سیاسی...

پیروزی انقلاب اسلامی، سرآغاز یک نهضت ضداستکباری در دنیا بوده است. انقلابی که در بینابین جنگ سرد پس از جنگ جهانی دوم، میان ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی [سابق]، ضمن بازگشت به دین و مبانی اسلام ناب محمدی، زمینه‌های «تمدن‌سازی نوین اسلامی» را فراهم آورده است. انقلاب اسلامی به عنوان فرهنگی‌ترین انقلاب اجتماعی دنیا، تحولات عمیقی را در عرصه‌های نظری، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، در مل...

اگرچه بررسی ریشه‌های پیدایش انقلاب مشروطه همواره ایده‌ای جذاب و قابل‌ تأمل بوده، اما تاکنون تلاشی جدی برای تبیین نظری انقلاب، دست کم در زبان فارسی، صورت نگرفته است. به همین سبب این مقاله می‌کوشد علل اجتماعی ـ اقتصادی وقوع انقلاب مشروطه را در چهارچوب نظریۀ کارکردگرایی چالمرز جانسون تبیین کند. این نظریه مبتنی ‌بر تعادل و هم‌بستگی اجتماعی است و اعتقاد دارد اگر نظام اجتماعی از حفظ تعادل خود در برا...

طنز نوعی ادبی‌است که، جنبه‌های بد رفتارهای بشری، ضعف‌های اخلاقی و فسادهای اجتماعی و یا اشتباهات انسان را به شیوه‌ای تمسخر‌آمیز و اغلب غیر‌مستقیم بازگو‌می‌کند و هدف آن اصلاح‌است. گاهی اغلب جوامع دچار مشکلات و رنج‌های اجتماعی، سیاسی و... شده و یا حاکم و مردم آن جامعه دچار مفاسد اخلاقی می‌شوند؛ در چنین شرایطی طنز با کارکرد‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و... در قالب‌های مختلف از جمله شعر به رسالت خود می...

در مقالۀ حاضر با استفاده از روش تاریخی و تکنیک تحلیل فرایند، به آزمون نظریۀ هونث در زمینۀ تحلیل نقش نیروهای اجتماعی- اقتصادی در وقوع انقلاب اسلامی ایران طی دهه های چهل و پنجاه پرداخته ایم. تحقق انقلاب ایران با توجه به این رویکرد نظری، به ناکامی شاه در اجرای برنامۀ مدرنیزاسیون برمی گردد که دارای ابعاد سکولاریسم، ناسیونالیسم و کاپیتالیسم بود. تحلیل داده های تاریخی با توجه به این نظریه نشان می دهد...

چکیده مقولۀ «آزادی» از مهم‎ترین نیازهای بشری و از خواسته‌های اصلی مردم در نهضت انقلاب اسلامی ایران بوده است که در شعار «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» نمود پیدا کرد. در میان گروه‎های مبارز انقلابی، بی‌تردید گفتمان فقاهتی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) نقش کلیدی در هدایت و پیروزی انقلاب و به تبع آن، مدیریت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه در جمهوری اسلامی ایران داشته است. در این نوشتار، نگا...