حضرت زینب (س) یکی از مهمترین شخصیت‌های تاثیرگذار در ماندگاری قیام امام حسین (ع) می‌باشند. ایشان علاوه بر پرستاری  و همراهی کاروان اسیران، در کوفه و شام خطبه ها و سخنرانی‌هایی ایراد فرمودند. این سخنرانی ها حامل احتجاجاتی با عوامل حکومتی و مردم  کوفه و شام  بوده که از نیرومندترین عوامل جاودانه ساختن قیام عاشورا ، رسوا کننده دستگاه بنی امیه ، اثبات حقانیت و مظلومیت امام حسین ...

تشیّع و تسنّن اصفهان مباحثه‌ای است که شاید زیاد موردتوجه بوده و هست. البته، تسنّن این حوزه در منابع مورد تأکید قرارگرفته‎است؛ آن هم تسنّن افراطی. از جمله گزارش‌های تاریخی که در این باره بسیار مورد توجه و استناد قرارگرفته، مهاجرت مورخ شهیر شیعی، ابن‎هلال ثقفی، مؤلف کتاب مشهور الغارات، است که برای تغییر افکار مردم این شهر از کوفه به اصفهان مهاجرت کرد و کتاب المعرفۀ خود را که در مناقب اهل‎بیت (ع) و مث...

شناخت چگونگی بنیان شهر کوفه و روند تحول ساختار جمعیتی آن, از تإسیس در سال هفده هجری قمری تا ایام حکومت امام علی(ع), نقش بنیادی در تبیین و معرفی جناح های سیاسی در نیمه سده هفتم میلادی/قرن اول هجری دارد. این جناح ها در حوادث منجر به قتل خلیفه سوم, و موضع گیریهای ایام حکومت امام علی(ع) نقش اساسی ایفا کردند. به گمان نویسنده, خاستگاه اجتماعی ـ اعتقادی هسته مرکزی نیروهایی که قیام سال 35 هجری را رهبری...

مسجد جامع بصره یکی از این مساجد جامعی بوده که از نهادهای سیاسی و فرهنگی جهان اسلام در دو قرن اول هجری محسوب می شود. سؤال اصلی این است که با توجه به حضور موالی و تازه مسلمانان در شهر بصره، مسجد جامع این شهر چه نقش و جایگاهی در توسعه مبانی دینی و فرهنگی اسلام داشت و تأثیر و تأثر آن با مسجد جامع کوفه چگونه بوده است؟ در پاسخ، ضمن نگاهی به تعاریف نظری، ابعاد و جامعیت مسجد در شهرها، به شکل گیری جامع ...

تشیّع و تسنّن اصفهان مباحثه ای است که شاید زیاد موردتوجه بوده و هست. البته، تسنّن این حوزه در منابع مورد تأکید قرارگرفته‎است؛ آن هم تسنّن افراطی. از جمله گزارش های تاریخی که در این باره بسیار مورد توجه و استناد قرارگرفته، مهاجرت مورخ شهیر شیعی، ابن‎هلال ثقفی، مؤلف کتاب مشهور الغارات، است که برای تغییر افکار مردم این شهر از کوفه به اصفهان مهاجرت کرد و کتاب المعرفۀ خود را که در مناقب اهل‎بیت (ع) و مث...

مدرسۀ کوفه و بغداد را می‏ ‏ توان دوران اوج شکوفایی و درخشندگی کلام امامیه در سده‏ های نخستین به شمار آورد؛ اما در فاصلۀ زمانی میان مدرسۀ کوفه و بغداد (آستانه غیبت صغری تا عصر شیخ مفید) به دلیل نامناسب بودن پاره‏ ای از شرایط، کلام امامیه تمرکز جغرافیایی لازم را نداشته است. نوشتار پیش‏ رو درصدد است با معرفی متکلمان امامی این عصر و بیان دیدگاه‏ ها و تلاش‏ های علمی و تولیدات کلامی آنان، نشان دهد که...

این نوشتار به معرفی اقوام، قبایل و شخصیت های (غیرخاندان اهل بیت) اختصاص دارد و در پنج باب سامان یافته است. نویسنده در باب اول ضمن معرفی انصار امام حسین(ع) از اهل کوفه به وصف قبیله سجنا، بنی اسد، آل همدان، اوس و خزرج، بنی تمیم، بنی تغلب، ازدیان، بنی کلاب، حنفیان، جهنیین، غفاریان و شیبانیین و... می پردازد. سپس نامه نگاری های افرادی از قبایل مذکور در دعوت و یاری کردن سیّد الشهدا(، مانند نامه حبیب ب...

بازشناسى تفکر سیاسى ـ مذهبى نیروهایى که در مقابل قیام امام حسین(ع) صف آرایى کردند و به انحاى مختلف در شکست آن سهیم بودند از موضوعات مهمى است که مى تواند در شناخت دقیق این برهه ى بسیار حساسِ تاریخ تشیع راه گشا باشد. این مقاله با ارائه ى برخى ادله و شواهد، حاکمیّت تفکّر عثمانى را بر این نیروها چه در کوفه و چه در کربلا نشان داده و آشکار ساخته که کوفى بودن نیروها را با تشیع آنان مساوى و ملازم دانستن، ...

بعد از درگذشت پیامبر (ص)، کسانی که مسؤولیت ادارهء حکومت را برعهده داشتند، با تازه مسلمانهای غیر عرب، رفتاری ناخوشایند و تبعیض آمیز داشتند. در تقسیم اموال، به آنها سهم کمتری می دادند. در مسؤولیتهای حکومت آنها را شرکت نمی دادند. از جملة این غیر عربها، ایرانیان بودندکه آنها را موالی می گفتند و موالی از رفتار حکومت های نژاد پرستانهء عربی بسیار ناراضی بودند. امیرالمؤمنین علی (ع) در طی حکو مت کو تاه ...

نحو کلاسیک عربی در شهر بصره شکل نهایی خود را پیدا نمود؛ در نتیجه علمای مکتب کوفه شاگردان این مکتب به شمار می روند، و اخفش همان کسی است که سنگ بنای اختلاف میان دو مکتب را گذاشت، زیرا که او دیدگاههای ویژه ای دارد که با دیدگاهها استادان خود متفاوت است. سیبویه با نگارش «الکتاب» در زمینه نحو باعث گردیده است که این کتاب سالها سرمشق و الگوی ماندگار همه علماء بشود، و پایه ریزی نحو به دست او صورت گرفته...